فناوری‌ حلقه فراموش‌شده مکانیزاسیون‌ کشاورزی

ادوات کشاورزی تنها تراکتور نیست

سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش:

در حال حاضر در سطح بین‌الملل فناوری نقش بسزایی در تحول صنعت کشاورزی دارد، با پیشرفت فناوری، ماشین‌آلات نوین و به‌روزشده در زمینه کشاورزی توسعه یافته و نقش مهمی در بهبود بهره‌وری و کیفیت محصولات کشاورزی دارند.

به دیگر سخن یکی از نقاط قوت فناوری در صنعت کشاورزی، افزایش سرعت و دقت کارها است، با استفاده از ماشین‌آلات نوین، کشاورزان قادر به انجام فعالیت‌های خود با سرعت و دقت بیشتری هستند حال آنکه این امر منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها می‌شود، همچنین، با استفاده از سیستم‌های هوشمند، ارتباطات بین ماشین‌آلات بهبود یافته و هماهنگی بین آن‌ها افزایش می‌یابد .

علاوه بر این، فناوری در تحول صنعت کشاورزی نقش بزرگی در بهبود کیفیت محصولات دارد، با استفاده از ماشین‌آلات نوین، کشاورزان قادر به کاشت، داشت و برداشت محصولات با کیفیت بالا هستند. جالبتر اینکه در سطح بین‌الملل میزان فناوری به‌کار رفته در ماشین‌آلات به‌حدی است که توانایی تشخیص بیماری‌ها و آفات را دارند و بدین ترتیب می‌توانند از طریق کنترل و پیشگیری از آن‌ها، محصولات خود را با کیفیت بالا نگه دارند، همچنین، در مسیر تولید منجر به بهبود فرآیندهای ذخیره‌سازی محصول نیز می‌شود .

بنابراین با توجه به تحولات صنعت کشاورزی، امروز استفاده از فناوری در این صنعت امری ضروری به‌نظر می‌رسد. بر همین اساس برآن شدیم تا درخصوص کمیت و کیفیت ماشین‌آلات کشاورزی با تنی چند از کشاورزان سیب زمینی‌کار و گندم‌کار همدانی گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

 کشاورز سیب‌زمینی‌کار بهاری با بیان اینکه ‌در حال حاضر به همراه برادرانم بالغ بر 170 هکتار سیب‌زمینی (130 هکتار بذری و 40 هکتار خوراکی) در سه استان همدان، مرکزی و کردستان کشت می‌کنیم، گفت:  حدود 40 هکتار نیز زیر کشت گندم  برده‌ایم  .

محمد قاسمی‌طاهر با تأکید بر اینکه خوشبختانه تمامی ادوات مورد نیاز کاشت، داشت  و برداشت محصول را در اختیار داریم، گفت: مسئله این است که این ماشین‌آلات همچنان بنا به وجود تحریم‌ها بهره‌ای از فناوری روز دنیا نبرده و بر اساس دانش 15  سال پیش در کارخانجات داخلی ساخته می‌شوند و فاقد نوآوری هستند .

 وی، افزود: در پی عدم برخورداری از فناوری روز دنیا، پرتی در تمامی محصولات کشاورزی در مرحله داشت و برداشت ازجمله معضلاتی است که دامنگیر این حوزه شده است.

وی با اشاره اینکه امروزه در سطح بین‌الملل دستگاه‌های هوشمند در اراضی کشاورزی به‌کار گرفته می‌شود اذعان کرد: متأسفانه به دلیل اینکه نمونه آن‌ها را در داخل نداریم امکان مقایسه در حوزه بهره‌وری برایمان مقدرو نیست .

 این کشاورز سیب زمینی‌کار بهاری با بیان اینکه امروز واردات ماشین‌آلات با فناوری بالا آنقدر دشوار و قیمت آن‌ها آنقدر بالاست که برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد گفت: یقیناً پرداخت 10 میلیارد تومان برای خرید تنها یک کمباین و یا 6 میلیارد تومان برای یک دستگاه سیب‌زمینی جمع‌کن، از توان بیشتر کشاورزان خارج است پس چاره‌ای جز استفاده از ماشین‌آلات داخلی بدون نوآوری نداریم .

  قاسمی‌طاهر با بیان اینکه دولت نیز در تأمین ادوات کشاورزی کمک آنچنانی نمی‌کند، اذعان کرد: این در حالی است که اگر ماشین‌آلات ما به‌روز باشد مثلا ًدر محصولی همچون گندم نهایتاً شاهد یک درصد ریزش خواهیم بود اما اکنون هنگام برداشت بیش از 10 درصد ریزش محصول داریم .

