وضعیت قرمز بازار گوشت قرمز در همدان

سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : این روزها افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار و قصابی‌های همدان به کلاف سردرگرمی می‌ماند که گره‌های بسیاری دارد و هرکدام از مسئولان دلیل و شاید هم بهانه‌ای برای آن می‌آورند؛ اما آنچه مسلم است اینکه طی یکی دو ماه گذشته بارها به اذعان مدیران جهاد کشاورزی و مقامات اقتصادی استان موضوع واردات گوشت گرم و منجمد با فواصل مختلف به‌منظور تعدیل قیمت‌ها در دستور کار قرار گرفته که 16 آذرماه مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان از تأمین و توزیع انواع گوشت گرم خبر داد و گفت: گوشت گرم گوسفندی و گوساله با قیمت مناسب توسط جهاد کشاورزی با همکاری استانداری و اتحادیه تعاونی روستایی تهیه و در حال توزیع است.

مصطفی ترکان با بیان اینکه روزانه بین دو تا سه تن انواع گوشت گرم توزیع می‌شود افزود: این گوشت در بیشتر فروشگاه‌ها همچون تعاون روستایی، فرهنگ و جهاد عرضه می‌شود.

وی یادآور شد: هر کیلو گوشت گوسفندی راسته با استخوان 370 هزار تومان، مخلوط گوسفندی 390 هزار تومان، ران و سردست گوسفندی 440 هزار تومان و نرمه گوساله 440 هزار تومان قیمت‌گذاری شده و بر این اساس عرضه می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه در تأمین و توزیع انواع گوشت گرم محدودیتی نیست و این امر ادامه‌دار است اضافه کرد: آمادگی توزیع گوشت در شهرستان‌ها نیز وجود دارد، اگرچه این اقدام با معرفی مباشر صورت می‌گیرد.

اما با این وجود کسی نمی‌داند چرا با این همه تدارک و هزینه‌ای که دولت برای تولید و واردات گوشت قرمز دیده، قیمت این محصول پروتئینی این‌قدر افزایش یافته و بازار آن آشفته شده است؟ مشخص نیست چرا ما در بازار همدان با چندین نوع از گوشت گرم و حتی توزیع لاشه گوسفند ماده در قصابی‌ها که با قیمت‌های متنوعی به فروش می‌رسد مواجهیم؟

به طوری که طی روزهای اخیر قیمت نوعی از گوشت گوسفندی که گویا متعلق به لاشه گوسفند نر کشتارشده در کشتارگاه ‌های همدان است در قصابی‌های مرکز شهر به قیمت هر کیلو 640 و در قصابی‌های محلات به قیمت 670 هزار تومان عرضه می‌شود این در حالی است که همین گوشت هفته قبل به مبلغ 550 تا 570 هزار تومان عرضه می‌شد و در عین حال بخشی از گوشت نیز با عنوان تنظیم بازار در برخی از واحدهای صنفی ارائه می‌شود که در قیمت آن نیز شاهد اعمال سلیقه هستیم.

جالب‌تر اینکه در بسیاری از واحدهای صنفی لاشه گوسفند ماده نیز به‌وفور عرضه می‌شود بنابراین این سؤال مطرح است که چرا این واردات گوشت تنظیم‌بازاری هنوز نتواسته بازار این ماده پروتیئنی را تنظیم کند و حتی طی یک هفته شاهد افزایش قیمت 100 هزار تومانی به ازای هر کیلو گوشت هستیم؟

البته دلایل بسیاری برای افزایش قیمت این محصول راهبردی پروتئینی مانند افزایش و نوسانات نرخ ارز، دست به دست شدن و دلالی گوشت قرمز از سوی مسئولان مطرح شده و حتی در آخرین جلسه تنظیم بازار به دستور استاندار قرار شد گروهی متشکل از پلیس امنیت اقتصادی و سایر دستگاه‌های متولی بر شناسایی اخلالگران ارز ورود کرده و برخورد لازم را داشته باشند اما گویا با پیگیری‌هایی که داشتیم مشخص شد هنوز این گروه وجود خارجی نداشته و یا بود و نبودش تغییری در وضعیت ایجاد نکرده است.

