رشد استعدادهای انسانی، دریچه‌ای به قدرتمندی واقعی زنان

مادری مظهر قدرتمندی یک زن

چگونه یک زن قوی باشیم؟ شاید این سؤال برای خیلی از خانم‌هایی که دوست دارند در زندگی خود مستقل و محکم باشند، پیش بیاید. قوی بودن یکی از ویژگی‌های خوب برای افراد محسوب شده و معمولاً این اشخاص را از سایرین متفاوت می‌کند.

زیرا اگر به یک زن قوی و مستقل تبدیل شوید، می‌توانید تغییری در زندگی خود ایجاد کنید، با اتکا به خود برای دستیابی به رؤیاهایتان، شخصیت خود را بسازید و چیزهای جدیدی را در درون خود کشف کنید. ازسوی دیگر استفاده از فرصت‌ها برای تبدیل شدن به یک زن قوی و مستقل و باور به توانایی‌های خود، به شما کمک می‌کند تا شادی را در زندگی تعریف کنید؛ اما چه کارهایی باعث می‌شود تا ما شخصیتی قوی و مستقل داشته باشیم؟

برای پاسخگویی به این سؤال برآن شدیم تا با دانش‌آموخته دکتری روان‌شناسی گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

عزیزالله تاجیک اسماعیلی با بیان اینکه هر فرد اگر بخواهد در زندگی به یک انسان قوی بدل شود می‌بایست در دو بُعد رشد کند گفت: نخست در حوزه خصوصیات انسانی مشترک بین زن و مرد و بعد در حوزه مهارت‌های فردی؛ یعنی ما باید به‌عنوان یک انسان و بعد به‌عنوان یک زن یا مرد به آن مقام و جایگاهی که در زندگی اجتماعی داریم توجه کرده و آن را مورد بررسی قرار دهیم. در این بین اگر نگاه و تمرکز ما بر این تفاوت‌ها باشد می‌توان به این نکته توجه کرد که یکسری از خصوصیت‌ها ممکن است در مردان نشان قدرت اما در زنان نشان ضعف باشد و بالعکس.

وی با تأکید بر اینکه اگر ما زن را در مقام این تفاوت‌ها ببینیم می‌بایست درباره هویت او بحث کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که زن به لحاظ هویتی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد که بتوان او را قدرتمند قلمداد کرد؟ افزود: البته برای هر فرد موضوع قدرتمندی و قوی بودن با نگاه او به زندگیش متفاوت است.

این روان‌شناس با تأکید بر اینکه قدرتمند بودن فرد با تکیه بر باورهای فردی و اجتماعی می‌بایست در بعد مقیاس فرهنگی مورد کنکاش قرار گیرد، اذعان کرد: در گام نخست باید برای یک خانم مشخص شود که از نگاه او قوی بودن به معنای توانمند بودن است یا دارا بودن؟ قدرتمندی در زیبا بودن است یا شایسته بودن؟

تاجیک اسماعیلی با بیان اینکه باید دید از نگاه یک خانم و جامعه قدرت چگونه تعریف می‌شود، عنوان کرد: متأسفانه آن چیزی که امروزه بیشتر متداول شده قدرت‌های ظاهری است، یعنی اگر از هرچیز ما بیشتر داشته باشیم قدرتمندتر هستیم مثل پست و مقام، ثروت، زیبایی، جایگاه اجتماعی و غیره.

وی افزود: مسئله این است که این قبیل مؤلفه‌ها نمی‌توانند در درون انسان احساس قدرتمند بودن را ایجاد کنند زیرا ما با آن‌ها وارد وادی رقابتی می‌شویم که دائماً مجبوریم خودمان را با دیگران مقایسه کنیم؛ بنابراین گرچه به‌عنوان یک فرد ممکن است به لحاظ ظاهری دارای مقام، جایگاه و پایگاه اجتماعی باشیم اما از درون احساس ضعف می‌‌کنیم در حالی که ممکن است به لحاظ درونی دارای توانمندی‌های خاصی باشیم که شناخته‌ نشده‌اند.

این روان‌شناس با تأکید بر اینکه بانوان باید قدرت را در شایستگی و رشد استعدادهای انسانی خود جستجو کنند، اذعان کرد: برای مثال یک زن می‌تواند با به‌کارگیری شایستگی‌های خود از طریق کارآفرینی، به کار بستن راه‌های ابتکاری در تولید و ایجاد یک گروه توانمند و قوی، ثروت زیادی را کسب کند.

تاجیک‌اسماعیلی با تأکید بر اینکه با این شرایط شاهد خواهیم بود که این فرد با رشد استعدادهای انسانی و شایستگی، از درون و بیرون و در مواجهه با دیگران احساس قدرتمند بودن می‌کند، ابراز کرد: البته مثال بسیار است؛ مثلاً یک زن می‌تواند در حوزه دانش، تخصص و مهارت علمی رشد و پیشرفت داشته باشد و یا اینکه در حوزه توانمندی‌های فردی و اجتماعی بتواند به قدرت برسد.

