هنرمندی که از هر انگشتش یک هنر می‌بارد

هنر نقش بسیار مهم و انکارناپذیری در روند تکامل اجتماعی داشته و خواهد داشت درواقع یکی از وسایل بسیار مهم پیشرفت بشریت هنر بوده و هست که اگر هنر و هنرمند وجود نداشت تکامل جوامع انسانی بدین شکل که امروز شاهد آن هستیم ممکن نبود.

در واقع در دنیای امروز هنر جوهره تکامل، تحول، پویایی، ارتقا، پیشرفت و درنهایت سازندگی در هر جامعه است تا بتوانند بر اثر تعامل هنر و تفکر در پس داشته‌های دورنی هنرمند روند تکامل جامعه را تسریع کنند؛ بنابراین هنر اساسی‌ترین نقش را در حرکت تحولات توسعه‌ای هر شهر و دیار داشته و دارد. آنچه مسلم است اینکه هنر در زندگی اجتماعی حرفی نیست که تأثیر مثبت، فوری و حیاتی آنی داشته باشد بلکه در آینده نیز براى روح جوامع انسانی نیازی ضروری است.

بر این اساس در این شماره از روزنامه گفت‌وگویی با جوان هنرمند نقاش، نگارگر و مجسمه‌ساز همدانی ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:

محسن جلیلی با بیان اینکه متولد سال 1360 بوده و مدرک کارشناسی ارشد نقاشی از دانشگاه هنر دارد گفت: از سال 1386 نیز به‌صورت رسمی در عرصه مجسمه‌سازی از طریق برپایی کارگاه فعالیتم را آغاز کردم.

وی با تأکید بر اینکه تاکنون بیش از 30 المان و مجسمه کارشده در معابر و میادین شهرهای مختلف در ایران دارم، اذعان کرد: در عرصه نقاشی هم کار خود را به‌صورت آماتور از سال 1375 شروع کرده و پس از گذراندن دوره‌های مختلف و حضور در دانشگاه همچنان این فرایند آموختن ادامه دارد.

وی با اشاره به اینکه طی این سال‌ها با اساتید نامدار نگارگری آشنا شده و با آن‌ها کار کردم افزود: مسئله این است که از کودکی به نقاشی علاقه‌مند بودم و طراحی‌هایم حتی در دوره ابتدایی، راهنمایی و مدرسه با هم و سن سال‌هایم متفاوت بود به طوری که در دوره راهنمایی یکی از معلمان هنر به نام استاد مجیدی که امروز از خوشنویسان نامدار استان است مرا همواره به ادامه راه تشویق می‌کرد اما یک اتفاق مرا به ورودم به این عرصه و ادامه آن بیشتر ترغیب کرد.

این هنرمند در توضیح چگونگی آن اتفاق، گفت: در سال 75 به همراه خواهرم از یک گالری نمایشگاه نقاشی در همدان دیدن کردیم و همین اتفاق جرقه‌ای را درون من برای طی مسیر در حوزه هنر نقاشی روشن کرد.

جلیلی با تأکید بر اینکه در آن مقطع زمانی دسترسی به کلاس و اساتید و حتی کتب مرتبط با نقاشی آسان نبود و در برخی موارد حتی مجبور می‌شدم برای یک جلد کتاب آموزشی به تهران مراجعه کنم اذعان کرد: در حال حاضر وجود و استمرار کلاس‌ها در بستر فضای مجازی کار را برای علاقه‌مندان بسیار سهل‌تر از گذشته کرده است.

وی در پاسخ به این سؤال که از سبک هنری خاصی پیروی می‌کنید؟ گفت: در هنر معاصر و مدرن سبک دیگر به معنای پیشین خود یعنی داشتن شیوه و سبک خاص وجود ندارد درواقع سبک‌ها متعلق به یک دوره توالی بودند که یکی پس از دیگری سپری شدند.

این هنرمند ادامه داد: بر این اساس پرداختن به سبک خاصی در هنر برایم مطرح نیست، با این وجود در مجسمه‌سازی بیشتر کارهایم در سبک رئالیستی و بر پایه سفارشات انجام می‌شود البته بخشی نیز به‌صورت انتزاعی و برحسب فرم سفارشات اتفاق می‌افتد.

جلیلی با تأکید بر اینکه در نقاشی نیز در وادی سبکی خاصی ورود نکردم، خاطرنشان کرد: بیشتر کارهای طراحی و نقاشی‌هایم اسپرسیونیسم بوده یعنی حالت حسی دارد.

وی با تأکید بر اینکه در حوزه نگارگری نیز افتخار شاگردی اساتید نامداری همچون آقامیری و محرمی را داشته و از راهنمایی‌های استاد فرشچیان بهره بردم، تشریح کرد: بنابراین در این عرصه نیز دنبال شیوه خاصی نیستیم با این وجود تلاش می‌کنم از تمامی سبک‌های اساتید عنوان‌شده استفاده کنم.