بنابراین در ادامه بر آن شدیم تا را با مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

حمید کریمی‌سیرت با بیان اینکه تعداد دام سبک این شرکت تعاونی که نسبت به هویت‌گذاری آن اقدام کرده‌ایم 218 هزار رأس است گفت: علاوه بر این در قالب تعاونی به حدود 12 هزار رأس بز نیز خدمات‌رسانی می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه از این تعداد دام سبک گوسفندی هویت‌گذاری شده معمولاً حدود 70 درصد میش و بره است، اظهار کرد: بنابراین تنها 30 درصد آن به‌عنوان پرواری در دامداری‌های عضو این تعاونی نگهداری می‌شود.

وی با اشاره به اینکه برای بز این تقسیم‌بندی 60 به 40 است یعنی 60 درصد جمیعت این نوع را بزهای ماده و بره و 40 درصد آن را بزهای نر تشکیل می‌دهند، افزود: در حال حاضر مجوزی در خصوص کشتار دام مولد صادر نشده و این امکان برای دامداران ما فراهم نیست مگر در مواردی استثنایی، مثلاً اینکه گوسفند ماده دچار شکستگی در پا شده باشد که مجوز کشتار آن صادر می‌شود.

مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان با بیان اینکه قیمت گوشت به‌صورت روزانه در میدان دام تعیین می‌شود، ابراز کرد: قیمت دام زنده به ازای هر کیلو 470 تا 485 هزار تومان بود که 470 هزار تومان مختص بره‌های نر با وزن کم و 480 تا 485 هزار تومان مختص بره‌های نر با وزن مناسب است.

کریمی‌سیرت ادامه داد: با این اوصاف قیمت لاشه با هزینه کشتار به ازای هر کیلو بالغ بر 510 هزار تومان می‌شود.

وی در پاسخ به این سؤال که با این شرایط چرا در قصابی‌ها هر کیلو گوشت به قیمت670 هزار تومان عرضه می‌شود؟ تشریح کرد: برای این مسئله چند دلیل وجود دارد که اصلی‌ترین آن نبود نظارت جدی بر صنف قصابان است.

مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان با تأکید بر اینکه بررسی و پایش خاصی از سوی دستگاه متولی وجود ندارد که نسبت به قیمت گوشت و بر اعمال واحدهای صنفی نظارت داشته باشد، افزود: آنچه عنوان شد به این معنا نیست که قیمت قصابی‌ها نسبت به قیمت اصلی به بیراهه رفته بلکه حاشیه قیمتی خارج از تعرفه حدود 10 تا 25 هزار تومان در هر کیلو است.

کریمی‌سیرت خاطرنشان کرد: در حال حاضر یک کیلو گوشت نرم خالص گوسفندی در قصابی‌های سطح شهر با درنظر گرفتن سود متعارف و بدون زیان را می‌توان 620 هزار تومان فروخت حال آنکه این قیمت با درنظر گرفتن دورریزها، استخوان‌ها، چربی زائد و غیره‌ای است که از گوشت گرفته و کسر می‌شود.

وی با بیان اینکه متأسفانه قصابی‌ها معمولاً حاشیه سود بیشتری را اعمال می‌کنند، تصریح کرد: بعضاً در قصابی‌ها این عدد تا 640 و 650 هزار تومان پیش می‌رود.

مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان در پاسخ به اینکه دلالی و تأثیر آن در قیمت گوشت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: این مسئله در همه محصولات و کالاها قابل مشاهده است پس بازار دام نیز از این قاعده مستثنی نیست.

کریمی‌سیرت ادامه داد: با این تفاسیر متأسفانه برخی افراد با حضور در روستاها نسبت به خرید دام آماده کشتار اقدام کرده و با سود دلخواه به میدان دام ارائه می‌کنند به طوری که در برخی موارد یک دام سه واسطه را طی می‌کند و حتی اگر به لحاظ قیمت فروشش برایشان صرفه نداشته باشد اقدام به فروش دام نمی‌کنند؛ این کار در افزایش قیمت تأثیر بسزایی دارد.

