اثر گیاه نیمه‌انگلی «موخور» بر ساختار چوب بلوط غرب کشور

حمیدرضا ناجی اظهار کرد: بلوط غرب یا بلوط ایرانی گونه منحصر به فردی است که بومی جنگل‌های غرب ایران است و در گستره وسیعی از جنگل‌های استان ایلام پراکنده هستند که یکی از مهم‌ترین عوامل غیر انسانی تأثیرگذار بر حیات این درختان گیاه نیمه انگل «موخور» با نام علمی لورانتوس است، موخور در بسیاری از مناطق جنگلی رایج بوده و هر ساله شمار زیادی از درختان ارزشمند جنگلی بخصوص بلوط غرب را تضعیف می‌کند.

وی ادامه داد: ما تحقیق داشتیم که هدف اصلی آن یافتن رابطه بین اندام‌های شبه ریشه موخور و سلول‌های چوب گیاه میزبان بود، نمونه‌های چوب شاخه بلوط متأثر از گیاه موخور از درختان آلوده جمع‌آوری، برش میکروسکوپی در مقاطع عرضی، شعاعی و مماسی از محل تماس گیاه مهاجم و درخت میزبان تهیه شد. تورم شاخه میزبان در محل اثر گیاه مهاجم نخستین نشانه اثر آلودگی است. در این محل، مسیر محوری همه سلول‌های چوبی تغییر می‌یابند و این تغییر شاید یک استراتژی دفاعی برای فرار از اندام‌های مکنده موخور باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام خاطرنشان کرد: ارتباط مستقیم بین سلول‌های مکنده موخور و سلول‌های گیاه میزبان جهت انتقال آب و مواد غذایی ضروری است، حرکت آپوپلاستیک بین دو دیواره سلول‎‌های پارانشیمی مجاور (موخور و بلوط)، مهم‌ترین راه برای انتقال آب و مواد غذایی است. ناجی اضافه کرد: این بررسی نشان می‌دهد که تعداد سلول‌های پارانشیمی در محل تماس اندام‌های مکنده موخور با بافت چوب گیاه میزبان در اکثریت است، حال آنکه ارتباط مستقیم آوندی بین گیاه مهاجم و گیاه میزبان اهمیت کمتری از ارتباط در پیش گفته شده، دارد اما هر دو نوع ارتباط در انتقال آب و مواد غذایی دارای اهمیت هستند.

ناجی گفت: حرکت آپوپلاستیک مربوط به سلول‌های پارانشیمی در جذب مواد غذایی اهمیت دارد، حال آنکه ارتباط مستقیم در انتقال حجمی بین آن‌ها دارای اهمیت است.