افزایش جمعیت فقط تولد نیست

«۴ سرنشین پراید که اعضای یک خانواده بودند جان خود را از دست دادند» این‌ها بخشی از خبرهایی است که هرازگاهی درباره میزان تلفات تصادفات می‌شنویم. این در حالی است که به گفته رئیس پلیس راهور فراجا تیمور حسینی بیش از ۱۷ هزار نفر طی تصادفات رانندگی در ایران سال ۱۴۰۲ کشته شده‌اند.

همچنین بر اساس آمار یک چهارم جمعیت کشور در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ درگیر پیامدهای فوت و مصدومیت ناشی از سوانح رانندگی در کشور بودند، جمعیتی که اغلب آن‌ها مولد بودند.با این وجود معاون بهداشت وزیر بهداشت حسین فرشیدی با اشاره به اهتمام جدی برای افزایش آمار تولد می‌گوید «با اینکه پیش‌بینی می‌شد در سال 1402 با کاهش ۴۰ هزارتایی تولد روبرو شویم، اما این کاهش به عدد ۱۷ هزار تا رسیده است».

همچنین بر اساس آمار منتشرشده از سوی سازمان پزشکی قانونی در ۱۰ سال اخیر (۱۳۹۳_۱۴۰۲) تعداد کشته‌ شدگان تصادفات فقط در ایام تعطیلات نوروزی به بیش از ۹ هزار و ۸۱۵ نفر رسید.

در این راستا «سازمان بهداشت جهانی»، مرگ ناشی از تصادف‌های جاده‌ای به‌عنوان یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ‌ و میر در جهان می‌داند. این در حالی است که به گفته کارشناسان تعداد مرگ‌ و میر ناشی از تصادفات در ایران با کل مرگ‌ و میر تصادفات رانندگی در اتحادیه اروپا با ۲۷ کشور و جمعیت ۴۵۰ میلیون نفری برابری می‌کند.

با اینکه در سند ملی راهبردی افزایش امید به زندگی و ارتقای سلامت جوانان «حوادث ترافیکی نخستین عامل مرگ» در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال (بهترین سن برای زاد و ولد) در ایران ذکر شده، چنین آماری نشان از پیامدهای پنهان مانند خسارات اقتصادی سنگین، کاهش متوسط سن امید به زندگی و کاهش قشر مولد دارد. طبیعی است به‌دنبال آن، احتمال بروز بحران‌های اجتماعی ـ فرهنگی بالا برود.

کارشناس جمعیت مریم‌ طباطبایی می‌گوید مسأله مهم برای توازن نسبت جوانی جمعیت، کاهش سن ازدواج و فرهنگسازی‌ها برای تسهیل امر ازدواج است، در حالی که دیگر فاکتور‌ها تأثیر چندانی در افزایش موالید ندارد.

در مقابل کارشناس جمعیت شهلا کاظمی‌پور می‌گوید اگر فقط بر روی موالید تمرکز کنیم، زمانی که مرگ و میر رها و زیربناها اصلاح نشده است، مرگ و میر اطفال، جوانان و نوجوانان و مرگ و میرهای ناشی از تصادفات افزایش می‌یابد، در نتیجه رشد جمعیت منفی می‌شود.

کارشناسان جمعیت معتقدند برای افزایش جمعیت باید به چهار عامل افزایش رشد جمعیت «موالید، مهاجرپذیری (اثر مثبت)، مرگ‌ومیر و مهاجرفرستی(اثر منفی)» در کنار هم توجه شود. بنابراین بالا بردن سطح ایمنی خودروها، ایمن‌سازی جاده‌های کشور، بالا بردن جریمه‌های رانندگی (به‌عنوان یک عامل ایجابی کنترلی)، اصرار بر استفاده از کلاه ایمنی، همچنین فرهنگ‌سازی درباره رانندگی ایمن و توجه به این نکته که در شرایط فعلی ترمز کاهش تلفات حوادث رانندگی در زیرپای رانندگان است، نقش مهمی در کاهش کم‌شدن تلفات تصادفات دارد.