حیات دوباره تاریخی‌ترین سراب ایران

استان کرمانشاه به دلیل وجود سراب‌های بسیاری که در آن وجود دارد به سرزمین آب و سنگ معروف است، یکی از زیباترین آن‌ها که فاصله کمی در حدود 20 کیلومتر از شهر کرمانشاه دارد سراب نیلوفر نام دارد که با مساحت 1331 متر مربع در دامنه کوه کماجار در منطقه‌ای کوهپایه‌ای قرار گرفته است.

عمق سراب نیلوفر در بخش‌های مختلف تا 33 متر متفاوت است و این سراب از قدیم الایام به دلیل جذابیت بالایی که به واسطه نیلوفرهای آبی و فضای بکری که داشته همیشه مورد استقبال گردشگرانی بوده که این استان را به عنوان مقصد تفریحی و گردشگری خود انتخاب می‌کنند.

استان کرمانشاه در حال حاضر ٢ هزار و ٢٣٠ اثر استان در فهرست آثار ملی به ثبت رسانده که سراب نیلوفر پنجاه و پنجمین اثر طبیعی ملی به ثبت رسیده در این استان است و همین امر سبب شد تا نسبت به حفظ و نگهداری این جاذبه گردشگری توجه بیشتری انجام گیرد.

سراب نیلوفر از گذشته جزو سراب‌های پر آب استان کرمانشاه بوده و به دلیل زیست بوم و موقعیت خوبی که داشته علاوه بر جریان حیات و زندگی ماهیان و جانوران آبزی در اعماق این سراب شاهد مهاجرت انواع پرندگان مهاجر بسیاری در اطراف خود هستیم و همین موضوع این منطقه را به یکی از نواحی مهم پرنده‌نگری کشور تبدیل کرده است.

تفاوت این دریاچه با دریاچه‌های دیگر در گل‌های نیلوفر آن است که در دهه هشتاد و در فصل‌های گرم سال سطح سراب نیلوفر پوشیده از گل‌های نیلوفر سپید بود که فضایی منحربه‌فرد و رویایی برای گردشگران به ارمغان می‌آورد.

اینکه از عبارات و فعل‌هایی با زمان گذشته استفاده می‌شود تنها به این دلیل است که طی سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی و بحران کم آبی تقریباً نه تنها از نیلوفرهای آبی خبری نبوده بلکه سطح آب این سراب یا دریاچه کمتر و کمتر هم می‌شود و در ایام گرم سال و تابستان مثل سابق اثری از دریاچه زیبای نیلوفر نیست.

خشکسالی‌های سال‌های گذشته اگرچه برای سراب نیلوفر تبعات بسیار زیادی داشته و باعث از دست دادن موقعیت‌های خوب خود برای زیست گیاهی و جانوری شده بود اما این روزها خبرهای خوبی از این سراب به گوش می‌رسد.

بارندگی‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری به داد حیات سراب‌ها، تالاب‌ها و رودخانه‌های خشکیده و یا در آستانه خشکی رسیده و درست در زمانی که نگرانی‌ها از خشکسالی و خشکی سراب‌ها روز به روز قوت می‌یافت اکنون شاهد پر شدن رودخانه‌ها و سراب‌های این استان هستیم.

با توجه به اهمیت و لزوم پرداختن به جاذبه‌های گردشگری و صنایع طبیعی موجود در استان خبرنگار خبرگزاری مهر هر ساله گزارش‌های متعددی برای پیگیری از وضعیت آنها در دستور کار قرار داده و اکنون با بررسی‌های انجام شده از وضعیت مطلوب و رو به سامان سراب نیلوفر به سراغ مسؤولان رفته است.

بازگشت حیات به رودخانه‌ها و سراب‌های کرمانشاه پس از بارش‌های اخیر

در ابتدا علی محمد زورآوند مدیرکل هواشناسی استان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از میزان بارندگی‌های استان ابراز خرسندی و اظهار کرد: بارش‌های اخیر در سامانه حاکم بر جو استان عمدتاً به صورت باران اتفاق افتاده تا هم اکنون میانگین بارندگی‌های استان کرمانشاه را برای یک سال زراعی به 269 میلیمتر برساند.

وی افزود: سال گذشته استان کرمانشاه به طور میانگین تنها 199.8 میلیمتر در سال زراعی بارندگی داشته که در مقایسه بین امسال و سال گذشته شاهد رشد 35 درصدی میانگین بارندگی‌ها هستیم.

مدیرکل هواشناسی استان کرمانشاه همچنین از 486.1 میلیمتر بارندگی در طول یکسال استان کرمانشاه یاد و تصریح کرد: بر همین اساس می‌توان گفت میانگین بلند مدت بارندگی‌های سال زراعی امسال در کرمانشاه منفی یک میلیمتر بوده و نسبت به میزان بارندگی‌ها در بلند مدت که 267.9 میلیمتر بوده تنها یک درصد اختلاف کاهشی داریم.

