بیمارستان مسیح" کرمانشاه؛ تاریخی که محو می‌شود

حدود دو قرن پیش بود که مسیونرهای آمریکایی بیمارستان "وست مینستر هاسپیتال" یا همان مریض‌خانه آمریکایی‌ها که بعدها بیمارستان مسیح و مرادیان نام گرفت را در کرمانشاه ساختند. بیمارستانی که طی سال‌های متمادی مرکزی برای درمان بیماران استانهای همجوار بود.

این بیمارستان تاریخی بعدها در سال 1382 به عنوان یک بنای ارزشمند تاریخی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت، اما مالک بنا که از موقعیت ویژه و وسعت آن آگاه بود، هوای دیگری غیر از حفاظت از بنا در سر داشت.

او بدنبال تغییر کاربری این بنای تاریخی بود، برای همین با تلاش‌های زیادی توانست بیمارستان مسیح را از فهرست آثار ملی ایران خارج کند و به‌دنبال آن به مدت یک دهه انواع بلاهای عمدی و غیرعمدی به جان این بیمارستان افتاد تا آن را از پا بیندازد.

زلزله چند سال پیش، ورود سیلاب به داخل بنا، آتش‌سوزی عمدی در روز چهارشنبه‌سوری، رهاشدگی بنا، تاراج درها و پنجره‌ها و حتی سقف آهنین آن توسط معتادان و سارقان و نم‌زدگی دیوارها از حوادث ریز و درشتی که این بیمارستان طی سالهای گذشته بر خود دید.

مسئولان میراث فرهنگی استان که می‌دانستند بسیاری از این حوادث عمدی و برای از بین بردن این بنای تاریخی است، پیگیر ثبت مجدد آن شدند تا اینکه سرانجام در سال 1399 با رای دیوان عدالت اداری بیمارستان مسیح برای بار دوم به ثبت ملی رسید. هرچند که مالک بنا دوباره تلاش کرد آن را از فهرست آثار ملی ایران خارج کند، اما این بار دیگر موفق نشد.

فارغ از همه این ماجراها، بیمارستان مسیح این روزها حال و روز خوبی ندارد و در برزخ و بلاتکلیفی عمیقی فرو رفته و هر آن ممکن است تنها چند دیوار نمور و ضعیف باقیمانده آن برای همیشه فرو بریزد تا این بنا هم در دل تاریخ گم شود.

مسئولان میراث فرهنگی در سال‌های اخیر با مالک بنا رایزنی‌هایی داشتند تا او را برای حفظ این بنا با خود همراه کنند، اما تاکنون موفق نشده‌اند.

آن‌طور که معاون میراث فرهنگی کرمانشاه می‌گوید، باتوجه به عدم علاقه مالک به حفظ این بنا، مسئولان این اداره کل تلاش‌هایی را برای تملک آن داشته‌اند، اما باتوجه به موقعیت خاص و وسعت بسیار بنا، مالک رقم زیادی را پیشنهاد داده که خارج از توان میراث فرهنگی است.

کیومرث خانی، در این خصوص توضیح داد: طی مذاکراتی که در چند سال اخیر با مالک این بنای تاریخی داشته‌ایم، اعلام کرده که آن را حدود 120 میلیارد تومان می‌فروشد، درحالیکه جمع اعتبارات میراث فرهنگی استان به 30 میلیارد تومان هم نمی‌رسد. بنابراین تملک این بنا با این اعتباراتی که میراث فرهنگی دارد، عملا منتفی است و امکان اجرایی شدن آن وجود ندارد، مگر اینکه استانداری و مدیریت شهری با توجه به ارزشمند بودن بنا برای تملک آن با هم همکاری کنند.

این مسئول با بیان اینکه طبق قانون حمایت از بافت‌های تاریخی حتی اگر این بنای تاریخی به‌صورت عامدانه یا غیرعامدانه تخریب شود، باید عین آن بازسازی و ساخته شود و امکان ساخت بنای دیگری به جای آن وجود ندارد، خاطرنشان کرد: مالک بنا می‌تواند این بیمارستان تاریخی را به یک بیمارستان موزه و یا هتل بیمارستان تبدیل کند و در این راه ما هم از او حمایت خواهیم کرد.

خانی در ادامه یادآورشد: در هر حال، باتوجه به شرایط نامناسبی که این بنای تاریخی دارد و اینکه مالک هم به ما اجازه نمی دهد وارد آن شویم، بهترین کار حفاظت از این بنا توسط میراث فرهنگی، نیروی انتظامی و شهرداری است.

این مسئول اظهار کرد: حل مشکل بیمارستان تاریخی مسیح یک کار فرادستگاهی است و دستگاه‌های ذی‌ربط باید میراث فرهنگی را در این راه یاری کنند.