وی با اشاره به اینکه امروز دولت در بهترین حالت حمایت خود برای کشاورزانی که بیش از 17 هکتار زمین آبی دارند تسهیلات خرید تراکتور ارائه می‌دهد عنوان کرد: مسئله این است که نیاز کشاورز در عرصه تولید محصول تنها به تراکتور ختم نمی‌شود  بلکه ادوات کشاورز متنوع باید برای کشاورزی با فناوری بالا فراهم باشد تا به بهره‌وری  بالادست پیدا کند.

 در ادامه کشاورز گندم‌کار همدانی با بیان اینکه در حال حاضر 50 هکتار زمین زیر کشت گندم دارد، گفت: علاوه بر این  30 هکتار از اراضی‌مان را نیز زیر کشت  یونجه  برده و در عین حال چند هکتار هم دانه روغنی کشت کرده‌ایم .

 محمود شریعتی با تأکید بر اینکه اراضی ما در منطقه قهاوند قرار داشته و هم به‌صورت دیم و هم آبی محصول کشت می‌کنیم، اذعان‌ کرد: گرچه بیشتر ماشین‌آلات مورد نیاز را دارم اما همچنان برای افزایش بهره‌وری نیازمند برخی قطعات هستم مثل سمپاش 6 تنی که در حال حاضر به لحاظ مالی توان خرید آن را ندارم .

وی با تأکید بر اینکه برای خرید این قطعه بالغ بر 600 تا 700 میلیون تومان نیاز است، تصریح ‌کرد: متأسفانه‌ علیرغم پیگیری‌ها برای گرفتن تسهیلات به بهانه‌های مختلف تاکنون موفق به دریافت این تسهیلات نشده‌ام  .

 این کشاورز همدانی، افزود: سال گذشته که شرایط جوی و میزان بارش‌ها مناسب نبود از هر هکتار زمین آبی بالغ بر هشت تن و از زمین دیمی یک تن محصول برداشت کردیم حال آنکه در صورت بهره‌مندی از ماشین‌آلات مدرن یقیناً میزان بهره‌وری ما از اراضی بیشتر خواهد بود.

شریعتی با بیان اینکه از کیفیت ماشین‌آلات داخلی راضی هستم اما مسئله این است که به فناوری روز مجهز نیستند، ابراز کرد: امروز در حوزه کشاوزی صنعتی حرف نخست را پول می‌زند؛ اگر پول داشته باشی می‌توانی مرزعه را درست مدیریت کرده و از تجهیزات مدرن نیز استفاده کنی.

 مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد بر کسی پوشیده نیست که ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی موجب ایجاد مکانیزاسیون در بخش کشاورزی می‌شود؛ بنابراین کشورهایی که در تولید این‌ها پیشرو باشند قائدتاً کشاورزی پیشرفته‌ای نیز خواهند داشت چراکه استفاده از آن‌ها عمدتاً موجب افزایش بهره‌وری و کاهش ضایعات می‌شود، اما آنچه مشخص است اینکه سازندگان ماشین‌آلات کشاورزی کشور تمایلی به شنیدن انتقاداتی که ازسوی جامعه کشاورزی اعلام می‌شود و همتی نیز برای رفع ایرادات تولیدات خود و به‌روزرسانی کردن محصولات ندارند. این در حالی است که فعالان صنعت ادوات کشاورزی کشور از نظر فناوری بسیار عقب هستند، عقب‌ماندگی این صنعت در ایران در حالی رخ می‌دهد که حدود ۴۰ سال پیش تراکتورهای خارجی که وارد کشور می‌شد بهره‌برداران را تا جایی که ممکن بود همراهی می‌کرد و با ایرادات جزئی از کار نمی‌افتاد.

برای به‌روزرسانی دانش در این حوزه باید تجهیزات جدید وارد کشور شود تا انتقال فناوری رخ دهد حال آنکه بنا به تحریم‌ها در حال حاضر شرکت‌های تولیدکننده ادوات از واردات این قطعات محروم بوده و یا به‌دلیل قیمت بالا برای واردات این قطعات توجیه اقتصادی لازم برای آن‌ها فراهم نیست؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد برای رفع این عقب‌ماندگی‌ها باید تمهیدات لازم از طریق وزارتخانه و رأس آن دولت برای به‌‌روز کردن خطوط تولید ادوات کشاورزی اندیشیده شود .