|
این روزها کشاورزی ایران درگیر چالش‌های متعددی است که هریک به‌تنهایی می‌تواند امنیت غذایی و اقتصاد این بخش را به مخاطره جدی بیندازد؛ بحران آب و فرسایش شدید خاک، تشدید انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش دمای هوا، فرونشست زمین، آشفته‌بازار محصولات کشاورزی و تورم بالا، ناترازی درآمد و هزینه کشاورزان و کمبود سرمایه ازجمله مهم‌ترین گرفتاری‌های بخش کشاورزی است. چالش‌های اساسی ایجاب می‌کند که وزیر کشاورزی دقت ویژه به حل این مسائل داشته و بتواند برای محصولات ویژند هر استان برنامه و رویکرد خاصی را در مسیر تقویت تولید و صادرات این محصولات ارائه کند زیرا امروز اصل توسعه کشاورزی در مسیر تولید صادرات‌محور از طریق همراهی بخش کشاورزی با بازرگانی بخش خصوصی معنا پیدا می‌کند.
اما متأسفانه تولید صادرات‌محور در بستر فعلی آنگونه که باید امکان‌پذیر نبوده و نیازمند این است که دولت در منش خود با فعالان و سربازان اقتصادی اصلاحات اساسی انجام داده و در این مسیر تسهیل‌سازی درست داشته باشیم تا بتوانیم از این ظرفیت به‌طور بهینه استفاده کنیم زیرا ما با توجه به اقلیم خدادادی و ظرفیت نیروی انسانی خود قابلیت نقش‌آفرینی در بازارهای جهانی را داریم.
بر این اساس برآن شدیم تا این موضوع را در سطح استانی بررسی کنیم، به‌همین منظور با رئیس‌کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی همدان گفت‌وگویی ترتیب دادیم که در ادامه می‌خوانید:
علی محمودی با بیان اینکه خواسته‌های ما از وزیر جدید کشاورزی مطالباتی است که در دولت‌های قبل مورد بی‌مهری قرار گرفته و توجهاتی است که می‌بایست طی چند دهه اخیر به استان می‌شده اما نشده، گفت: در پی این بی‌توجهی‌ها امروز استان همدان در برخی از عرصه‌های مرتبط با صنعت کشاورزی دچار عقب‌ماندگی‌هایی است که ازجمله آن می‌توان به کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی اشاره کرد، این در حالی است که همدان تولیدکننده انبوه محصولات راهبردی همچون سیب‌زمینی به‌شمار می‌رود.
وی با اشاره به تولید سالانه یک میلیون تنی سیب‌زمینی در همدان، اذعان کرد: با این وجود در قطب سیب‌زمینی کشور ما فاقد صنایع تبدیلی و تکمیلی در این محصول هستیم به طوری که نهایتاً یک یا دو واحد بسیار کوچک در این عرصه فعالیت دارند.
رئیس‌کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی همدان با بیان اینکه این تعداد محدود واحد فراوری یقیناً تکافوی این حجم از تولید را نمی‌دهد، ابراز کرد: اگر ما بتوانیم حتی یک واحد بزرگ صنایع تکمیلی و تبدیلی در قامت ملی راه‌اندازی کنیم بسیاری از مشکلات کشاورزان و تولید در این محصول حل شده و در عین حال منابع آبی و خاک استان نیز ذخیره خواهد شد. همچنین از خام‌فروشی جلوگیری کرده که پنج برابر ارزش افزوده بالاتری را به‌دنبال دارد.
محمودی با اشاره به اینکه شرایط استان در حوزه صنایع تکمیلی و تبدیلی سیر که یکی دیگر از محصولات ویژند ما به‌حساب می‌آید بهتر از سیب‌زمینی نیست، خاطرنشان کرد: تأسف‌بارتر اینکه این محصول جایگاه بین‌المللی دارد اما برای فرآوری آن هنوز کاری از پیش نرفته است.
