یاوران ظهور در زیارت جامعه امام هادی (ع)

مهدویت مفهومی است که تمام رویدادها و مسائل منجر به عصر ظهور امام عصر عجل‌الله تعالی فرجه و حکومت اهل بیت وحی علیهم‌السلام را شامل می‌شود که از به صورت کلی می‌توان به رویدادهای فراگیر عصر غیبت و عمیقِ آخرالزمان، شب ظهور، صبح ظهور،‌ دوران حکومت امام عصر و بعد حکومت اهل بیت وحی علیهم‌السلام اشاره کرد.

هر کدام از اهل بیت علیهم‌السلام در قالب روایات و حتی مناجات‌ها و زیارتنامه‌ها، به تبیین مهدویت و نیز رفتارهای صحیح در قبال رویدادهای مربوط به هر مقطع پرداختند؛ به عنوان نمونه در بخش‌هایی از زیارت جامعه کبیره‌ی امام هادی علیه‌السلام که اختصاص به موضوع مهدویت دارد، می‌خوانیم «نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّى یُحْیِیَ اللَّهُ دِینَهُ بِکُمْ وَ یَرُدَّکُمْ فِی أَیَّامِهِ وَ یُظْهِرَکُمْ لِعَدْلِهِ وَ یُمَکِّنَکُمْ فِی أَرْضِهِ فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَا مَعَ غَیْرِکُمْ، آمَنْتُ بِکُمْ، وَتَوَلَّیْتُ آخِرَکُمْ بِمَا تَوَلَّیْتُ بِهِ أَوَّلَکُمْ.» یعنی یاری‌ام برای شما آماده است تا زمانی که خدا دینش را به وسیله شما زنده کند و شما را در ایامش بازگرداند و برای عدالتش آشکارتان کند و در زمینش پابرجایتان فرماید. پس با شمایم با شما، نه با غیر شما، به شما ایمان آوردم، آخرین شما را دوست دارم، همان طور که اوّلین شما را دوست داشتم.

عبارت «نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ» از جمله عبارت‌هایی است که در دیگر ادعیه اهل بیت علیهم‌السلام دیده می‌شود. در قسمتی از زیارتنامه رسول الله صلی الله علیه و آله که از سوی امام صادق علیه‌السلام صادر شده، می‌خوانیم: «فَقَلْبِی لَکُمْ سِلْمٌ، وَ نُصْرَتِی‏ لَکُمْ‏ مُعَدَّةٌ، حَتَّى یَحْکُمَ اللَّهُ بِدِینِهِ، فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَا مَعَ عَدُوِّکُم‏؛ یعنی قلب من نسبت به شما در سِلم و صلح است و نصرتم برایتان آماده تا زمانی که خداوند با دینش حکم کند؛ پس با شمایم با شما، نه با دشمنان شما.» همان طور که واضح است، عبارت‌های این فراز از زیارتنامه‌ها با یکدیگر شباهت بالایی دارند که این تشابهات با رنگ‌بندی مشخص شده است.

اما مسئله نصرت و یاری اهل بیت علیهم‌السلام مسئله‌ای مندرج در آموزه‌های قرآنی و شیعی است که روح حیات و سرزندگی را در انسان مؤمن احیاء می‌کند؛ زیرا به تصریح این فراز از حدیث، فرد مؤمنی که همواره آماده نصرت اهل بیت وحی باشد، سعی می‌کند خود را همواره از آلودگی‌های روحی برهاند و به اموری بپردازد که رنگ و بوی یاری عترت را دهد، چرا که این یاری، مساوی با نصرت خداوند است. او می‌داند تداوم چنین روحیه‌ای، منجر به تزکیه روح و جانش و نیز ملحق شدن او به آن انوار مقدس در دنیا،‌ عصر ظهور و قیامت کبری می‌شود، به تعبیر امیرالمؤمنین علیه‌السلام «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا»؛ یعنی سبکبال باشید تا ملحق شوید.

نکته دیگر اینکه خداوند امر ظهور و امر اهل بیت علیهم‌السلام تا حد قابل توجهی متوقف بر رشد مؤمنان و آمادگی معرفتی آنها کرده است،‌ چرا که در همین دو فراز می‌خوانیم «نصرتم برای شما آماده است تا اینکه خداوند با دینش توسط شما حکم کند.» این معرفت مبتنی بر آیات متعدد قرآن درباره دسته‌جات مختلف یاوران ظهور است که از جمله آنها انصار الله، حزب‌الله، اُمةً معدودة، اصحاب صراط السوی و... هستند. در واقع این عده هستند که مدنظر امام هادی علیه‌السلام در زیارت جامعه و مدنظر امام صادق علیه‌السلام در زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله هستند.