تربیت درست فرزندان مرهون مهرورزی والدین در محیط خانوادگی

خانواده مأمنی برای آموزش مهرورزی به‌عنوان زوجین فردا

از آنجا که خانواده مهم‌ترین سنگ بنای یک جامعه است می‌توان گفت داشتن یک خانواده گرم و صمیمی به‌عنوان یکی از نمادهای موفقیت در تمامی فرهنگ‌ها به حساب می‌آید و بیشتر مردم معتقدند ساختن یک خانواده خوشحال ارزش تلاش کردن را دارد زیرا اعضای آن از شادی، عشق و آرامش لذت می‌برند و مورد احترام خویشاوندان، دوستان و آشنایان خود هستند

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا با جامعه‌شناس تربیتی و پژوهشگر حوزه خانواده گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

سید کمیل حسینی گفت: پیش از پرداختن به مهرورزی یکی از موضوعاتی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که نداشتن این مهارت چه آسیبی به ارکان خانواده وارد می‌کند؟

وی با بیان اینکه بخش مهمی از این آسیب‌ها بر تربیت فرزندان خانواده تأثیر دارد ادامه داد: در این زمینه باید به مثال متوسل شوم مثلاً وقتی از برخی مراجعان درخصوص کیفیت رابطه خود با همسر به لحاظ عاطفی سؤال می‌کنیم؛ پاسخ می‌دهند باهم خوب نیستیم ولی جلوی بچه‌ها باهم دعوا نمی‌کنیم.

وی با بیان اینکه بیشتر خانواده‌ها فکر می‌کنند که اگر پیش روی فرزندان خود جر و بحث و دعوا نکنند برای تربیت فرزندان کافی است، اظهار کرد: اینگونه نیست بلکه علاوه بر این نباید روابط بین والدین سرد و خنثی باشد.

این جامعه‌شناس تربیتی با تأکید بر اینکه محیط سرد و خثنی خانوادگی به لحاظ تربیتی آسیب‌زا است، اذعان کرد: فضای خانه برای تربیت فرزندان می‌بایست از نظر عاطفی، مهر و صمیمت در بین والدین و بین والدین و فرزندان گرم باشد.

حسینی با اشاره به اینکه فرزندان در یک فضای گرم و عاطفی احساس امنیت و آرامش کرده و اعتماد به‌نفس و عزت نفس آن‌ها بالاتر می‌رود، ابراز کرد: یقیناً این گونه موارد در تربیت آن‌ها اثرات عمیقی خواهد داشت.

وی با بیان اینکه این فضای عاطفی بین والدین می‌توان به شکل کلامی با به‌کارگیری الفاظ زیبا ابراز شود، تشریح کرد: در رفتار نیز این فضای عاطفی از طریق مهربانی می‌تواند نمود پیدا کند البته باید به این نکته توجه کرد که نباید رفتارهای عاطفی را با رفتارهای جنسی اشتباه گرفت.

این پژوهشگر حوزه خانواده با اشاره به اینکه البته در نبود مهارت مهرورزی در فضای خانواده همسران نیز دچار آسیب می‌شوند، بیان کرد: درواقع وقتی در خانواده نیاز عاطفی بین زوجین تأمین نشود آن‌ها یقیناً به جست‌وجوی آن در بیرون از محیط خانواده خود می‌روند.

حسینی با تأکید بر اینکه این مهارت حتی در زندگی شخصی اعضای خانواده نیز مؤثر است، تصریح کرد: در حال حاضر ما مراجعینی داریم که در پی انتخاب اشتباه همسر، زندگی منتخب، بخش اعظمی از شادی آن‌ها را گرفته و خلأ عاطفی آن‌ها را پر نمی‌کند و به لحاظ فردی زندگی پرچالشی را تجربه می‌کنند.

وی با تأکید بر اینکه فضای گرم، صمیمی و عاطفی در خانواده در تربیت فرزندان سالم، وفاداری همسران به یکدیگر و داشتن احساس شادکامی فردی مؤثر واقع خواهد شد، اذعان کرد: برای رسیدن به چنین فضایی چند نکته قابل مطرح شدن است.

این جامعه‌شناس‌اجتماعی ادامه داد: نکته نخست اینکه بخش اعظمی از این مهارت از طریق محیط به فرزندان انتقال می‌باید؛ بدان معنا که فرزندی که در خانواده‌ای بزرگ شده که عاطفه و محبت را در بین والدین خود ندیده، احتمال دارد که او نیز در بزرگسالی و در ارتباط با همسر و فرزندان مهرورزی را بلد نباشد.

