نقش جوانان در شکل دادن به شهرها

شهرهای سراسر جهان با پیچیدگی‌های شهرنشینی سریع، تغییرات آب‌وهوایی و برابری اجتماعی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و در سال‌های اخیر بسیاری از این شهرها به ارزش مشارکت دادن جوانان در فرایند طراحی شهری و غلبه بر چالش‌های زندگی شهری پی برده‌اند. برای طراحی شهرهای فراگیرتر، پایدارتر و انعطاف‌پذیرتر فردا نیاز است تا نظرات جوانان در برنامه‌ریزی‌های شهری از بازسازی فضاهای عمومی گرفته تا ترویج راه‌حل‌های حمل‌ونقل پایدار لحاظ شود.
یکی از دلایل اصلی مشارکت جوانان در طراحی شهری دیدگاه منحصربه‌فرد و تفکر نوآورانه آنها است؛ جوانان امروزی در عصر دیجیتال به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند که همین موضوع منجر شده است تا به درک عمیقی از فناوری و ظرفیت‌های آن برای تغییر زندگی شهری برسند. طراحان شهری جوان از ابزارهای پیشرفته همچون راه‌حل‌های مبتنی بر اپلیکیشن برای حمل‌ونقل عمومی و شبیه‌سازی واقعیت مجازی مناظر شهری آینده استفاده می‌کنند تا محیط‌های شهری را به شیوه‌ای پایدار و کاربرپسند بازآفرینی کنند.
*جابه‌جایی مرزهای طراحی شهری
جوانان دیدگاه جدیدی به مسائل روز دارند و تمایلی برای به چالش کشیدن مفاهیم از خود نشان می‌دهند که می‌تواند منجر به بروز ایده‌ها و رویکردهای نوآورانه برای مشکلات شهری شود. ابتکاراتی که با مدیریت جوانان برنامه‌ریزی می‌شود، از خیابان‌های بدون خودرو برای کاهش انتشار کربن گرفته تا توسعه با کاربری مختلط برای تقویت محله‌های پویا، مرزهای برنامه‌ریزی شهری سنتی را جابه‌جا و راه را برای شهرهای فراگیرتر و عادلانه تر هموار می‌کند.
یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی مشارکت جوانان در طراحی شهری، ترویج مشارکت مدنی و توانمندسازی جامعه است. مشارکت دادن جوانان در فرایندهای برنامه‌ریزی شهری، احساس مالکیت و تعلق به جامعه را در آن‌ها تقویت می‌کند و آنان را تشویق می‌کند تا ارتباط عمیق‌تری با جوامع محلی خود برقرار کنند. این احساس تعلق نه‌تنها انسجام اجتماعی را افزایش می‌دهد، بلکه جوانان را تشویق می‌کند تا در شکل دادن به آینده شهرهای خود نقش فعالی داشته باشند.
علاوه بر این، مشارکت جوانان در طراحی شهری تعاملات بین نسلی را افزایش می‌دهد و اطمینان حاصل می‌کند که نیازهای نسل‌های آینده در نظر گرفته شده و برابری نسلی در شهرها برقرار خواهد شد. تکامل و رشد شهرها نیازمند اتخاذ تصمیماتی است که پیامدهای آن در سال‌های آینده در نظر گرفته شده باشد.
*دستیابی به بینش‌های ارزشمند از شهرها
مسئولان و مدیران شهری می‌توانند با مشارکت دادن جوانان در فرایندهای طراحی و برنامه‌ریزی، بینش‌های ارزشمندی از ترجیحات و اولویت‌های ساکنان آینده شهرها به دست آورند که تضمینی برای توسعه شهری پایدار، فراگیر و آینده‌نگر است. بسیاری از شهرهای سراسر جهان، ابتکاراتی را با هدف مشارکت جوانان در طراحی شهری به کار گرفته‌اند، از کارگاه‌های طراحی شهری با مدیریت جوانان گرفته تا پروژه‌های تحقیقاتی دانشجویی که در حال حاضر به ثمر نشسته و تغییرات مثبتی در جوامع ایجاد کرده است. استفاده از خلاقیت، انرژی و اشتیاق جوانان، فرصت‌های جدیدی را در اختیار شهرها قرار می‌دهد تا بتوانند شهری زیست‌پذیرتر، قابل انعطاف و عادلانه برای همه ساکنان بسازند.
ساکنان جوان شهرها به دلایل مختلف از دیدگاه‌های متنوع و ایده‌های نوآورانه تا تعهد به عدالت اجتماعی و پایداری، دارایی‌های ارزشمندی در تلاش برای ساختن شهرهای آینده هستند و نمی‌توان اهمیت مشارکت آنها در برنامه‌های توسعه شهری را نادیده گرفت. مشارکت آنها در برنامه‌ها راهی برای توانمندسازی و پرورش نسل بعدی طراحان شهری است که آینده‌سازان هر شهر هستند. در ادامه نمونه‌هایی از ابتکارات شهرهای مختلف برای مشارکت جوانان در فرایند برنامه‌ریزی و طراحی معرفی می‌شود.