این هنرمند نگارگر با بیان اینکه این ذوق هنری خودم است که در کارها به‌عنوان سبک دنبال می‌کنم، افزود: در حوزه مجسمه‌سازی نیز به‌صورت غیر مستقیم از شیوه استاد ضیاء‌الدینی برداشت‌هایی کردم و در عین حال از کارهای اساتید مجسمه‌ساز کلاسیک اروپایی بهره می‌برم.

جلیلی با اشاره به اینکه در عرصه طراحی مکان، المان و نقاشی دیواری در برخی شهرها استان‌های مختلف به‌ویژه تهران و اصفهان طی سال‌های گذشته کارهای بسیاری انجام دادم گفت: متأسفانه امروز مسئله این است که هنر در شهر توسط مدیران شهری با دید کارشناسانه نگاه نمی‌شود.

وی افزود: متأسفانه در اغلب شهرها دید کارشناسی وجود نداشته و تقریباً سلیقه مدیران نوع المان‌ها را مشخص می‌کند.

این هنرمند همدانی با اشاره به اینکه در بیشتر شهرها شرایط به همین روال پیش می‌رود و تنها در تهران به‌دلیل استقلال نسبی سازمان سیما و منظر از شهرداری این توجه کمی بیشتر است، اذعان کرد: اهمیت این امر بدان جهت است که المان و نقاشی‌های دیواری ذهنیت شهروندان را از شهر می‌سازند.

جلیلی ادامه داد: مسئله این است که در نبود نگاه کارشناسی اغلب این هنرها به لحاظ طراحی از کیفیت لازم به‌ویژه در المان‌های ثابت برخوردار نیستند. مثلاً در همدان تنها المان فاخری که در اذهان عمومی جامعه شکل گرفته، المان ابن‌سینا اثر استاد صدیقی است حال آنکه سایر المان‌های ثابت به‌دلیل عدم رعایت کیفیت در طراحی نتوانسته‌اند آن جایگاه را داشته باشند.

وی با اشاره به سابقه مدنیت همدان گفت: موضوع این است که امروز کم‌هزینه تمام شدن المان یک اصل است که کیفیت کار را تحت‌الشعاع قرار داده در حالی که در همدان شهری با تمدن سه هزار ساله، وجود چند المان فاخر یک ضرورت شهری است که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.

این هنرمند همدانی با تأکید بر اینکه با فراخوان می‌توان از هنرمندان برجسته جهانی و اساتید داخلی با هزینه‌کرد بالا برای ساخت المان‌های فاخر برای شهری همچون همدان بهره برد گفت: اهمیت این موضوع بدان جهت است که وجود هر یک از المان‌های فاخر خود می‌تواند معرف بخشی از ظرفیت‌‌های گردشگری این شهر باشد.

جلیلی با اشاره به بخشی از کارنامه کاری خود در عرصه المان‌سازی گفت: علاوه بر ساخت المان‌های مختلف بنده شخصاً طراحی یکی از میادین شهری را در منطقه باقرشهر بر عهده داشته و در آن المانی چندین متری را طراحی کرده و به اجرا درآوردم البته علاوه بر این طراحی اطراف این المان و حتی سنگ‌فرش‌ها نیز به بنده سپرده شده بود که خوشبختانه به‌خوبی انجام شد.

وی با ابراز اینکه در استان همدان ما شهری به نام شهر جهانی لالجین را داریم اما دریغ از داشتن یک المان فاخر با این موضوع گفت: چند سال پیش از بنده خواسته شد که طرحی در این زمینه ارائه کنم، بنده نیز پیشنهاد یک المان سفالین چند متری را دادم اما متأسفانه به‌دلیل قیمت درخواستی مورد قبول مدیریت شهری وقاع نشد.

وی افزود: البته مسئله قابل تأمل اینکه طی این سال‌ها مدیریت شهری حتی طرحم را به بهانه گم شدن تحویل نداده حال آنکه در آن مقطع مبلغ درخواستی بنا به هزینه‌کردهای منطقی بالغ بر یک میلیارد تومان بود که همان عدد امروز به 20 میلیارد تومان رسیده است.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد المان‌های شهری از موضوعات تأثیرگذار شهرها محسوب می‌شود که باید تلاش شود بر حسب آداب، فرهنگ، ظرفیت‌ها و پیشینه تاریخی هر شهر طراحی شود، زیرا المان شهری، هویت یک شهر است.

حال آنکه المان‌هایی که از طراحی نامناسب برخوردارند، جز شلوغی و زشتی شهر، هیچ وجهه‌ای نخواهد داشت اما برعکس اگر در طراحی المان‌ها به‌ویژه در ورودی و خروجی شهرها یا میادین شاخص و اصلی دقت‌نظر کافی وجود داشته باشد، در جذب توریست و ماندگاری آن‌ها در یک شهر تأثیرگذار خواهد بود، به‌نوعی که تفاخر شهری به حساب آمده و به‌عنوان یک هنر شهری قابل اتکا است و حتی در موارد جزئی همچون مسیریابی و آدرس‌دهی صحیح برای پیدا کردن یک منطقه خاص شهری تا تاریخ و هویت مشخص و نماد خاص آن منطقه اهمیت دارد که متأسفانه در همدان این مهم جز معدود مواردی این امر مورد غفلت قرار گرفته است.