جلسه رسیدگی به پرونده شهدای غواص برگزار شد

جلسه رسیدگی به پرونده شهدای غواص دفاع مقدس به طرفیت آمریکا روز دوشنبه 18 تیرماه 1403 در شعبه 55 دادگاه حقوقی بین‌الملل به ریاست قاضی حسین‌زاده با حضور عبدلیان پور رئیس مرکز وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضائیه و جمعی از حقوقدانان و خانواده‌های شهدا در مجتمع قضائی امام خمینی آغاز شد.

در این پرونده دادخواهان خانواده شهدای غواص هستند که از حیث خسارت مادی و تنبیهی، خواهان رسیدگی به اتهامات مسببان و مباشران در به شهادت رساندن شهدای غواص هستند.

در ابتدای جلسه قاضی حسین‌زاده گفت: پرونده حاضر با دادخواهی 42 نفر از خانواده‌های شهدای معظم غواص به طرفیت 65 خوانده آمریکایی شامل دولت ایالات متحده آمریکا و سردمداران این دولت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

حسین‌زاده ادامه داد: این دادگاه مطابق قانون اقدام متقابل و قانون الزام جمهوری اسلامی ایران به پیگیری خسارات شهروندان خود، صالح به رسیدگی است.

قاضی دادگاه افزود: بر اساس تحقیقات و اظهارات خواهان تا حدودی اجمالا و تفصیلا محرز شده است اقدامی که منجر به شهادت و دادخواهی در این پرونده شده است با پشتیبانی مالی و لجستیکی دولت آمریکا انجام شده است.

حسین‌زاده یادآور شد: دادخواهان در این پرونده خانواده‌های شهدای غواص هستند که مطالبه خسارات معنوی وارده و نیز خسارات مادی و تنبیهی از طرفیت را دارند.

عزالدین سلیمانی، وکیل پایه یک دادگستری و عضو مرکز وکلا اظهار کرد: به وکالت از خواهان پرونده حاضر شدم و به عنوان وکیل، در قبال خون این شهدا احساس وظیفه و تکلیف می‌کنم.

*مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی اسیران نباید شکنجه می‌شدند

این وکیل دادگستری با بیان اینکه طبق اسناد موجود شهدای غواص با دستانی بسته در گودال‌هایی دور از منطقه عملیاتی زنده دفن شدند، گفت: ابتدا نیروهای غواص ما در منطقه اروندرود توسط ارتش حزب بعث اسیر می‌شوند. اطلاعات نیروهای ما را آمریکا به حزب بعث داده بود که این امر باعث لو رفتن عملیات نیروهای ما شده بود. دولت آمریکا حمایت‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی به ارتش حزب بعث کرده بود.

وی افزود: نیروهای غواص ما را بعد از اسارت، کیلومترها با دستان بسته و با لب تشنه و پیاده از منطقه عملیاتی دور می‌کنند و بعد از شکنجه شدن، در گودال‌هایی زنده زنده دفن می‌شوند در حالی که نیروهای ما اسیر بودند و مطابق کنوانسیون‌های بین‌المللی نباید شکنجه می‌شدند.

سلیمانی بیان کرد: اقدامات غیرقانونی دولت آمریکا و مقامات و نهادهای آن در حمایت از دولت عراق، جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و نقض کرامت انسانی محسوب می‌شود.

وی با ارائه دفاعیات خود گفت: امروز 2 نفر از غواصانی که شاهد جنایت‌های ارتش حزب بعث بودند به دادگاه به عنوان شاهد دعوت شده‌اند.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس بارها مورد تجاوز از سوی ارتش حزب بعث قرار گرفت و جنایت‌های جنگی و ضد حقوق بشری زیادی علیه کودکان، زنان و مردم ایران مرتکب شده است، گفت: در این مقطع زمانی جمهوری اسلامی ایران برای جلوگیری از حملات بیشتر، تصمیم به خنثی‌سازی عملیات‌های دیگر حزب بعث گرفت. عملیات کربلای 4 عملیاتی بود که ماه‌ها توسط فرماندهان ایرانی در سال ششم جنگ (سال 1365) طراحی و اجرا شد.

