ترسناک‌ترین کاری که تا حالا انجام دادی چه بوده؟

کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه یا محدودیت‌های حسی، حرکتی و... بخش مهمی از جامعۀ کودک و نوجوان کشور را تشکیل می‌دهند که متأسفانه در کتاب‌های شعر و داستان کمتر به آن‌ها پرداخته شده و مسائل و مشکلاتشان آن‌گونه که باید و شاید مورد بررسی قرار نگرفته است. نویسندگان و شاعران ما هم کمتر در آثار خود به مسائل و مشکلات خاص آن‌ها پرداخته‌اند. به دلیل آسیب پذیر بودن این قشر، توجه به نیازها، محدودیت‌ها، ترس ها، علایق و... آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کتاب «ترسناک‌ترین کاری که تا حالا انجام دادی چه بوده؟» نوشته «سولماز خواجه‌وند» یکی از آثار ارزشمندی است که در این حوزه و با همین رویکرد خلق شده است. این کتاب داستانی زیبا و تاثیرگذار درباره ترس یک پسربچه است. کودکی نابینا که جراحی پیوند قرنیه داشته است و قرار است با مادرش به دکتر بروند. قرار است دکتر پانسمان چشم او را باز کند تا بتواند ببیند. حالا می‌ترسد از دنیای تاریکش بیرون بیاید.

***یک کتاب، سه روایت

کودک با شمارش تعداد قدم‌هایش همه جا را بدون دیدن می‌شناسد و می‌داند باید کجا برود و چه کار کند: این خیابان را خوب می‌شناسم. بیست و شش قدم مورچه‌ای دارد تا آن طرفش. اگر قدم فیلی برداری، شانزده قدم می‌شود. اگر کسی دستت را نگیرد و بتوانی گاوی بروی، با هشت قدم می‌رسی به آن طرفش...

نویسنده در مورد داستان این کتاب و شیوۀ روایت آن گفته است:

«در طول کتاب، شاهد سه روایت هم‌زمان از یک رویداد هستیم؛ نگاه و روایت اول، زاویه دید راوی است. راوی قهرمان داستان است که کودکی نابیناست و درک و دریافتش از فضای پیرامون خود را بدون آن‌که هرگز تجربه دیدن داشته باشد در قالب روایت کلامی به مخاطب ارائه می‌دهد.

نگاه و روایت دوم به‌واقع تاریکی است که قهرمان داستان از تماشای جهان نصیبش شده. تلاش کردیم آنچه را که یک انسان نابینا امکان دارد به نوعی ببیننده آن باشد یا حس کند که می‌بیند شبیه‌سازی کنیم.

روایت سوم تصاویر کتاب است که از زاویه دید دانای کل به تصویر کشیده می‌شوند که البته بنا به‌ضرورت داستانی گاهی تبدیل به نگاه از زاویه مادر و پزشک و در نهایت از زاویه دید قهرمان داستان می‌شود که بالاخره سلامتی چشمانش را بعد از پیوند قرنیه به دست می‌آورد.»

تصویرگر کتاب سعی کرده در صفحات راست تمام صفحات روبه‌رو، دنیای تاریکی را که شخص نابینا با آن درگیر است به تصویر بکشد و از این طریق نوعی حس همدلی، پذیرش دیگری و درک متقابل را در مخاطب کتاب، برانگیزد.

در کنار موضوع محوری و اصلی کتاب که پرداختن به مشکلات کودکان نابیناست، نویسنده یکی از اهداف خود را از نگارش این داستان به چالش کشیدن ترس‌های آدمی که در زندگی مانع موفقیت می‌شوند می‌داند. همان‌طور که عنوان کتاب هم اشاره به این موضوع دارد.

***مامان می‌گوید دعا کن

کتاب «ترسناک ترین کاری که تا حالا انجام دادی چه بوده؟» به نویسندگی سولماز خواجه‌وند و تصویرگری مرجان وفاییان از سوی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با قیمت 19 هزار تومان منتشر شده و مناسب گروه سنی بالای 9 سال است.

سولماز خواجه وند دانش آموختۀ رشته گرافیک و کارشناس ارشد ادبیات نمایشی است. تاکنون چندین کتاب برای کودکان منتشر کرده که از آن میان داستان «شب شد من بخوابم» جایزۀ ادبی مجله سلام بچه‌ها را از آن خود کرده است. «خط و بی خط» «مرغ‌ها و سیل‌ها» و «یادگار آبا و اجدادی» کتاب‌های دیگر این نویسنده هستند.

***در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

مامان می‌گوید دعا کن چشم‌هایت خوب شده باشد. عصایت را می‌گذاریم اینجا و می‌رویم. آن وقت می‌توانی دنیا را تماشا کنی. جواب این سؤال که چرا کاری تا این حد ترسناک انجام داده‌ام همین است؛ با ترس کنار می‌آیم تا بتوانم دنیا را شکل دیگری ببینم.»