«روز واقعه» حرفی تازه داشت

بگذاریم شعر، درباره عاشورا سخن بگوید نه سینما

بیژن میرباقری درباره نسبت عاشورا با سینما و تولیدات عاشورایی در سینما و تلویزیون اظهار داشت: گسترده‌ شدن شبکه نمایش، باعث کاهش تولیدات عاشورایی شده است چراکه این گستردگی نیاز مخاطب را برآورده می‌کند و تلویزیون که وظیفه تولید فیلم و سریال مذهبی را برعهده دارد، از این وظیفه کناره‌گیری می‌کند.

کارگردان فیلم ربوده شده با بیان اینکه تولیدات سال‌های اخیر در این حوزه برای مخاطب جذاب نبوده‌اند، تاکید کرد: فیلم‌هایی که اخیرا با عنوان تولیدات مناسبتی محرم ساخته شده، نتوانسته چشم تماشاگر را پر کند؛ در نتیجه مخاطب به جای تماشای فیلم یا سریالی که حرف تکراری نسبت به ارزش‌های مذهبی می‌زند و یا در لایه‌های تاریخی، پرداخت درستی ندارد، رفتن به هیئت یا مراسم‌های مذهبی را برمی‌گزیند.

میرباقری درباره نحوه بازنمایی عاشورا در سینما توضیح داد: واقعه عاشورا در طول این 1400 سال مرتبا تکرار و توسط مردم نگهداری شده است؛ حالا فیلم‌سازان در مرحله بازنمایی چه چیزی به آن اضافه می‌کنند؟ هیچ ارزش افزوده‌ای وجود ندارد و وقتی درباره یک واقعه حرف تکراری می‌زنیم، انگار می‌خواهیم از این واقعه یک مفهوم جدید تولید کنیم.

او با اشاره به فیلم روز واقعه بیان کرد: روز واقعه یک حرف تازه از این واقعیت زد؛ به همین دلیل این ارزش ثانویه به فیلم بها داد و آن را ماندگار کرد. درباره مسائل مذهبی باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد و ساختارها را برای نمایش مذهبی تغییر بدهیم تا مخاطب علاقه‌مند شود.

این تهیه‌کننده سینما به برخی فیلم‌های اکران نشده درباره واقعه عاشورا اشاره کرد و افزود: وقتی فیلمی تولید می‌شود اما جلوی اکران آن گرفته می‌شود و سنگ‌اندازی صورت می‌گیرد، مردم و فیلم‌سازان دیگر نیز سینمای عاشورایی را کنار می‌گذارند. فیلم رستاخیز هنوز اجازه اکران ندارد و این یعنی به دلیل حساسیت این واقعه از یک فیلم غفلت می‌شود و خودبه‌خود فیلم‌سازان به سراغ این مضامین نمی‌روند و سرمایه و زمان خود را به خطر نمی‌اندازند.

کارگردان فیلم دوزخ، برزخ، بهشت واقعه عاشورا را مبتنی بر تصویر دانست و گفت: در طول سال‌ها، اشعار زیادی درباره آن نوشته شده و آن اشعار پر از تصاویر شاعرانه است، اما تصویری که شعر می‌سازد به مراتب بهتر از تصویری‌شدن در قالب سینماست. باید اجازه دهیم واقعه عاشورا در حوزه تصویرسازی شعرگونه باقی بماند.

وی ادامه داد: 1400 سال است که عاشورا خود را در شعر نشان داده و باز هم در شعر می‌ماند؛ زیرا سینمای ما با شرایط و تجهیزاتی که داریم نمی‌تواند تصویر عاشورا را به قدر خودش نشان دهد و از ماهیت عاشورا در شعر عقب می‌ماند. شعر، آوا و مویه دارد و این مویه به دل می‌نشیند. تصویر اما مویه ندارد؛ نمی‌شود پای تصویر گریه کرد. تصویر آهنگ و مرثیه را ندارد؛ پس ما نمی‌توانیم تصویر مرثیه‌گونه داشته باشیم.

میرباقری، تصویرسازی سینمایی از عاشورا را مشکل دانست و گفت: به نوعی امکان به تصویرکشیدن عاشورا نیست؛ چراکه این پدیده سال‌هاست در شعر نشسته و تصویر، گویای عمق مساله نیست