وی ادامه داد: این عملیات در واقع پاسخ به اقدامات متجاوزانه حزب بعث بود. عملیات خاکی، آبی کربلای 4 یکی از گسترده‌ترین عملیات‌های جمهوری اسلامی بود که توسط قرارگاه خاتم النبیا (ص) سپاه پاسداران با رمز محمد رسول الله انجام شد تا نسبت به اقدامات متجاوزانه حزب بعث پاسخ داده شود.

سلیمانی با اشاره به اینکه منطقه عملیاتی کربلای 4 در جنوب شرقی ایران و جنوب شرقی شهر بصره عراق قرار داشت و نیروهای ایرانی برای اینکه در این عملیات به اهداف خود دست پیدا کنند باید از رودخانه اروند عبور می‌کردند، گفت: عملیات کربلای 4 به اهداف تعیین شده نرسید و تعدادی از نیروها به شهادت رسیدند و تعدادی دیگر اسیر شدند. نیروهای غواص ما بدون اینکه از قوانین حقوق بشر برخوردار باشند با دستانی بسته زنده زنده دفن شدند. عملیات کربلای 4 با شکست نیروهای ایرانی همراه بود، اما فرمانده‌ها دست از کار نکشیدند و علت موفق نبودن عملیات را بررسی کردند و متوجه شدند که علت شکست در عملیات این بود که یک اطلاعات این عملیات توسط هواپیماهای آواکس آمریکایی به ارتش حزب بعث داده شده است.

وی گفت: در تأیید این مدعا «دیوید کریست» مشاور پیشین وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در مرداد 1392 در مصاحبه‌ای در بی بی سی فارسی تأیید کرد که کشورش با ارائه اطلاعات و عملیات کربلای 4 به عراقی‌ها سبب شکست عملیات شده است.

وی با بیان اینکه با توجه به اسناد منتشر شده و اقاریر مسئولان آن‌ها حداقل دو سال قبل از عملیات کربلای 4 تصمیم به حمایت اطلاعاتی از حکومت عراق گرفته است، گفت: آمریکا قبل از جنگ نسبت به حمایت‌های خود از رژیم بعث عراق اقدام کرده است.

این وکیل دادگستری ادامه داد: عراق در طول جنگ 8 ساله همواره با استفاده از حمایت‌های اطلاعاتی به دست آمده از هواپیماهای آمریکایی بهره زیادی برده است.

وی خطاب به قاضی گفت: عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای از جمله راه‌های کسب اطلاعات است که آمریکا به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشورها در این امر به دلیل دشمنی با جمهوری اسلامی ایران این عکس‌ها را در اختیار رژیم بعث قرار می‌داد و نیروهای حزب بعث توانستند حرکات و جابجایی نیروهای ایرانی را در خرمشهر و شلمچه شناسایی کرده و این کمک اطلاعاتی سبب عدم موفقیت جمهوری اسلامی در عملیات شد.

سلیمانی در ادامه گفت: طبق قوانین بین‌المللی با رزمنده‌ای که سلاح نداشته و یا اسیر شده باشد باید با احترام و کرامت انسانی برخورد شود؛ رژیم بعث عراق بدترین رفتارهای ضدحقوق بشری را با اسرای ایرانی انجام داد.

این وکیل دادگستری بیان کرد: شرکت پتروشیمی فیلیپس به یک شعبه شرکت آمریکایی که در بلژیک است، در ژوئن 1983 ماده اولیه برای تولید ماده سمی از طریق سفارش یک شرکت هلندی به مسئولان عراقی تحویل داد. در طول سال 1365 مشخص شده که دو شرکت هلندی مواد شیمیایی لازم را برای تهیه گازهای سمی به عراق ارسال کردند.

وی با بیان اینکه حمایت آمریکا از عراق در جنگ تحمیلی تنها به کمک‌های نظامی خلاصه نشد، گفت: در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران به برتری در جنگ دست یافته بود، آمریکایی‌ها ملاحظات سیاسی را کنار گذاشته و مداخله مستقیم نظامی را در دستور کار خود قرار دادند و عملیات نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران و مشارکت مستقیم و غیرمستقیم در جنگ به نفع عراق انجام دادند و وظایف بی‌طرفی را نادیده گرفته و تعهدات آن را نقض کردند.

