حضرت زهرا (س) با دفاع از ولایت، نقشه شیطان را باطل کرد

از قول رسول خدا صلوات‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در حدیث معراج این‌گونه نقل شده است: «سمیت فی الأرض فاطمة لأنها فطمت شیعتها من النار وفطم أعداءها عن حبها»؛ (1) [او] در زمین فاطمه (جداکننده) نامیده شده است. چون پیروان خود را از آتش جهنم جدا می‌کند و دشمنان او از محبتش جدا مانده‌اند

حقیقت این است که «نور» همراهی با ولایت و «نار» جدایی از ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. اینکه ما شنیده‌ایم حضرت بر در خانه‌ انصار و مهاجر می‌رفتند تا با تبیین و روشنگری آنان را به ولایت ولی خدا دعوت کنند، در راستای نقش خاص ایشان در ارتباط با شیعیان بوده است تا آنان را از ظلمت «نار» به «نور» ولایت برسانند؛ ولایتی که با تبعیت از روی میل و رغبت، (2) انسان را از دنیای دنی به اوج رشد و تعالی می‌رساند.

آنچه در سقیفه رخ داد، طرح شیطان برای انحراف بشر و گسترش نار روی زمین بود که حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها با دفاع از ولایت، نقشه‌ او را برهم زدند و طرحش را ابتر گذاشتند.

اگر طرح شیطان گسترش فساد در زمین و هلاکت حرث (زنان) (3) و نسل (4) است، حضرت فاطمه به‌عنوان عنصر شجره‌ طیبه‌ (5) ولایت، طرح کوثری را در عالم درانداخت؛ نسلی که به‌عنوان ثمره‌ فؤاد او، هدایت انسان به قله‌های کمال را به‌عهده دارند.

اگر طرح شیطان قطع پیوند مردم از ولایت (6) و قطع رحمی بود که با فساد فی‌الارض (7) ملازم است، طرح او در باطل‌کردن این کید شیطان به‌عنوان سیده‌نساءالعالمین، زوجیت با حضرت علی علیه‌السلام شد که کفو و همتای او بود و با طهارتی بی‌بدیل، سلسله‌ ارحام طیبه و اصلاب شامخه‌‌ای را که از حضرت آدم و حوا آغاز شد و تا آخرین مولود این نسل طیب ادامه پیدا کرد، ادامه داد.

اگر طرح شیطان القای فساد و شر در قلوب انسان‌ها است، (8) او با مبارزه‌ و هدایت دائم بر در خانه‌ انصار و مهاجر رفت تا با قول حسن آن‌ها را به ولایت حقه‌ امیرالمؤمنین دعوت کند.

اگر طرح شیطان امر به فحشا و منکر (9) است، او با امر به معروف و مهیا کردن بستر گسترش خیر در عالم، مقابل شروری که انسان را از حیثیت انسانی جدا می‌کند، ایستاد.

اگر طرح شیطان برای وسوسه‌ آدم و حوا و ابنای بشر، آشکارشدن تن پوشیده در حیای آن‌ها بود، (10) او با عفاف و حیا بر جلوات زنانه‌ خود پرده انداخت و در عین حفظ حریم، دست از حضور اثرگذار اجتماعی برای آگاه‌سازی مردم برنداشت.

اگر «خوف»، ابزار شیطان (11) برای توقف بشر از ادامه‌ مسیر حق و ممانعت از او برای رسیدن به تعالی است، او با شجاعت، نه‌تنها از ادامه‌ راه نترسید، بلکه تمام رنج‌ها و اذیت‌ها را به جان خرید و با استقامت بی‌مثال، حماسه‌ فاطمی را رقم زد، تا جایی که نحوه‌ شهادت و دفن او نیز شاهدی شد بر حقانیت او و مسیرش.

اگر طرح شیطان تصرف در نظام اقتصادی و برانگیختن بشر با طمع و انداختن او به چاه ویل اقتصاد ربوی (12) و تکاثر اموال است، او با طرح کوثری بر مبنای قناعت و برکت با کمترین امکانات، بیشترین بهره‌ها را گرفت و با کمترین موجودی بهترین خروجی را به‌ نمایش گذاشت.

اگر حزن و نگرانی (13) درباره‌ گذشته نقشه‌ شیطان است برای توقف مؤمنین، او در اوج بندگی مظهر و مصداق «الا اِن اولیاءالله لا خوف علیهم و لاهم یحزنون» (14) است و شیعیان را با نور وجود خود از ظلمت ناامیدی و غصه خارج می‌کند و به نور امید و توکل می‌رساند.

