زمستان معتدل و کوتاه، بلای جان گندمزارها

رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران ایران درباره تهدید گندمزارها با آفت‌های سن زدگی و زنگ زرد گفت: سالانه آفت سن گندمزارهای کشور را تهدید می‌کند اما شدت و حدت آن متفاوت است. معمولاً سال‌هایی که کشور دارای زمستان معتدلی است سن طغیان می‌کند به‌ویژه مناطقی که زمستان طولانی نداشته‌اند؛ البته این مسئله قابل کنترل است.

عطااله هاشمی، افزود: کشاورزان با توجه به تجربیاتی که دارند و حمایت و راهنمایی کارشناسان در کاشت، داشت و برداشت پیگیر آفات هستند.

وی با بیان اینکه در مناطقی که بارندگی و رطوبت بیشتر است سن زدگی اتفاق می‌افتد، گفت: کشاورزان باید محصولات زمین‌های خود را با سمپاشی و کنترل دفعات آبیاری مدیریت کرد. اگر چنین شود آسیب جدی به گندمزارها وارد نخواهد شد.

وی یادآور شد: در مناطق گرمسیر و سردسیر کشاورزان آماده مبارزه با آفات هستند.

*پیش‌بینی خسارت‌ها

رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران در پاسخ به این پرسش که پیش‌بینی می‌شود بروز سن زدگی و زنگ زرد چقدر به تولید گندم امسال آسیب وارد کند، گفت: این عدد، رقم قابل توجهی نخواهد بود. بر اساس پیش بینی‌هایی که هواشناسی درباره میزان بارش در فروردین و اردیبهشت داشته اگر این میزان بارش انجام شود امسال هم مانند سال گذشته، 13.5 میلیون تن گندم برداشت خواهیم کرد.

هاشمی با بیان اینکه در سال زراعی 1401-1402 کشور در تأمین گندم و آرد مورد نیاز کشور خودکفا شد، افزود: امیدواریم آرام آرام تولیدات نیازهای صنف و صنعت را نیز پوشش دهد.

وی گفت: تقریباً از آمار تولید بین دو تا 2.5 میلیون تن گندم برای تأمین بذر انبار می‌شود. بخشی هم برای مصارف خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد و باقی هم در خرید تضمینی به دولت فروخته می‌شود.

وی عنوان کرد: سال گذشته از 13.5 میلیون تن گندم حدود 10.5 میلیون تن خرید تضمینی و باقی برای سایر مصارف استفاده شد.

*توصیه‌های رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران

وی در توصیه به کشاورزان عنوان کرد: با توجه به اینکه فصل برداشت گندم در کشور آغاز شده است و بیش از 15 هزار تن محصول از گندمزارهای هرمزگان، بوشهر، جنوب فارس، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان برداشت شده، تأکید می‌شود نرخ برداشت به وسیله کمباین، قیمت سال گذشته به اضافه درصد افزایش نرخ گندم بوده و این عدد نباید از 20 درصد بیشتر باشد. در صورت افزایش هزینه خدمات کشاورزان مراتب را به بنیاد ملی گندم کاران گزارش دهند.

رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران به موضوع دوم اشاره کرد و ادامه داد: گندم خوراک انسان بوده و ممکن است به دلیل قیمت پایین آن (هر کیلو 17.5 هزار تومان) به مصرف دام برسد؛ از این رو پیشنهاد می‌شود دولت همچون سال گذشته دو هزار تومان جایزه تحویل گندم به کشاورزان اختصاص دهد تا مصارف دامی آن افزایش پیدا نکند.

*مبارزه با آفات جدی گرفته شود

مدیرکل دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارت زا در سازمان حفظ نباتات کشور در خصوص پیگیری آفات گندم عنوان کرده، مبارزه در سطح بیش از 806 هزار هکتار انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است. از این سطح مبارزه، 248 هزار هکتار فقط مربوط به بیماری زنگ زرد گندم بوده که به دلیل مناسب شدن شرایط آب و هوایی و بارندگی‌های مناسب در اسفند و فروردین ماه سال زراعی جاری، بیماری‌های گندم و سطح مبارزه با آن افزایش چشمگیری داشته به طوری که در زمان مشابه سال زراعی گذشته 280 هزار هکتار مبارزه با بیماری‌ها در سطح مزارع انجام شده بود.

اکبر آهنگران با اشاره به این که حدود 55 عامل بیماری زا زراعت گندم را تحت تأثیر خود دارد، تصریح کرد، از این تعداد حدود 20 مورد ازجمله زنگ زرد گندم، جزو مهم‌ترین عوامل بیماری‌زا در زراعت گندم به‌شمار می‌رود.

وی استفاده از رقم مقاوم گندم را یکی از راهکارهای اصولی برای کنترل زنگ زرد گندم عنوان کرد و می‌گوید، در حال حاضر در کشور رقم مقاوم به این بیماری را نداریم و ارقامی که کشت می‌شود درجات متفاوتی از متحمل یا حساسیت به زنگ زرد را دارند. در حوزه گیاهی در صورت فراهم بودن سه فاکتور میزبان حساس، عامل بیماری‌زا و شرایط اقلیمی مناسب، بیماری ایجاد می‌شود.

وی بر مبارزه به موقع با بیماری‌های گندم به ویژه زنگ زرد تاکید کرد و از کشاورزان خواست در حفظ سلامت سه برگ انتهایی که به سنبله منتهی می‌شود، بکوشند زیرا بیش از 70 درصد عملکرد گندم به سه برگ انتهایی مربوط می‌شود.

گفتنی است؛ زنگ زرد گندم در صورت اپیدمی شدن در مزرعه می‌تواند تا 70 درصد عملکرد گندم را از بین ببرد.

روش‌های مختلفی برای مبارزه با بیماری‌های گندم وجود دارد و مبارزه شیمیایی، آخرین روش و ابزار کنترل است. همچنین کشت بذر بیش از حد استاندارد در هر هکتار منجر به افزایش تراکم بوته و فراهم شدن شرایط بروز و گسترش بیماری در مزرعه خواهد شد که توصیه می‌شود کشاورزان فاصله استاندارد را رعایت کنند. ‌