وی با اشاره به عناوین برجسته این اقدامات، توضیح داد: انهدام کشتی تجاری ایران و اسارت خدمه آن، حمله بالگردهای نظامی آمریکا به پایگاه سپاه در جزیره فارسی، تجاوز مکرر به حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران، حمله رزم ناوهای آمریکایی به سکوهای نفتی رشادت و رسالت، حمله رزم ناوهای آمریکایی به سکوی نفت نصر، تجاوز به آب‌های سرزمینی و حمله مستقیم ایالات متحده آمریکا به ناو و ناوچه‌های ایرانی، حمله مستقیم ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران، از نمونه‌های این اقدامات است.

کریم مطهری یکی از جانبازان و رزمندگان هم که با عنوان شاهد در جلسه حضور داشت، اظهار کرد: اوایل سال 65 رژیم بعث 90 گردان پیاده و 20 گردان زرهی به عنوان دفاع متحرک شروع به اقدامات جدیدی بر علیه ما کرد و مجدداً مهران را تصرف کردند و شدیدترین بمباران‌ها را انجام دادند.

وی افزود: اینها باعث شد ایران یک عملیات پیش دستانه‌ای را برای توقف رژیم بعث انجام دهد. زمان عملیات 4 دی سال 65 بود و محل عملیات از شلمچه در خرمشهر تا بعد از جزیره مینو در آبادان بود.

مطهری گفت: کار اطلاعاتی و شناسایی به پایان رسیده بود. دشمن اما به کمک سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته توسط آمریکا توانست اطلاعات بیشتری به دست آورد. اطلاعات ماهواره‌های آمریکایی هواپیماهای آواکس تحرکات و مکالمات بی سیم ایران را در اختیار اطلاعات عراق قرار می‌گرفت.

این رزمنده که در لشکر امام حسین حاضر بوده است گفت: ما به نیمه آب رسیدیم. آب ما را تا نوک ام الرصاص برد و با توجه به آمادگی عراق منورهای خوشه‌ای منطقه را روشن کرد و برخی از غواصان هدف گلوله تک تیراندازها قرار گرفتند. دشمن در سنگرهای بتنی بود و ما در آب بدون حفاظ بودیم و باید هم خود را در آب حفظ می‌کردیم و هم با دشمن می‌جنگیدیم. در نزدیکی خط با موانع سیم خاردار برخوردیم و نیروهای بعث با توپ 23 دولول ضد هوایی افراد را می‌زدند.

وی اظهار داشت: من تیری به صورتم خورد و از گردنم بیرون آمد و بیهوش شدم. اما خط شکسته شد و بسیاری از غواصان از آب گذشتند و بسیاری از آنان شهید شدند. افرادی نیز اسیر شدند و با دست بسته در منطقه عمومی ابوالخصیب زنده دفن شدند.

در حاشیه این جلسه خانواده شهدا نیز که به عنوان خواهان حضور داشتند برخی سخنانی مطرح کردند. از میان آن‌ها دختر شهید مهدی نیرپناه، همسر شهید محمد شکرلب و خواهر شهید محمد مالمیر نیز به روایت خاطرات و بیان نکاتی در مورد این شهدای غواص بیان کردند.

قاضی حسین زاده نیز در پایان اظهار کرد: بر اساس گزارش مدیر دفتر دادگاه بر اساس مواد 54 قانون خواندگان را به صورت قانونی دعوت کرده و آنان را از وقوع جلسه مطلع شده‌اند. در پرونده حاضر برخی از خانواده‌های معظم شهدای غواص دادخواهی کردند که بر اساس قانون اقدام متقابل خواندگان موضوع محاکمه قرار گرفتند.

وی افزود: همچنین بر اساس کنوانسیون چهارگانه ژنو، کنوانسیون بی‌طرفی دریایی و سایر قوانین بین‌المللی و نیر طرح مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها، پشتیبانی اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا در قضیه به شهادت رساندن شهدای غواص محرز شده است. به همین دلیل در فرایند جریان خسارت مدنی وارده دادگاه تعیین خسارت خواهد نمود که در اولین فرصت رأی صادر خواهد شد.