قاچاق بلای جان تجارت رسمی طلای سرخ؛

قاچاق زعفران ایران به افغانستان و صادرات با برند «افغان»

سید روح‌اله لطیفی افزود: زعفران در کنار خشکبار از کالاهای مزیت دار ایران است که با وجود سهم بالای ایران در تولید این محصول در جهان نقش‌آفرینی آن در بازارهای جهانی شایسته نیست و باید با نگاه ملی، در کنار هم برای تولید، فراوری، بسته‌بندی، بازاریابی و فروش آن برنامه داشته باشیم و دولت نقش تسهیلگری، مشوق و همراه را در این خصوص ایفا کند.
وی اظهار کرد: صادرات زعفران در 6 ماهه نخست امسال 57 هزار و 101 کیلو گرم (57.1 تن) به ارزش 49 میلیون و 465 هزار و 960 دلار بوده که نسبت به 6 ماهه نخست سال گذشته در وزن 41.5 درصد و در ارزش 52.2 درصد کاهش داشته است.
سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن تجارت ایران تصریح کرد: حدود 45 درصد از زعفران صادر شده در این مدت در قالب بسته‌بندی بین یک تا 30 گرم انجام شد و حدود 55 درصد هم بالای 30 گرم و در قالب فله‌ای بوده است که این میزان نسبت به مدت مشابه که 71.3 درصد به شکل فله‌ای و 28.7 درصد در قالب بسته‌بندی بوده، رشد خوبی در صادرات با هویت ایرانی داشته است.
لطیفی گفت: با وجود حفظ سطح زیر کشت زعفران و تداوم تولید شاهد کاهش صادرات زعفران بودیم که شاید بتوان گفت میزان قاچاق این محصول، به اندازه همان مقدار کاهشی است که در آمار صادرات رسمی زعفران از گمرکات کشور به بازار جهانی نشان می‌دهد.
وی در خصوص چرایی قاچاق اظهار کرد: قاچاق با قانون گریزی زمانی اتفاق می‌افتد که این اقدام قبیح برای عامل آن صرفه داشته باشد و مجازات آن بازدارنده نبوده و یا از طریق قانونی موانع بیشتری داشته باشد.
سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن تجارت ایران در خصوص چرایی قاچاق زعفران به افغانستان، افزود: نخست این که استان‌های تولیدکننده اصلی این محصول همجوار با افغانستان بوده و خروج زعفران از کشور از طریق شهروندان ایرانی و افغانستانی که گاهی اوقات نسبت قومی و فامیلی دارند راحت‌تر انجام می‌شود.
لطیفی اضافه‌کرد: موضوع دوم به مسئله رفع تعهد ارزی برمی‌گردد. تمایل به عدم بازگشت ارز، سبب شده تا بخشی از فعالان این حوزه به سمت صادرات غیر رسمی کشیده شوند.
وی ادامه‌داد:‌ موضوع سوم به همجواری افغانستان با کشور هند بر می‌گردد که مصرف کننده 50 تا 60 تن زعفران در سال است. همکاری این دو کشور در بحث تعرفه گمرکی سبب شده تا زعفران ایرانی اگر از کانال افغانستان به هند صادر شود برای این کشور با تعرفه صفر درصدی همراه است در حالی که این عدد برای تجار با مبدأ ایران به کشور هند 38 درصد است.
سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن تجارت ایران تصریح کرد: هم تجار با نگاه ملی به این موضوع توجه کنند و هم مسئولان حوزه دیپلماسی اقتصادی با رایزنی با مسئولان هند زمینه تعاملات بهتری بین دو کشور ایجاد کنند تا مانع تجارت غیررسمی طلای سرخ که یکی از ارزآورترین محصولات کشاورزی است، شوند.
لطیفی یادآور شد: تسهیل تجارت و رفع چالش‌های تعهد ارزی هم می‌تواند به کاهش تجارت غیررسمی زعفران کمک کند.
*مقصدهای زعفران ایرانی کجاست؟
وی در خصوص مقاصد زعفران ایران اظهار کرد: این محصول در 6 ماه نخست سال به 50 کشور جهان صادر شد. مقصد نخست امارات بود با عدد 15 هزار و 610 کیلو گرم که تقریبا 28 درصد صادرات را به خود اختصاص داده است.
سخنگوی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن تجارت ایران افزود: دومین مقصد، اسپانیا بوده که حدود 100 سال است زعفران ایرانی را به نام اسپانیا می‌شناسند. 11 هزار و 56 کیلو گرم زعفران به این کشور صادر شد که هفت هزار و 665 کیلو گرم آن به شکل فله ای بوده است.
لطیفی ادامه داد: مقصد سوم چین بوده با صادرات 10 هزار و 473 کیلو گرم که از این میزان هشت هزار و 14 کیلو گرم به شکل فله ای انجام شده است. افغانستان مقصد چهارم صادرات زعفران ایرانی است که 6 هزار و 908 کیلو گرم صادرات رسمی به این همسایه صورت گرفته است. سه هزار و 641 کیو گرم صادرات در قالب فله‌ای بوده است. قطر با خرید دو هزار و 263 کیلو گرم مقصد پنجم است که 701 کیلو گرم به شکل فله‌ای بوده است.
وی درباره سایر بازارها گفت: مقصد ششم صادرات زعفران ایران، ایتالیا است با رقم دو هزار و 460 کیلو گرم که بخش زیادی از آن (1599 کیلو گرم) به شکل فله‌ای بوده است. مقصد هفتم عمان است با صادرات 1443 کیلو گرم که 500 کیلو گرم آن فله‌ای انجام شده است.
وی تصریح کرد: سایر کشورهای مقصد زعفران ایرانی عراق، انگلستان، ترکیه، یونان، نپال، موریس، نیوزلند، اتریش، روسیه، فیلیپین، بلژیک، ژاپن، پاکستان، تایلند، تایوان، آلمان، هلند، مالزی، کویت، کانادا، سوییس، سوئد، صربستان بوده است.
*متوسط قیمت صادرات زعفران امسال کمتر از پارسال
سخنگوی کمیسیون روابط بین الملل و توسعه تجارت خانه صنعت معدن تجارت ایران گفت: با وجود افزایش ریالی قیمت زعفران در فصل برداشت زعفران و 6 ماهه نخست امسال، متوسط قیمت اظهار شده زعفران در 6 ماهه سال جاری 866 دلار و 39 سنت بود، در صورتی که در 6 ماهه سال گذشته هزار و 63 دلار و 78 سنت بود که نشان‌دهنده ارزان فروشی یا کم اظهاری منفی 18.6 درصدی نسبت به سال قبل است.
لطیفی افزود: زعفران در اردیبهشت با 18 هزار و 527 کیلوگرم بالاترین میزان و در مرداد با هشت هزار و چهار کیلوگرم کمترین میزان صادرات را ثبت کرده کرده است.