*برنامه تحقیقاتی جوانان در محله‌های شهری، آلمان
وزارت حمل‌ونقل، ساختمان و امور شهری آلمان در سال 2009 برنامه تحقیقاتی «جوانان در محله‌های شهری» را با هدف افزایش مشارکت نوجوانان در برنامه‌های توسعه شهری و با کمک بودجه فدرال راه‌اندازی کرد. این برنامه زمینه‌ای اکتشافی را برای کشف نیازهای جوانان در محله‌های شهری فراهم می‌کرد و بودجه موردنیاز برای آزمایش و بررسی روش‌ها، ابزارها و استراتژی‌های مشارکت جوانان در برنامه‌ریزی شهری و فرایندهای تصمیم‌گیری را تأمین می‌کرد.
به کمک این برنامه تحقیقاتی، علاوه بر تقویت رویکردهای دولتی، فرصت‌هایی برای افزایش و تقویت فعالیت‌های شهری با مدیریت جوانان ارائه می‌شد که جوانان می‌توانستند در جایگاه طراح فضاها و اماکن شهری به عنوان «تولیدکنندگان شهر خود» مطرح شوند. برنامه تحقیقاتی آلمان پروژه‌های آزمایشی طولانی‌مدتی را برای ایجاد و حمایت از فرهنگ پایدار مشارکت جوانان در جوامع آلمانی در نظر گرفته بود و شامل سه فراخوان موضوعی مختلف برای پروژه‌هایی بود که نهادهای دولتی شهر و همچنین طرح‌های غیرانتفاعی و طرح‌های تحت مدیریت جوانان می‌توانستند برای آنها درخواست دهند.
هر فراخوان توسط یک تیم تحقیقاتی از طرف مؤسسه فدرال ساختمان، تحقیقات شهری و فضایی آلمان (BBSR) همراهی می‌شد سازماندهی فراخوان‌ها و پایش پروژه‌ها را برعهده داشت و یک گزارش علمی در مورد بینش‌های به دست آمده تهیه می‌کرد.
انتخاب شرکت‌کنندگان توسط تیم تحقیقاتی همراه و BBSR تضمین می‌کرد که تمام موضوعات، روش‌ها و ابزارها در پروژه‌های مشارکت جوانان از قومیت‌ها، سطوح اقتصادی و محیط‌های مختلف حمایت کند. هر فراخوان یک مهلت زمانی حدود یک و نیم تا دو سال داشت که طی آن باید فرایند محقق می‌شد و به نتیجه می‌رسید.
اطلاعات به‌دست‌آمده از اجرای طرح‌ها با هدف ارتقای برنامه‌ریزی دولت‌های محلی در آلمان منتشر شد. تمام پروژه‌های جوانان به صورت آنلاین و با جزئیات کامل شامل اندازه شهر / شهر، محیط محله، شرکای همکار، گروه هدف، زمینه و اهداف پروژه، اجرا و نتایج، مشکلات و نکات برجسته و اطلاعات تماس شرح داده شده است و دولت‌های محلی می‌توانند از نتایج آن در برنامه‌های آینده خود استفاده کنند.
*مشارکت جوانان در بهبود سکونتگاه‌های غیررسمی، هند
هند که 64 درصد از جمعیت آن در گروه سنی 15 تا 35 سال قرار دارد، به‌عنوان جوان‌ترین جمعیت جهان در سال 2020 شناخته شد. برنامه‌های شهری در هند معمولاً برای دو دهه آینده ترسیم می‌شود که دوره مهمی از زندگی جوانان در شهر است و این برنامه‌ها تأثیری ماندگار بر تجربیات روزمره آنها از شهر خواهد داشت. به‌منظور افزایش کارایی این برنامه و تضمین فراگیر بودن شهرهای آینده هند، لازم است که جوانان یک گروه جمعیتی را در نهادهای برنامه‌ریزی تشکیل دهند.
بر اساس سرشماری سال 2011 نزدیک به 22.4 درصد از جمعیت شهری هند در مسکن‌های نامناسب و زاغه‌ها زندگی می‌کردند. استفاده غیررسمی از زمین برای مسکن، کار، امکانات رفاهی اجتماعی، تفریحی و فضاهای باز از ویژگی‌های مشترک این زاغه‌ها و محله‌های به هم پیوسته است. شهر بمبئی به‌عنوان پیشتاز شهرهای هند، گروه‌های مختلفی را در بازنگری طرح توسعه شهر شرکت داد تا به نیازهای آنها رسیدگی کند و روشی مؤثر برای ترکیب کاربری‌هایی ارائه دهد که مردم به آن نیاز دارند.
مشارکت جوانان به‌عنوان بخش بزرگی از ساکنان شهری، نشان داد که برنامه‌ریزی شهری بمبئی به تعهدات اجتماعی خود برای برآوردن نیازهای ساکنان به‌ویژه در محله‌های زاغه‌نشین پایبند است. بدیهی است که جوانان از یک گروه همگن نبودند و تفاوت در سن، طبقه، جنسیت، موقعیت اجتماعی، موقعیت شهری یا حومه شهری بر درک و تجربه آن‌ها از شهر تأثیر می‌گذاشت و می‌توانست دیدگاه‌های ارزشمندی را در اختیار طراحان و مسئولان شهری قرار دهد.