ممنوعیت افزایش برداشت ماده معدنی از تالاب میقان اراک

یوسف یوسفی روز یکشنبه در جمع خبرنگاران در اراک، افزود: همچنین به استناد قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور، محاسبه و اخذ خسارات‌های شرکت املاح به تالاب میقان در حال بررسی است.

وی بیان کرد: نصب 2 دستگاه دوربین گردان جهت پایش آنلاین و مانیتورینگ تالاب میقان، بکارگیری 2 نفر نیرو جهت پایش تالاب از نیمه دوم سال گذشته، تکمیل و تجهیز پاسگاه محیط بانی این منطقه واقع در شهر داودآباد، پایش تالاب میقان به منظور بررسی آلودگی‌های زیست محیطی (آب و خاک) و اجرای برنامه عملیاتی ظرفیت سازی، انتخاب و آموزش 15 بانوی تسهیلگر روستاهای حاشیه تالاب، مشارکت و آگاهی رسانی (CEPA) با هدف مشارکت ذینفعان در حفاظت و بهره‌برداری تالاب، از دیگر اقدامات در این حوزه است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی درخصوص جلوگیری از شیوع بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در تالاب میقان اراک هم گفت: سال گذشته از چند مورد لاشه پرندگان نمونه‌برداری توسط دامپزشکی استان انجام و تست آنفلوانزای فوق حاد پرندگان مثبت اعلام شد و به منظور جلوگیری از شیوع بیماری در منطقه به سرعت اقدام به گشت و کنترل منطقه شد که با پیگیری بعمل آمده خودروی تالابی تراکسور از استان کردستان به اراک انتقال داده شد و چند مورد لاشه‌های موجود جمع‌آوری و دفع بهداشتی صورت گرفت و در نهایت با اقدامات به موقع از انتشار بیماری در منطقه تالاب میقان جلوگیری شد.

یوسفی اظهار کرد: برگزاری همایش و کارگاه آموزشی مدیریت بحران‌های زیست محیطی تالاب میقان، پیگیری استحکام بخشی برج پرنده نگری به عنوان یکی از ضروریات در توسعه صنعت اکوتوریسم، ارتقاء منطقه شکار ممنوع تالاب میقان به پناهگاه حیات وحش و تهیه نقشه راه‌های دسترسی تالاب میقان به تفکیک نوع جاده و تجهیزات مورد نیاز نیز در سال گذشته صورت گرفت.

وی با اشاره به ایجاد شهر تالابی و با بیان اینکه در برخی شهرهای همجوار تالاب‌ها، همبستگی مردمی بین فعالیت‌های شهری با تالاب‌های اطراف وجود دارد و زمینه مناسبی برای ارتقا شاخص‌های زیست محیطی شهر و حفظ منابع طبیعی ایجاد شده است، گفت: شرایط مقدماتی برای معرفی برخی شهرها به کنوانسیون رامسر جهت دریافت گواهی بین‌المللی شهر تالابی مهیا شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: با پیگیری این اداره‌کل برای معرفی اراک به عنوان شهر تالابی پیگیری‌هایی از طریق شهرداری و شورای اسلامی شهر اراک به عمل آمده اما با توجه به اینکه یکی از معیارهای انتخاب شهر تالابی انجام اقدامات زیست محیطی در حوزه تالاب میقان توسط شهرداری اراک است، متاسفانه با وجود برگزاری چندین جلسه و ارایه راهکارهای انتخاب شهر تالابی، تاکنون اقدامات مناسبی گزارش نشده است.

یوسفی عنوان کرد: سال گذشته نیز پیگیری‌هایی برای قرار گرفتن تالاب میقان در فهرست کنوانسیون رامسر انجام شد و بعد از دعوت برخی مسئولین ذی‌ربط برای بازدید از این تالاب، اقدامات اجرایی سال 1402 مورد بازدید و بررسی قرار گرفت و برای نخستین‌بار پس از چند سال، کارگروه احیای تالاب ذیل کارگروه امور زیربنایی در استان مرکزی در بهمن ماه تشکیل و تصمیمات خوبی اتخاذ شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: حدود 20 هزار پرنده با بیش از 50 گونه سال گذشته در این منطقه سرشماری شد که حدود پنج‌هزار درنای خاکستری در بین این پرندگان سرشماری شد و رصد آماری این پرندگان نشان از مطلوبیت شرایط تالاب در سال گذشته داشت.

یوسفی یادآور شد: چهارمین جشنواره ملی عکس تالاب و کویر میقان در سال 1402 به همت اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی در 2 بخش تالاب و کویر میقان و تالاب‌های ایران با موضوعات حیات وحش تالاب، مناظر و چشم اندازهای طبیعی تالاب و روابط انسان و تالاب برگزار شد و در این جشنواره از یک‌هزار و 800 اثر ارسال شده، 20 عکس در بخش تالاب و کویر میقان و 35 عکس در بخش تالاب‌های ایران به بخش پایانی جشنواره راه یافتند.