وی با بیان اینکه متأسفانه در این قضیه سازمان جهاد کشاورزی تدبیری نکرده تا دام مورد نیاز تنها از مبادی تشکل‌ها و شرکت‌های تعاونی و اتحادیه با نظارت در میدان دام عرضه شود، افزود: این در حالی است که این امر یقیناً در کوتاه شدن دست واسطه‌ها بی‌تأثیر نخواهد بود.

مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان در پاسخ به این سؤال که روزانه چه تعداد دام از سوی تعاونی‌ها به میدان دام جهت فروش و کشتار ارسال می‌شود؟ گفت: اخیراً عرضه دام از سوی تعاونی ما به میدان دام کم شده به طوری که چندی پیش تنها 10 رأس دام (حدود 640 کیلو) به میدان فرستادیم.

کریمی‌سیرت در واکنش به چرایی این کاهش، گفت: مشکل به کم شدن تعداد دام سبک در تعاونی بازمی‌گردد البته در برخی از روزها تعداد بالاتر است و تا 50 رأس می‌رسد.

مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان درباره چرایی کاهش تعداد دام سبک در استان همدان، افزود: ریشه این موضوع به تمهیداتی بازمی‌گردد که وزراتخانه در سال 1401 و ابتدای سال 1402 روی قیمت نهاده‌ها اتخاذ کرد زیرا تا پیش از این، قیمت نهاده در بیشترین حالت قیمت تا سه هزار تومان را تجربه می‌کرد؛ بنابراین دامدار وقتی شرایط تولید را مهیا می‌دید اقدام به خرید بره و پرواربندی می‌کرد اما بعد از خردادماه سال 1401 قیمت نهاده در کمترین حالت در برخی از محصولات به افزایش پنج برابری به 10 تا 13 هزار تومان رسید.

کریمی‌سیرت ادامه داد: بنابراین با توجه به اینکه قیمت گوشت در آن مقطع زمانی تغییر چندانی نکرده بود پس دیگر شرایط تولید بیشتر و پرواربندی فراهم نبود بنابراین در این مقطع بخش زیادی از دام‌ها کشتار و بخشی نیز به سایر نقاط انتقال داده شد و به‌فروش رسید.

وی گفت: شرایط به گونه‌ای پیش رفت که طبق برآوردی که در انتهای سال 1401 داشتیم مشخص شد حدود 35 تا 40 درصد دام‌های موجود استان در این مقطع حذف شدند.

وی با بیان اینکه این کسری اثر خود را در سال 1402 نمایان کرد افزود: در حال حاضر در حداقلی‌ترین وضعیت ممکن به لحاظ تعداد دام قرار گرفته‌ایم که البته افزایش قیمت اخیر گوشت طی چند ماه گذشته برخی دامداران را به خرید دام جدید ترغیب کرده است.

مدیرعامل شرکت تعاونی دام سبک استان همدان با اشاره به اینکه تعداد دامدار بالفعل و بالقوه عضو این تشکل دو هزار و 300 نفر است، گفت: از این تعداد تنها هزار و 100 دامدار فعال داریم.

مع‌الوصف بنابر آمار تا قبل از اصلاح نظام یارانه، سرانه مصرف گوشت قرمز به ازای هر نفر 12 کیلو بود که حدود 900 هزار تن در داخل تولید و 100 هزار تن گوشت صنعتی از طریق واردات تأمین می‌شد.

بعد از اصلاح نظام یارانه، قیمت تمام‌شده گوشت افزایش پیدا کرد و اکنون مسئولان به‌دنبال کاهش قیمت از طریق واردات گوشت هستند، درحالی که به جای پرداخت یارانه به تولیدکننده خارجی باید از تولید داخل حمایت شود و برای ارتقای سرانه مصرف و افزایش توان خریدکننده، گوشت قرمز را جزو سبد کالابرگ قرار دهند.