مادران جوانی که ذبح یک جوجه را تحمل ندارند اما فرزند خود را به قتل می‌رسانند!

در سالیان گذشته، باورها و الگوهای نادرست زیادی در زمینه تشکیل خانواده و فرزندآوری در جامعه ما شکل گرفته است، مانند «تأخیر در ازدواج»، «افزایش طلاق»، «فاصله زیاد ازدواج تا فرزندآوری»، «عدم تمایل زوج‌ها به بچه‌‌دار شدن»، «رواج تک‌فرزندی» و «نرخ بالای سقط جنین در کشور»، از طرفی جمعیت کشور ما به‌سرعت در حال پیر شدن است و به‌گفته کارشناسان جمعیت، در یک‌قدمی تله جمعیتی قرار داریم!

حال با این اوصاف، چه راهکارهای مؤثری برای تغییر باورهای شکل‌گرفته قبلی، جهت برون‌رفت از خطر کاهش و سالخوردگی جمعیت وجود دارد؟ برای بررسی و واکاوی سیاست‌های جمعیتی و فعالیت‌های مربوطه، باید ساده‌انگاری را کنار بگذاریم و این نکته را در نظر داشته باشیم که اقتصاد تنها معضل موجود نیست، در این رابطه پارادایم‌هایی وجود دارند مثلاً «خوشبختی یا زیبایی من با فرزندآوری به خطر می‌افتد» یا «پیشرفت‌های اجتماعی من و استقلال من با فرزندآوری به خطر می‌افتد»، از طرفی استعاره‌های فرزندآوری دیگری داریم، همچون نور چشم بودن، برکت خانه، مایه اعتبار و قدرت پدر و مادر، عصای پیری و...،

همه این موارد انگاره‌هایی هستند که در ذهن افراد جامعه ایجاد شده است و بر کف جامعه تأثیر می‌گذارند؛ مثل سقط جنین؛ امروزه سقط جنین از کشتن یک انسان به انداختن یک شیء تبدیل شده است (!) به این معنی که سقط جنین به‌راحتی انداختن یک شیء شده است! دختر جوان یا مادر جوانی که هنگام ذبح یک جوجه تحمل ندارد و اگر یک کودک به زمین بخورد، ناراحت می‌شود، این مادر جگرگوشه‌های خود را از بین می‌برد و دور می‌اندازد! فرزندش را سقط می‌کند، چون با زمان موردنظرش به دنیا نیامده است! و مادر نگران است که یکی از سیستم‌های زندگی‌اش عقب بیفتد! این‌ها پیچ‌های تاریخی هستند که در صورت گذر از آن‌ها امکان بازگشت وجود ندارد!

ایده‌ها و باورها باید درست شوند و باید استعاره‌های جدید و بدیع برای مادران ایجاد شود تا فرزندآوری و باروری را در ذائقه آن‌ها شیرین و خواستنی کند، نه با شعار بلکه با تحقق حرف‌های شدنی، باورسازی و تصویرسازی آن؛ باید زندگی سرشار از غنا، گرما و صمیمیت را تبلیغ کرد، یعنی به مخاطب بگوییم «زندگی خودت را در 10 ـ 20 سال آینده ترسیم کن، زندگی خودت، همسر و فرزندت را»، این‌که ببینیم پارادایم حاکم بر ذهن ما از چه جنسی هستند و متناسب با آن صحنه را بچینیم البته این کار را بسیاری از کنشگران شروع کردند و ایده‌های زیبا و خلاقانه‌ای خلق کرده‌اند.

باید به مادران جوان الگو‌هایی ارائه کرد که پاسخگوی دغدغه‌هایشان باشد؛ دولت آینده نیز باید مشکلات اقتصادی را حل کند و امور را برای فرزندآوری مردم تسهیل کند، یعنی از معیشت خانواده حمایت کند و بستر را برای خانواده‌های پرجمعیت و پرفرزند فراهم کند که شرایط بهتری داشته باشند؛ در این صورت مردم برای فرزندآوری ترغیب می‌شوند و به آن‌ها فشار نمی‌‌آید.

از طرفی، دهک‌های پایین جامعه باید بیشتر حمایت شوند، بسیاری از افراد دهک‌های پایین تمایل به فرزندآوری دارند اما مشکلات اقتصادی به آن‌ها این اجازه را نمی‌دهد؛ به‌طور کلی، دولت باید برای عموم مردم حمایت کافی و وافی داشته باشد و زمینه‌های تسهیل شرایط فرزندآوری را فراهم کند؛ اینها مطالبه «مادران» از دولت است.

*مریم اردبیلی؛ آینده‌پژوه