کشف محوطه «نوسنگی» در کرمانشاه

بنابر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی و گردشگری، گمانه‌زنی در تپه گِنیل در شهرستان هرسین برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم آن، با مجوز پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری کشور و با حمایت مالی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی استان کرمانشاه انجام شده است.

حجت دارابی، سرپرست هیأت باستان‌ شناسی تپه گنیل و عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی در این‌باره توضیح داد: برای تعیین عرصۀ گِنیل، 20 گمانه در پیرامون آن کاوش شد، ‌ که در نتیجه مشخص شد این محوطه در دورۀ نوسنگی روی یک پادگانۀ قدیمی رود گاماسیاب شکل گرفته و گستره آن در حدود 1 هکتار بوده است.

این باستان‌شناس یادآور شد: تپه گِنیل، ‌ نخستین بار در پژوهش میدانی در تابستان 1356 خورشیدی توسط «پِدِر مورتنسن» (باستان‌شناس فقید دانمارکی) و «فیلیپ اسمیت» (باستان‌شناس کانادایی) شناسایی شد و مورد لایه‌نگاری قرار گرفت، اما این لایه‌نگاری به صورت ناتمام باقی ماند و آنها در کاوش محدود و مختصر خود به خاک بکر نرسیدند. با این حال، نتایج به دست آمده نشان داده که گنیل حاوی شواهد و نهشته‌های نوسنگی بی‌سفال و باسفال است و در زمرۀ نخستین روستاهای شکل­‌یافته در زاگرس مرکزی بوده است.

عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی گفت: با توجه به اهمیت بالای این محوطه در باستان‌شناسی از یک سو و تخریبات و تهدیدهای مرتبط با آن از قبیل خاک‌برداری و تسطیح‌سازی، برنامۀ گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و حریم آن پیشنهاد شد، که در دستور کار اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه قرار گرفت، ‌ که خوشبختانه عملیاتی شد تا از تخریب بیشتر آن ممانعت به عمل آید و بتوان این محوطۀ ارزشمند را برای پژوهش­های احتمالی بیشتر در آن در آینده به منظور مطالعۀ ماهیت شروع روستانشینی و کشاورزی در زاگرس مرکزی حفظ کرد.

به گفته سرپرست هیأت باستان‌شناسی تپه گنیل، این محوطه در سال 1380 خورشیدی با نام صحبت­آباد در فهرست آثار ملی ثبت شده است که البته در ادبیات باستان‌شناسی با نام «گِنیل» و در بین ساکنان محلی با نام «چیاگِنیل» شناخته می‌شود.