وی درخصوص کنترل گرد و غبار در این منطقه هم عنوان کرد: کاهش چشمگیر دبی قنوات منطقه سنجان و کرهرود، تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه آبخیز تالاب میقان، ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی و حفر چاه‌های غیرمجاز در ویلاها مخصوصا در منطقه قره کهریز و همچنین سد و بندهای خاکی متعدد احداثی دهه 70 در بالادست و برداشت از آب‌های سطحی و زیرزمینی سبب شده تا حقابه طبیعی این تالاب تحویل نشود و چنانچه پساب تصفیه خانه اراک نبود، در معرض خشک شدن و نابودی قرار می‌گرفت.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان مرکزی تصریح کرد: با این وجود تاثیر مستقیم این پدیده پتانسیل بالقوه بروز و تبدیل شدن تالاب میقان به کانون بحرانی تولید ریزگرد و گرد و غبار در منطقه را بالفعل می‌کند، هرچند از دهه 60 اقدامات بیولوژیکی، بیومکانیکی و حفاظتی توسط ادارات کل محیط زیست ومنابع طبیعی در منطقه درحال انجام است، اما سطوح محدودی در ضلع شمال شرقی تالاب پتانسیل حرکت ریزگردها را دارند و اکنون تحت عملیات بیومکانیکی شامل احداث بادشکن‌ها و کشت گیاهان بیابانی است که در سالجاری این محدوده‌ها نیز کنترل می‌شوند.

یوسفی تاکید کرد: با توجه به اینکه در نیمه اول هر سال و مخصوصا در ماه‌های مرداد و شهریور آلایندگی ناشی از گرد و غبار شهر اراک و کل شهرهای استان را دربر می‌گیرد که معمولا ریشه در حرکت ریزگردهای داخلی و عربی است و پیگیری برای کنترل این موارد به استان قم و سازمان حفاظت محیط زیست نیز در دستور کار قرار دارد.

وی اظهار کرد: یکی از اقدامات این اداره در سال گذشته، پیگیری به منظور تامین حقابه تالاب بود که در کمیته آب استان در سال 1392 با موضوع تعیین تکلیف پساب تصفیه خانه فاضلاب اراک مقرر شد از مجموع حدود یک‌هزار لیتر بر ثانیه پساب خروجی تصفیه خانه اراک، مقدار 200 لیتر بر ثانیه به عنوان حقابه تالاب در نظر گرفته شود و مابقی پساب به بخش‌های مختلف از جمله صنعت، کشاورزی، فضای سبز شهرداری تخصیص داده شود.

یوسفی، با بیان اینکه در حال حاضر حدود 65 درصد پهنه تالاب دارای آب است تصریح کرد: در حال حاضر تمام پساب تصفیه خانه به میزان بیش از یک‌هزار لیتر بر ثانیه وارد تالاب می‌شود و علاوه بر آن بارندگی‌های اخیر باعث شده تالاب میقان امسال نسبت به سال‌های گذشته از وضعیت آبی بهتری برخوردار باشد.

وی، پیگیری تعیین نیاز آبی تالاب میقان را اقدامی دیگر در خصوص اجرای طرح جامع مدیریت تالاب برشمرد و گفت: بر اساس مطالعات قبلی انجام شده برای تعیین حداقل نیاز آبی تالاب میقان که در سال 1393 توسط مشاور طرح انجام شده و میزان نیاز آبی در سال‌های مختلف از حدود 29 تا 42 میلیون مترمکعب در سال به دست آمده اما بازنگری نیاز آبی تالاب میقان در دستور کار قرار گرفته و توسط دانشگاه شیراز با موضوع بازنگری و تدقیق مطالعه نیاز آبی زیست محیطی تالاب در حال انجام است که در سال جاری پس از تصویب نهایی ابلاغ و اجرایی می‌شود.

تدوین برنامه مقابله با بحران‌های زیست محیطی تالاب میقان

وی با اشاره به تدوین برنامه عمل پیشگیری، مقابله و مدیریت بحران‌های زیست محیطی تالاب میقان و الحاق به برنامه مدیریت جامع تالاب میقان و پیگیری اعتبارات نیز اضافه کرد: اگرچه برنامه مدیریت جامع زیست بومی تالاب میقان در سال 1395 تهیه شده و به تصویب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان رسیده و 17 دستگاه اجرایی استان مسئولیت اجرای پروژه‌های متعدد هستند، اما در این برنامه، مدیریت بحران‌های زیست محیطی تالاب میقان دیده نشده است.

یوسفی ادامه داد: بنابراین در سال 1402 این اداره کل اقدام به تهیه برنامه پیشگیری، مقابله و مدیریت بحران‌های زیست محیطی تالاب میقان (شامل آتش سوزی و آنفلوانزای پرندگان) کرد که موضوع در کمیته استانی احیای تالاب میقان به تصویب رسید.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: برای تحقق بهترپروژه‌ها منابع متعدد اعتباری از جمله حقوق دولتی معادن، یک درصد از درآمدهای معدنی، خسارات معدنی تالاب، مسئولیت‌های اجتماعی صنایع و معادن، درصدی از اعتبارات تملک دارایی‌های استانی و ملی شهرستان اراک پیشنهاد و در دستور کار شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان قرار دارد که پس از تصویب، درسال جار مراتب جهت اجرا به کلیه دستگاههای ذی‌ربط ابلاغ می‌شود.