عمل سزارین مانع سفت و سختِ فرزندآوری

«فرزند اولم هشت‌ساله است و به اصرار خودم با عمل سزارین به دنیا آمده، اما بر اثر عارضه‌ای که هنگام عمل برای من ایجاد شد و از آن بی‌خبر بودم، نابارور شده‌ام. چندساله در حسرت فرزند دومم اما…» این را ماریه 30ساله می‌گوید.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران محمد رئیس زاده 28 خرداد گفت که «پزشکان زنان و همکاران حوزه زنان و زایمان دقت داشته باشند روبروی چه کسانی اعمال وظیفه می‌کنید. وظیفه خطیر شما در مقابل فرد بزرگ و بی‌نظیری به اسم زن است.» بنابراین باید اخلاق پزشکی به دانشجویان و دستیاران آموزش داده شود تا مادران در اثر ترس و اضطراب کورکورانه عمل سزارین را انتخاب نکنند.

ماده 50 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به موضوع شیوه به دنیا آوردن فرزند توجه داشته و وزارت بهداشت مکلف شده در راستای حفظ و ارتقای سلامت مادر و نوزاد و کاهش سالانه پنج درصد از میزان زایمان غیرطبیعی تا رسیدن به نرخ میانگین جهانی، اقداماتی را انجام دهد و هر سه ماه یک بار به ستاد ملی جمعیت گزارش ارائه کنند.

با توجه به نتایج مطالعات جهانی، زایمان طبیعی در بیشتر موارد ایمن‌ترین روش برای مادر و نوزاد است و زایمان سزارین به‌عنوان روش جایگزین، در موارد اورژانسی و با هدف کاهش عوارض و مرگ و میر مادران و نوزادان انجام می‌گیرد. این درحالی است که انجمن متخصصان زنان و زایمان، میزان سزارین در کشور را 56 درصد اعلام کرده است. با این حساب بیش از نیمی از زایمان‌ها در کشور ما به‌صورت سزارین انجام می‌شود. درحالی که سازمان بهداشت جهانی نرخ ایده‌آل سزارین را 10 تا 15 درصد اعلام کرده است. این یعنی آمار سزارین در کشور ما سه برابر استاندارد جهانی است.

فوبیای بارداری و زایمان توکوفوبیا نام دارد. طبق تحقیقات، بین 10 تا 15 درصد افراد توکوفوبیا دارند. توکوفوبیا دو حالت اولیه و ثانویه دارد؛ در حالت اول به فوبیای زنانی که هرگز تجربه بارداری را نداشته‌اند و در حالت دوم افرادی که تجربه بارداری و زایمان ناخوشایند را پشت سر گذاشته‌اند، نسبت داده می‌شود.

طاهره لباف، متخصص زنان و زایمان، می‌گوید که «وقتی شرایط عادی نیست و مجبور به نجات جان مادر یا جنین هستیم، چاره‌ای جز عمل سزارین نداریم، مثلاً در شرایطی که جنین با سر نباشد و با پا باشد، یا فردی چندین بار سزارین شده باشد پزشک ناگزیر به انجام عمل سزارین است».

همین موضوع منجر به بالا رفتن آمار سزارین شده اما شهیده جهانیان، عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس، می‌گوید که آمار بالای سزارین ناشی از ترس مادران از انجام سزارین است و تنها در 15 درصد افراد انجام سزارین اجتناب‌‌ناپذیر است، «تصمیم به انجام سزارین بزرگترین مانع در مقابل فرزند آوری است و مشکلات و عوارضی را در بر دارد که احتمال فرزند آوری مجدد را بسیار کمرنگ می‌کند.»

کارشناسان معتقدند که ارتقای مهارت، آگاهی و نقش ماماها و مراقبان سلامت در شبکه‌های بهداشت و درمان در راستای ترویج زایمان طبیعی، اجرای پیمایش ملی آگاهی و نگرش زنان و مادران باردار در خصوص سازوکارهای مندرج در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در موضوع ترویج زایمان طبیعی در کشور ازجمله راهکارهایی است که می‌تواند به ترویج زایمان طبیعی در بین مادران باردار کمک کند.