حفر چاه‌های غیرمجاز از اوایل دهه 70 «شرایط اسفناک فرونشست» در کشور را رقم زد

هفته گذشته یک مطالعه در سطح جهانی، وضعیت فرونشست در کشورمان از نظر نرخ و از نظر وسعت را فراتر از بحران دانسته و نشان داد که ایران دومین کشور دنیا از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در جهان است!

در این باره کارشناس محیط زیست گفت: نخستین یافته‌های ملی طی دهه 80 مبنی بر ایجاد فرونشست 24 سانتی‌متری در دشت قزوین، 22 سانتیمتر در دشت ساوجبلاغ، 12 سانتی‌متر در دشت ورامین، 17 سانتی‌متر دشت تهران، 25 سانتی‌متر دشت مشهد، 12 سانتی‌متر دشت نیشابور، 30 سانتی‌متر دشت کاشمر، 25سانتی‌متر دشت زرند، 20سانتی‌متر دشت کرمان و 30 سانتی‌متر در دشت رفسنجان است.

الهه موحدی؛ ادامه داد: بر اساس مطالعاتی در خصوص بر پراکنش دشت‌های رسوبی ریزدانه 66 درصد مساحت دشت‌ها و 29 درصد مساحت کل کشور مستعد ایجاد فرونشست است.

وی حفر چاه‌های متعدد برای توسعه کشاورزی را اصلی‌ترین دلیل تشدید فرونشست در کشور دانست و گفت: با تهیه نقشه فرونشست مشخص شد که مناطقی که فرونشست در آن روی داده است با مناطقی که کشاورزی در آنها انجام می‌شود، منطبق است. همچنین نقشه‌ها نشان می‌دهد که در دهه 70، پس از جنگ و توسعه کشاورزی و استفاده از آب‌های زیرزمینی شیب فرونشست را با سیر صعودی مواجه کرده است.

وی با بیان این‌که در همه استان‌های کشور بجز استان گیلان رخداد فرونشست زمین دیده شده، تصریح کرد: در استان‌های کرمان، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، قزوین، گلستان، البرز، تهران، مرکزی و سیستان و بلوچستان وضعیت فرونشست زمین بسیار بحرانی است.

این کارشناس محیط زیست با تأکید بر این‌که مصرف آب در بخش کشاورزی باید محدود به منابع آب سطحی، قنات‌ها، چشمه‌ها و مقدار مجاز برداشت آب توسط چاه‌ها باشد، گفت: بر خلاف سایر مخاطرات زمین‌شناختی در رخداد فرونشست عامل اصلی انسان است که بر همین اساس مدت زمان بسیار کوتاهی در اختیار ما قرار دارد تا با کنترل فرونشست، منابع باقی مانده به ویژه آبخوان‌های آبرفتی را از خطر نابودی حفظ کنیم.

موحدی در پایان خاطرنشان کرد: کمترین کاری که در این مورد باید انجام داد، جلوگیری از حفر چاه‌های جدید برای مصارف کشاورزی و کف‌شکنی چاه‌های موجود است.