زورآوند با تاکید بر روند رو به رشد بارندگی‌ها برای استان کرمانشاه، گفت: اگرچه بارندگی‌ها به صورت برف تأثیر و ماندگاری بیشتری برای تأمین آب در سفره‌های زیر زمینی دارد اما بارندگی‌ها به شکل باران برای پر آب شدن و حیات دوباره سراب‌ها و رودخانه‌های استان مفید واقع شدند.

وی عنوان کرد: آب باران جزو آب‌های سطحی و روان محسوب می‌شوند و در در دل زمین فرو نمی‌روند اما در مقابل این آب در رودخانه‌ها جمع شده و اکنون شاهد بازگشت حیات دوباره به رودخانه‌های مهم و تالاب‌ها در کرمانشاه هستیم.

حال سراب نیلوفر خوب است / ‌احیای صد در صد نیازمند تداوم بارندگی‌هاست

در ادامه نیز محمد حسین فلاحتی مدیرکل محیط زیست شهرستان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از تأثیر مثبت بارندگی‌ها بر پر آب شدن رودخانه‌ها یاد کرد و گفت: خوشبختانه سراب نیلوفر در اثر بارندگی‌ها احیا شده و سطح آب به حد مطلوبی رسیده که می‌توان به روزهای خوب پیش روی آن امیدوار بود.

وی به لزوم تداوم بارندگی‌ها تاکید کرد و افزود: با وجود اینکه بارندگی‌ها در استان کرمانشاه تا حد زیادی نگرانی‌ها را از خشکی سراب نیلوفر و تالاب‌ها برطرف کرده اما برای اطمینان از بازگشت صد درصدی حیات به آن حداقل یک ماه دیگر زمان و بارندگی نیاز است.

فلاحتی خاطر نشان کرد: اکنون حال سراب نیلوفر خوب است و برای ایام عید و پذیرش گردشگران نسبت به سال گذشته شرایط بهتری را به لحاظ پر آبی دارد.

سراب نیلوفر مهیای پذیرش گردشگران نوروزی می‌شود

وحید امیری سرپرست معاونت گردشگری استان کرمانشاه در تشریح از وضعیت سراب نیلوفر استان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: سراب نیلوفر در برهه‌ای از حیات اخیر خود به دلیل سپرده شدن به دست بخش خصوصی و همزمان شدن با وقوع خشکسالی‌ها دچار خشکی بیش از اندازه‌ای بود که با بی مهری متولیان امر رسیدگی چندانی به آن صورت نگرفت.

وی با تاکید بر اینکه شرایط نامطلوب سراب نیلوفر و خشکی این سراب در چند سال اخیر افزود: از این سراب تصویر یک سرابی پر آب با نیلوفرهای آبی در ذهن گردشگران ترسیم شده اما بارها این سوال از زبان گردشگران مطرح شده که چرا سراب نیلوفر واقعی در این روزها با تصویر منتشر شده از آن فاصله بسیاری دارد؟

سرپرست معاونت گردشگری استان کرمانشاه ادامه داد: بی شک یکی از دلایل مؤثر در حال و روز نامطلوب سراب نیلوفر خشکسالی و همچنین برداشت‌ها، کشت‌ها و حفر چاه‌های غیر مجاز است اما این سراب به عنوان یک سراب نمونه استان متحمل بی مهری‌هایی نیز در زمان مدیریت بخش خصوصی شد.

سرپرست معاونت گردشگری استان کرمانشاه از مهیا شدن بستر سراب نیلوفر برای ایام نوروز خبر داد و گفت: با توجه به شرایط خوب و زنده شدن این سراب پس از بارندگی‌های اخیر با وجود فضا و وسعت بالای محوطه این سراب و نیز ضعف مدیریت گذشته قرار است در آستانه سال جدید ساماندهی لازم انجام شود.

امیری اذعان کرد: آب سراب نیلوفر، سراب یاوری و تالاب هشیلان به دلیل نوع خاک و بافت رسی و ماسه‌ای که دارد و به یکدیگر متصل هستند یعنی هرچه سطح آب در تالاب هشیلان پایین بیاید به همان میزان نیز باید منتظر پایین آمدن سطح آب سراب نیلوفر باشیم و این خارج از دسترس و اقدامات متولیان امر است.

وی در پایان تنش آبی در تابستان را امری غیر قابل انکار دانست و گفت: با این حال برای حفظ حیات این سراب باید از حفر چاه‌های غیر مجاز در اطراف سراب و برداشت آب‌های زیر زمینی جلوگیری شود تا به استمرار حیات این سراب در تابستان امیدوار باشیم.