دانش‌آموخته دکتری اقتصاد پیشنهاد داد؛

اقتصاد دیجیتال و مشاغل خانگی نسخه پیش روی دولت چهاردهم در حوزه زنان

سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش:

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا درخصوص جایگاه اقتصادی زنان و چگونگی توجه به این مقوله در دولت چهاردهم با دانش‌آموخته دکترای اقتصاد گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

حمید حاج‌اسماعیلی با بیان اینکه جامعه ما به‌دلیل نگاه سنتی و غلطی که از گذشته در مورد زنان داشته، نتوانسته آنگونه که باید جایگاه زنان را در اقتصاد کشور و خانواده با در نظر گرفتن جایگاه مهم اجتماعی آن‌ها مستحکم کند، گفت: این نگاه سنتی باعث شده این ظرفیت بزرگ و عظیم نادیده گرفته شود که نتیجه آن چیزی نبود جز اینکه این قشر جامعه در مسیر توسعه اقتصادی نقش اساسی نداشته باشند.

وی با تأکید بر اینکه با تحولی که به‌تدریج در ساختار جامعه طی چند دهه اخیر در کشور شاهد بودیم زنان مدعی و مطالبه‌گر شده‌اند، اذعان کرد: از طرفی به‌دلیل وجود نیاز متقابلی که بین زنان و جامعه وجود دارد این مطالبه‌گری بیشتر شده است.

وی ادامه داد: آنچه امروز این مطالبه‌گری را ایجاد کرده این است که زنان همپای مردان در جامعه تحصیلات داشته و تعاملات اجتماعی بالایی دارند بنابراین همسان مردان به‌دنبال مشارکت اقتصادی هستند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه این زنان معتقدند سهم آن‌ها در بخش اقتصاد و مشارکت در این حوزه رعایت نشده افزود: در این بین یکی از وظایف دولت که امید می‌رود دولت چهاردهم بتواند آن را در مسیر برنامه‌ها و سیاست‌ها سرلوحه کار خود قرار دهد توجه به ظرفیت زنان و جایگاه آن‌ها در حوزه مشارکت اقتصادی است.

حاج‌اسماعیلی با بیان اینکه در بعد مشارکت اقتصادی یکی از مباحث مطرح، فراهم کردن بستر اشتغال برای زنان است، تصریح کرد: درواقع نگاه سنتی و باور غلط گذشته باعث شده سهم اشتغال زنان در کشور بسیار پایین باشد به طوری که در بخش خدمات که حدود 12 میلیون از اشتغال کشور را شامل می‌شود سهم زنان در این بخش کمتر از دو میلیون نفر است.

وی ادامه داد: این در حالی است که زنان در بخش خدمات هم از اولویت‌های کار برخوردار هستند و هم تناسب و توانایی لازم برای اعمال نقش در این بخش را دارند.

وی با ابراز اینکه درواقع این مردسالاری در بازار کار ایران که ناشی از سیاست‌ها و برنامه‌های غلط دولت‌های پیشین است باعث شده که زنان از حقشان در کشور و در بخش اقتصادی محروم شوند، این نگاه سنتی به‌تدریج شکل گرفته و همین طور ادامه دارد، ابراز کرد: متأسفانه به تبع این رویکرد بالاترین نرخ بیکاری در کشور متعلق به جامعه زنان است.

این دانش‌آموخته دکتری اقتصاد با تأکید بر اینکه بسیاری از مشاغل و فرصت‌هایی که امروز در کشور ما و در سطح بین‌الملل بخش اعظمی از اشتغال را به خود اختصاص داده‌اند مرتبط با حوزه و مهارت‌هایی هستند که در بیشتر آن‌ها زنان توانایی بالایی دارند، افزود: بخش آی‌تی، فناوری‌‌های رایانه‌ای، اشتغال در شبکه‌های اجتماعی و مجازی و پلتفرم‌های اینترنتی ازجمله این فرصت‌ها است که سهم بزرگی از اشتغال در بخش اقتصاد دیجیتال را در سطح بین‌الملل به خود اختصاص داده است.

حاج‌اسماعیلی با بیان اینکه این فرصت‌های شغلی بنا به تناسبی که با حوزه زنان دارد می‌تواند نقش زنان را در اقتصاد پررنگ‌تر کند و درواقع فرصتی است برای جلب مشارکت زنان در اقتصاد، ابراز کرد: نکته این است که اشتغال به این گونه مشاغل برای زنان به‌ویژه زنانی که برای خانواده و رسیدگی به امور منزل نیز جایگاه ویژه‌ای قائل هستند همخوانی داشته و می‌تواند به‌عنوان یک مکمل عمل کند.