وی عنوان کرد: سؤال بنده از دولت این است که طی این سال‌ها در مسیر ایجاد زیرساخت‌های فراوری این محصول چه اقداماتی انجام داده؟ آنچه مسلم است اینکه بخش خصوصی باید در مسیر سرمایه‌گذاری ورود کند اما برای موفقیت در این مسیر نیازمند حمایت دولتی است.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی همدان ادامه داد: یقیناً بخش خصوصی پیش از ورود به عرصه سرمایه‌گذاری، برآوردهای اقتصادی را انجام داده و اوضاع و زیرساخت‌های موجود در استان‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد؛ به دیگر سخن، ثبات و پایداری اقتصادی یکی از اصلی‌ترین پیش‌درآمدهای سرمایه‌گذاری در استان‌ها است.
محمودی با بیان اینکه این عدم ثبات منجر به فرار سرمایه می‌شود، ابراز کرد: آنچه مسلم است اینکه در این دولت تا آنجا که ممکن است باید از طریق برنامه‌ریزی استانی این فرصت را برای حضور سرمایه‌گذاران در عرصه صنعت کشاورزی فراهم کنیم و حتی برای حضور سرمایه‌گذاران بزرگ در سطح ملی نیز باید زیرساخت مهیا شود.
وی انتظار نخست از وزیر جدید جهاد کشاورزی در استان را کمک به راه‌اندازی صنایع تبدیل و تکمیلی عنوان کرد و گفت: البته جای خالی بسیاری از مسائل فنی در عرصه تولیدات کشاورزی استان خالی است، کوتاهی انجام‌شده در این عرصه کشاورزان را آزرده‌خاطر کرده و به آن‌ها ضربه می‌زند اما ما به‌دنبال مطالبه‌گری تنها نیستیم بلکه ضمن آن به‌دنبال ارائه راهکار هستیم که امروز در نخستین گام راه‌اندازی این صنایع تا حد بسیار زیادی می‌تواند در محصولات ویژند راهگشا باشد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی همدان با اشاره به اینکه ارائه الگوی کشت واقعی به کشاورزان همدانی دیگر مسئله و موضوع مورد انتظار از وزیر کشاورزی است، خاطرنشان کرد: برخلاف شعارهای داده‌شده امروز به معنای واقعی همدان فاقد الگوی کشت است.
محمودی با اشاره به اینکه فاقد مدیریت بودن الگوی کشت کشاورزی همدان را می‌توان با یک پرسش از مسئولان این عرصه به اثبات رساند، بیان کرد: اگر امروز از مسئولان حوزه کشاورزی استان بپرسید که آیا از افزایش تولید محصولی همچون سیب زمینی در استان خوشحال هستند یا ناراحت، نمی‌توانند پاسخ درستی به آن بدهند.
وی با تأکید بر اینکه امروز تکلیف کشاورزی همدان در تولید محصولات مشخص نیست، تشریح کرد: بر این اساس به هیچ عنوان سطح زیر کشت در استان کنترل نمی‌شود یعنی بعد از اینکه کشاورز بدون هیچ برنامه محصولی را کشت کرد، اداره کل جهاد کشاورزی استان نسبت به ارائه آمار اقدام می‌کند.
وی ادامه داد: البته از این موضوع بگذریم که حتی در ارائه این آمار نیز فاصله بسیاری با واقعیت وجود دارد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی همدان با بیان اینکه لازم است وزارت جهاد کشاورزی نسبت به برنامه‌ریزی در این عرصه اقدام کرده و به‌صورت دستوری از استان‌ها اجرای آن را بخواهد، تشریح کرد: در این عرصه وزارتخانه باید برای ادارات استانی ضمانت اجرای لازم را نیز پیش‌بینی کرده و بر آن نظارت لازم را اعمال کند.
محمودی با تأکید بر اینکه امروز وضعیت بحرانی آب و خاک استان همدان بر کسی پوشیده نیست، خاطرنشان کرد: بنابراین نمی‌توان انتظار داشت کشاورزی ما طبق روال چند دهه گذشته ادامه پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه قطعاً ما نیازمند تغییر در سیستم‌های آبیاری و تولید و تغییر در سطح زیر کشت هستیم، تصریح کرد: این امر در کنترل منابع آبی و نیز مباحثی همچون فرونشست تأثیرگذار خواهد بود.