حسینی ادامه داد: باید فضای خانواده را طوری طراحی کرد که فرزندان در محیط خانواده و با دیدن روابط بین والدین مهر ورزیدن و لزوم عزت و احترام به اعضای را خانواده بیاموزند.

وی با بیان اینکه بخشی از این موضوع نیز به کسب مهارت‌های رفتاری بازمی‌گردد، خاطرنشان کرد: در بسیاری از موارد زوجین افراد بدی نیستند اما نمی‌توانند محبت کنند، در بسیاری از موارد این بلد نبودن به عدم شناخت از جنس مخالف بازمی‌گردد یعنی یک آقا و یا خانم فکر می‌کند که طرف مقابل او به همان چیز‌هایی که او علاقه دارد علاقه‌مند است حال آنکه به لحاظ جنسیتی شاید علایق افراد متفاوت از یکدیگر باشد.

این پژوهشگر حوزه خانواده با بیان اینکه این شناخت از طریق تمرین و مطالعه کسب می‌شود، اذعان کرد: برای مثال چند وقت پیش کتابی از سوی شورای انقلاب فرهنگی به بنده داده شد و از من خواستند که نظرم را در اتباط با محتوای آن که قرار بود در کلاس‌های پیش از ازدواج به زوجین ارائه شود اعلام کنم؛ به‌نظر می‌آمد کتاب محتوای خوبی دارد اما واقعیت این است که حتی افراد اگر بهترین کتاب را هم بخوانند احتمالاً محتوای آن را پس از مدتی فراموش می‌کنند بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق لازم است افراد خود را در معرض آموزش و تعلیم مستمر قرار دهند.

حسینی ادامه داد: نکته بعدی حائز اهمیت اینکه افراد برای مهرورزی می‌بایست ظرفیت روحی لازم را داشته باشند یعنی اگر به لحاظ روحی کوچک‌مقیاس و ضعیف باشند یقیناً به‌دلیل نداشتن ظرفیت لازم در مهرورزی موفق نخواهند بود.

وی با تأکید بر اینکه این گونه افراد با هر اتفاق کوچکی در محیط خانواده بهم‌ریخته و عصبانی می‌شوند و حتی به افراد مقابل خود در محیط خانواده ازجمله همسر و فرزندان هتاکی می‌کنند، ابراز کرد: اگر به‌دنبال آن هستیم که یک خانواده خوب داشته باشیم باید روی ظرفیت و توان خود نیز کار کنیم تا ظرفیت و توانمندی روحی خود را بالا بیریم.

وی ادامه داد: فارغ از آنچه گفته شد محیط به معنای کلان آن یعنی محیط اجتماعی نیز باید فضا را برای مهروزی در خانواده توسط اعضای آن فراهم کند گفت: این امر دربرگیرنده فضای اجتماعی، وضعیت اقتصادی و غیره است یعنی محیط نیز باید در اعضای خانواده آرامش روانی را ایجاد کند تا افراد با حاضر شدن در خانواده فارغ از دغدغه‌های خارج از خانه، به یکدیگر عشق بورزند.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد بهبود روابط خانوادگی نیازمند تلاش و توجه است بنابراین با توجه به این راهنمایی‌ها و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان روابط خانوادگی خود را تقویت و ارتباطی مستحکم‌تر و عمیق‌تر با اعضای خانواده خود برقرار کرد اما آنچه مسلم است اینکه ارتباط مداوم و فعال، گوش دادن، حفظ احترام، به اشتراک‌گذاری لحظات خوشحالی و غم‌انگیز، برنامه‌ریزی مشترک، قدردانی و تقدیر، و پذیرش تفاوت‌ها و حریم شخصیت ازجمله راهکارهای مهمی هستند که می‌توانند در بهبود روابط خانوادگی مؤثر واقع شوند که این امر چنانکه گفته شد جز با شناخت از طرف مقابل و خواسته‌های او محقق نمی‌شود.

باید به این نکته توجه کرد که روابط خانوادگی نیازمند زمان و توجه مداوم است و همچنین از تعاملات مثبت و صمیمی بین اعضای خانواده تغذیه می‌شود که با به‌کارگیری این راهکارها، می‌توان بر روابط خانوادگی تأثیر مثبتی داشته و تجربه‌ لذت‌بخشی را در بین اعضای خانواده ایجاد کند.