وی با تأکید بر اینکه یکی از مظاهر قدرتمندی واقعی زنان به رشد آن‌ها در نقش مادری بازمی‌گردد، تصریح کرد: در این فرایند مادری که فرزندانی دارد و تمام تمرکز خود را روی تربیت و پیشرفت آن‌ها گذاشته نیز هم از درون احساس رضایت خواهد داشت و هم پیشرفت فرزندان و جایگاه آن‌ها می‌تواند بیانگر قدرتمندی او به‌عنوان یک مادر باشد؛ البته در ظاهر شاید برخی‌ها اینگونه قلمداد کنند که خود او پیشرفتی نداشته اما وقتی فرزندانی شایسته تحویل جامعه می‌دهد، توانمندی اوست که به‌صورت دست‌پرورده توانمند در جامعه حضور پیدا کرده است.

این روان‌شناس در پاسخ به اینکه چرا در جامعه ما به قدرتمندی ظاهری زنان بیشتر توجه می‌شود؟ گفت: این موضوع متأسفانه برآیند یک فرهنگ مسلط بر جامعه است زیرا ما در سطح کلان با چند نوع فرهنگ مواجهیم؛ نخست فرهنگ جهانی، دیگری فرهنگ هر کشور و بعد در گروه‌های اجتماعی نیز در قشرهای مختلف، نظام‌های ارزشی و فرهنگی متفاوتی وجود دارد که هریک با هم در ارتباط بوده و تأثیر متقابل از یکدیگر می‌گیرند.

تاجیک‌اسماعیلی خاطرنشان کرد: بر این اساس آنچه امروز در دنیای مجازی ‌و رسانه‌ها بیان و القا می‌شود، فرهنگ جهانی است، فضای فرهنگی جهانی فضای قدرت، رقابت و کشمکش است و متأسفانه جامعه ما نیز در این مسیر در حرکت است.

وی با یک نقد فرهنگی در این زمینه عنوان کرد: ارزش در کشور ما متأثر از فرهنگ جهانی در داشتن‌ها، قدرت‌ها و سلطه‌گری‌های ظاهری است، تأسف‌بارتر اینکه این ارزشمندی‌های ظاهری، در جامعه توسط رسانه‌های داخلی و حتی در پیام‌های بازرگانی، تبلیغات صدا و سیمای ملی (تبلیغ هدایای نقدی و پول و وسایل لوکس) نیز تشویق هم می‌شود، پس وقتی این روند به فرهنگ جامعه مسلط شده خودبه‌خود افراد به‌ویژه قشر زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ در این بین اینکه فردی بتواند خود را از این فضای آلوده فرهنگی برهاند یقیناً دشوار خواهد بود اما شدنی است.

این دانش‌آموخته دکتری روان‌شناسی با تأکید بر اینکه آسیب‌شناسی این موضوع را باید در بستر فرهنگی مسلط‌شده بر جامعه جستجو کرد، افزود: اگر یک بانو بخواهد به فردی قدرتمند بدل شود می‌تواند در هر یک از عرصه‌های وجودی خود رشد کند.

تاجیک‌اسماعیلی ادامه داد: درواقع یک بانو برای قدرتمند شدن می‌بایست زمینه‌های وجود‌ی خود را تعالی ببخشد که این زمینه‌ها شامل استعدادهای فردی، فکری، ذوقی، ادبی، تخصصی، عاطفی، اجتماعی و غیره است.

وی با تأکید بر اینکه درواقع اگر شخصیت زن در همه زمینه‌های وجودی خود رشد کند تبعاً او هم از بیرون احساس قدرتمندی خواهد داشت و هم از آن رضایت درونی بهره‌مند خواهد شد، تشریح کرد: به دیگر سخن ممکن است امروز در جامعه بانوانی داشته باشیم که به‌نظر افراد عادی هستند اما خود آن‌ها از درون احساس قدرتمند بودن واقعی دارند.

این روان‌شناس ‌ادامه داد: برای مثال رشد اخلاقی، استفاده از فرصت‌ها برای یادگیری مفاهیم و مهارت‌های بیشتر به جای باطل کردن زمان برای انجام کارهای سطحی و بیهوده، رعایت حقوق دیگران ازجمله ویژگی‌های درونی است که هر زنی می‌تواند برای رسیدن به قدرت واقعی روی آن‌ها کار کند زیرا هرکدام از این مؤلفه‌ها خود بیانگر رشد و قدرت است و در عین حال نمودهای اجتماعی نیز به همراه خواهد داشت.

تاجیک‌اسماعیلی با ذکر یک مثال عنوان کرد: اگر یک دختر باهوش داشته باشیم که این استعداد را در یک حوزه علمی و مفید به‌کار گیرد و بعد از این مهارت در جامعه بهره ببرد، یقیناً خدمت‌رسانی خواهد کرد، زندگی فردی خود را ارتقا خواهد بخشید و احساس خوبی نیز خواهد داشت.

وی با تأکید بر اینکه به چنین بانوانی می‌توان گفت افراد قدرتمند، تصریح کرد: این مهم یقیناً می‌تواند ملاک خوبی باشد زیرا قدرت صرفاً به داشتن نیست بلکه به آن بودنی اطلاق می‌شود که فرد می‌تواند با توجه به استعدادهای وجودی خود آن‌ها را محقق کند.