و درنهایت اگر طرح شیطان برای ابنای بشر، ایجاد جدایی و دشمنی میان آن‌ها از طریق قمار و مستی است (15) و تمام سیستم‌های مدرنی که در زمانه‌ ما همین کارکرد را دارند و برای آن‌ها در ذکر خدا و اقامه‌ صلوه مانع ایجاد می‌کنند، او با طرح محبت بر محور ولایت و انداختن سفره‌ وحدت بر محور توحید، این تفرق‌ها و جدایی‌ها را به جمع‌های مؤمنانه‌ نورانی رساند و با امر به معروف که امر به ولایت امیرالمؤمنین بود، بستر فراگیر شدن ذکر الهی در عالم و اقامه‌ صلوه به‌معنای حقیقی آن را فراهم کرد تا بشر در ظلمت نار شیطانی غرق نشود و به نور الهی برسد.

1) معانی‌الاخبار، ص 396، ح 53.

2) اطاعت از ریشه‌ طوع به‌ معنای انجام عمل با میل و رغبت است.

3) بقره: 223.

4) بقره: 205.

5) بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم، ج‌ 1، ص 59.

6) بقره: 27؛ «ٱلَّذِینَ یَنقُضُونَ عَهدَ ٱللَهِ مِن بَعدِ مِیثَقِهِۦ وَ یَقطَعُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَهُ بِهِۦٓ أَن یُوصَلَ وَ یُفسِدُونَ فِی‌الأَرضِ أُوْلَـئِکَ هُمُ الخسِرُونَ».

7) محمد: 22؛ «فَهَل عَسَیتم إِن تَوَلَّیتُم أَن تُفسِدُواْ فِی الارضِ وَ تُقَطِّعُواْ أَرحَامَکُم».

8) اسراء: 53؛ «وَقُل لِّعِبَادِی یَقُولُواْ ٱلَّتِی هِیَ أَحسَنُ إِنَّ ٱلشَّیطَنَ یَنزَغُ بَینَهُم إِنَّ ٱلشَّیطَنَ کَانَ لِلإنسَنِ عَدُوّا مُّبِینا».

نزغ: هو إلقاء شر و فساد فی القلب، به‌وسیله وسوسه أو کلام أو عمل، من إنس أو جن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن المصطفوی، ج12، ص82.

9) نور: 21؛ «...وَمَن یَتَّبِع خُطُوَتِ ٱلشَّیطَنِ فَإِنَّهُۥ یَأمُرُ بِالفَحشَآءِ وَالمُنکَرِ...».

10) اعراف: 20؛ «فَوَسوَسَ لَهُمَا ٱلشَّیطَنُ لِیُبدِیَ لَهُمَا مَا وُۥرِیَ عَنهُمَا مِن سَوءَٰتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهىٰکُمَا رَبُّکُمَا عَن هَذِهِ الشَّجَرَةِ إِلَّآ أَن تَکُونَا مَلَکَینِ أَو تَکُونَا مِنَ الخَلِدِینَ».

11) آل‌عمران: 175؛ «إِنَّمَا ذَلِکُمُ ٱلشَّیطَنُ یُخَوِّفُ أَولِیَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُم وَخَافُونِ إِن کُنتُم مُّؤمِنِینَ».

12) بقره: 275؛ «الَّذِینَ یَأکُلُونَ ٱلرِّبَواْ لَا یَقُومُونَ إِلَّا کَمَا یَقُومُ ٱلَّذِی یَتَخَبَّطُهُ ٱلشَّیطَنُ مِنَ المَسِّ ذَلِکَ بِأَنَّهُم قَالُواْ إِنَّمَا البَیعُ مِثلُ ٱلرِّبَواْ وَأَحَلَّ ٱللَهُ البَیعَ وَحَرَّمَ ٱلرِّبَواْ فَمَن جَآءَهُۥ مَوعِظَة مِّن رَّبِّهِۦ فَٱنتَهَى فَلَهُۥ مَا سَلَفَ وَأَمرُهُۥٓ إِلَى ٱللَهِ وَمَن عَادَ فَأُوْلَـئِکَ أَصحَبُ النَّارِ هُم فِیهَا خَلِدُونَ».

13) مجادله: 10؛ «إِنَّمَا النَّجوَى مِنَ ٱلشَّیطَنِ لِیَحزُنَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَلَیسَ بِضَآرِّهِم شَیـئا إِلَّا بِإِذنِ اللَهِ وَعَلَى ٱللَهِ فَلیَتَوَکَّلِ المُؤمِنُونَ».

14)یونس: 62.

15) مائده: 91؛ «إِنَّمَا یُرِیدُ ٱلشَّیطَنُ أَن یُوقِعَ بَینَکُمُ العَدَوَةَ وَالبَغضَآءَ فِی الخَمرِ وَالمَیسِرِ وَیَصُدَّکُم عَن ذِکرِ اللَهِ وَعَنِ الصَّلَوةِ فَهَل أَنتُم مُّنتَهُونَ».