وی اظهار کرد: ما در استان از ظرفیت گیاهان دارویی برخورداریم و برای تولید آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم اما متأسفانه از سوی متولیان امر رها شده در حالی که ارزآوری و ارزش افزوده آن گاهی دو تا سه و حتی پنج برابر سایر محصولات کشاورزی است.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی استان همدان، خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی در عرصه ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در محصولات شاخص استان همچون سیب زمینی، انگور، سیر، گیاهان دارویی و میوه‌های تابستانه شهرستانی همچون نهاوند و اسدآباد، در نگهداری طولانی‌مدت محصولات کمک شایانی خواهد کرد به‌ویژه اینکه در میوه‌های تابستانه و پاییزه ما با مسئله فسادپذیری مواجهیم.
محمودی با تأکید بر اینکه فسادپذیری یکی از اصلی‌ترین مشکلات پیش روی بازرگانان در حمل‌و‌نقل است اذعان کرد: امروز اگر در پی ایجاد صنایع امکان عرضه میوه‌های شهرستان به‌صورت خشک و یا سایر فراورده‌ها فراهم شود یقیناً ارزش افزوده بیشتر و در عین حال فساد کمتری را شاهد خواهیم بود.
وی با ابراز اینکه در فرایند فراوری و صنایع تکمیلی این اجازه به بازرگان داده می‌شود که تا حداقل یک سال بتواند محصول را نگهداری کرده و به قیمت مناسب در بازارهای جهانی عرضه کند، گفت: این در حالی است که در مصرف تازه‌خوری زمانی برای عرضه این محصولات نمی‌توان متصور شد.
وی با اشاره به اینکه ایجاد صنایع فراوری و تکمیلی به تعداد بسیار در استان منفعت کشاورزان را نیز در محصولات مختلف به‌دنبال خواهد داشت اذعان کرد: امروز در نبود صنایع امکان رقابت در خرید محصول مغفول مانده و کشاورزان مجبورند به کم‌ترین قیمت محصولات خود را به بازار عرضه کنند این در حالی است که با افزایش تعداد واحدهای صنعتی فرصت برای کشاورز و بهره‌بردار فراهم می‌شود که با تولید باکیفیت محصول خود را به بهترین قیمت عرضه کرده و از طرفی امکان تولید و فروش قراردادی و صادرات محصولات کشاورزی را نیز فراهم می‌کند.
مع‌الوصف علاوه بر آنچه از سوی رئیس کمیسون کشاورزی در اتاق بازرگانی استان عنوان شد؛ امروز ما در بخش کشاورزی همدان نیازمند افزایش تولید محصولات سالم، ارتقای بهره‌وری با رویکرد خوداتکایی در محصولات اساسی و سایر محصولات، افزایش بهره‌وری منابع تولید به‌ویژه آب و خاک، ایجاد زمینه برای اشتغال و پرورش نسل جوان و آتی در مدیریت و کسب و کارهای بخش کشاورزی، توسعه کشاورزی دانش‌بنیان با افزایش نفوذ دانش و فناوری‌های نو در زنجیره ارزش، تمرکز بر سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، نظارت، توانمندسازی و واگذاری امور در عرصه تصدی‌گری و سرمایه‌گذاری، افزایش نقش‌آفرینی منابع انسانی نوآور و نخبگان در تصمیم‌سازی‌ها و توسعه این بخش، اقتصادی کردن تولید از طریق افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید با تأکید بر مزیت‌های نسبی و منطقه‌ای و بهبود تراز تجاری از طریق توسعه صادرات و مدیریت واردات هستیم که انتظار می‌رود این موارد با توجه به جایگاه استان همدان در عرصه کشاورزی کشور از سوی وزیر جدید مورد توجه و عنایت قرار گیرد.
|