وی ادامه داد: در این بین اشتغال به مشاغل خانگی که از گذشته نیز در فرهنگ ایرانی بسترهای آن فراهم بوده، می‌تواند منجر به حضور پررنگ‌تر زنان در حوزه اشتغال شده و شرایط جدیدی را برای زنان در حوزه مشارکت اقتصادی کشور رقم بزند.

این اقتصاددان با بیان اینکه در حال حاضر در دنیا این اعتقاد که سرپرست خانواده که معمولاً مردان هستند می‌بایست در امرار معاش و اقتصاد خانواده به‌تنهایی نقش‌آفرینی کنند منسوخ است، اذعان کرد: درواقع این رویکرد صرف خود نافی حضور زنان و مشارکت اقتصادی است.

حاج‌اسماعیلی ادامه داد: در این زمینه تجربه بین‌المللی و نیازهای جدید اجتماعی و اقتصادی در ایران ایجاب می‌کند که ما ظرفیت‌های آن‌ها را در اقتصاد پررنگ‌تر از گذشته ببینیم زیرا مشارکت و حضور زنان در عرصه اقتصادی در عین حال که می‌تواند موتور محرک توسعه و پیشرفت کشور باشد می‌تواند به ارتقای زندگی و خانواده در کشور کمک کند.

وی با بیان اینکه زنان با حضور پررنگ‌تر در اقتصاد بنا به توانمندی‌هایشان می‌توانند بخش عمده‌ای از مشکلات امروز اقتصاد را حل کنند، تشریح کرد: از طرفی تحولاتی که طی دو دهه گذشته در ایران شکل گرفته ناشی از پدیده‌های مدرن در دنیا است مثل افزایش سن ازداوج، استقلال مالی زنان، حضور و مشارکت بیشتر زنان در اجتماع، طلاق، زنان سرپرست خانوار و در کنار همه این‌ها تحصیلات عالی زنان که خود مؤید لزوم توجه بیشتر دولت جدید به مشارکت اقتصادی زنان است.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد به‌دلیل اینکه بانوان در سال‌های اخیر مشارکت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود را به نوعی گسترش داده‌اند، انتظار دارند که سهم آنان در بخش‌های اقتصادی نیز روند مطلوب‌تری داشته باشد زیرا طبق آمارها 60 درصد صندلی‌های دانشگاه‌ها را بانوان در تصرف دارند و همین، انتظار بانوان برای کسب کرسی‌های مدیریتی و حوزه اشتغال را بیشتر کرده است.

حال آنکه حضور کمرنگ زنان به معنای واقعی یک کمبود توسعه در بازار کار تلقی می‌شود که هزینه بزرگی برای اقتصاد کشور دربرداشته چون استعدادهای بسیاری را که می‌توانسته در بازار کار شکوفا شده و بخش عظیمی از نیازهای اقتصادی جامعه را برطرف کند، به چهاردیواری خانه محدود کرده‌ به همین دلیل مسئله پایین ماندن مشارکت زنان به نکته مهمی در مورد اقتصاد ایران تبدیل شده‌ که انتظار می‌رود رئیس جمهور نهم و دولت چهاردهم برای آن چاره‌جویی کرده باشند.

درواقع می‌توان گفت حضور زنان در جامعه و مشارکت آن‌ها در فعالیت‌های اقتصادی، امروز نه‌تنها یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر در رشد و توسعه اقتصادی است، بلکه ادعای گزافی نیست اگر بگوییم، حضور زنان در جامعه به‌دلیل ماهیت و طبیعت مادرگونه‌شان، در ایجاد توازن، تعادل، مدیریت بهتر امور و رفتارهای سالم اقتصادی مؤثر خواهد بود.

فارغ از تمرکز بر ضرورت حضور زنان، آنچه در بسیاری از جوامع چالش‌هایی را برای آنان به‌دنبال داشته، برقراری توازن و تعادل در نقش‌های چندگانه‌ای بوده که در خانواده و جامعه برعهده داشته‌اند، این امر در کشور ما خود نکته قابل تأملی است و باید برای آن تدابیر لازم اندیشیده شود تا نهاد خانواده نیز دچار نقصان و کاستی در پی اشتغال مادر خانواده نشود.