بازار خوب شترمرغ همدان، مغلوب نبود سرمایه در گردش

شترمرغ به‌عنوان بزرگترین پرنده در دنیا با محصولاتی چون تخم نطفه‌دار، گوشت، پر و چرم بسیار مورد توجه پرورش‌دهندگان طیور قرار دارد.

جالب‌تر اینکه این پرنده مقاومت بالایی نسبت به بیماری‌ها همچنین به تنش‌های گرمایی، سرمایی و کم‌آبی داشته و از همین رو در دمای منفی 20 و مثبت 30 درجه سانتیگراد از مقاومت لازم برخوردار است.

بر این اساس در حال حاضر طبق آخرین خبرهای منتشرشده، 21 واحد پرورش شترمرغ با یک‌هزار و 808 قطعه و پیش‌بینی تولید حدود 75 تن گوشت در استان فعالیت دارند.

به اذعان کارشناسان حوزه کشاورزی، پرورش شترمرغ یک صنعت سودآور با ضریب تبدیل سه و نیم و میانگین وزن 80 کیلوگرم طی 6 ماه است و در عین حال تمام اعضا و جوارح این پرنده قابلیت فروش داشته و از ارزش افزوده بالایی نیز برخوردار است.

جالب‌تر اینکه عدم نیاز به گردشگاه و عدم نیاز به چراگاه از مزیت‌های پرورش این پرنده به‌شمار می‌رود و در عین حال چون خوراک شترمرغ، علوفه و کنسانتره است، نیاز به واردات خوراک خارجی کاهش می‌یابد؛ بنابراین می‌توان به این صنعت به‌عنوان یک فرصت برای حوزه کشاورزی در همدان بنا به تنش‌های آبی نگاه کرد.

با این تفاسیر بهمن‌ماه سال گذشته بود که میثم پرطلوعی؛ سرپرست مدیریت امور طیور و پرورش زنبورعسل سازمان جهاد کشاورزی استان همدان، گفت: توسعه پرورش شترمرغ به‌ویژه در روستاها در دستور کار است چراکه علاوه بر صرفه اقتصادی، سوددهی بالایی دارد.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا درخصوص فعالیت این صنعت با دوتن از فعالان آن گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید؛

پرورش‌دهنده شترمرغ مطرح کرد: تقریباً از سال 1384 واحدمان را در روستای کهریزبغازی در بخش سردرود شهرستان رزن احداث کرده و در سال 1386 به‌صورت رسمی فعالیت‌مان را در این بخش آغاز کردیم.

ابوالفضل حسنی‌پژو با تأکید بر اینکه مجوز صادرشده برای تولید ما 70 قطعه مولد است، ابراز کرد: در حال حاضر خوشبختانه در خصوص بازار و تأمین نهاده و مسائل این‌چنینی مشکلی نداریم.

وی با ابراز اینکه امروز قیمت‌ها در بازار به حدی رسیده که سود متعارفی در تولید شترمرغ حاصل شود، اذعان کرد: البته این حالت بیشتر برای واحدهای با تولید بالا است نه تعداد پایین.

وی با اشاره به اینکه عمده مشکل ما تأمین سرمایه در گردش است و تقریباً پنج سالی هست که یک ریال به ما اختصاص پیدا نکرده، متأسفانه جهاد کشاورزی نه سری به ما زده و نه سراغی از ما می‌گیرد، اظهار کرد: اگر صرفاً در حال حاضر در بخش سرمایه در گردش به واحدهای پرورش شترمرغ کمک شود شرایط به گونه‌ای است که این واحدها کاملاً فعال و صرفه اقتصادی داشته باشند.

این پرورش‌دهنده شترمرغ با ابراز اینکه بالغ بر 15 سال سابقه کار، این ظرفیت را در من ایجاد کرده که به‌اصطلاح چم و خم بازار دستم آمده گفت: امروز مشکل ما بازار نیست بلکه مسئولان هستند.

حسنی پژو با بیان اینکه بیش از پنج سال است که درخواست دریافت تسهیلات کرده‌ام اما همواره به بهانه نبود اعتبار تحقق آن را به چند ماه بعد احاله می‌دهند، واقعاً نمی‌دانم این چند ماه بالأخره کی قرار است به اتمام برسد، اذعان کرد: متأسفانه کار ما شده امروز و فردا کردن مسئولان، در حالی که از واحد من حتی یک بار هم بازدید نکرده‌اند، من بارها با فرماندار و رئیس جهاد شهرستان تماس گرفته و پیامک داده‌ام و از نزدیک مرا می‌شناسند.

وی خاطرنشان کرد: ما نیز بر مشکلات اقتصادی کشور واقف هستیم اما نکته این است که بازدید از واحدهای خرد تنها انگیزه‌ای است برای ادامه حیات ما که متأسفانه از سوی مسئولان انجام نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه البته چند سال پیش آقای بهرام‌لو؛ مدیرکل جهاد استان بازدیدی از مرزعه داشته و قول مساعد برای تأمین سرمایه در گردش در مسیر توسعه فعالیت دادند اما این وعده نیز عملیاتی نشد اظهار کرد: در حال حاضر در مزرعه یک هکتار با سالن هزار و 800 متری من، تنها 50 تا 60 قطعه شترمرغ وجود دارد در حالی که با حمایت مالی، امکان توسعه فعالیت وجود داشته که تاکنون انجام نشده است.

این پرورش‌دهنده شترمرغ میزان درخواست سرمایه در گردشگر که از سال پیش مطرح شده را دو میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: طبق وعده‌های داده‌شده، من حتی بازاریابی کرده و با فروشگاه زنجیره‌ای تهران قرارداد بستم؛ بازپرداخت آن‌ها برای هزینه گوشت ارسالی، ماهانه بود، اما در نبود حمایت مالی، نتوانستم به تعهدات خود عمل کنم.

حسنی‌پژو با بیان اینکه در آن برهه زمانی با خرید وسیله نقلیه یخچال‌دار برای مزرعه (یک نیسان و یک ایسوز) به‌صورت هفتگی 50 تا 60 تن گوشت شترمرغ در یک فروشگاه زنجیره‌ای در تهران توزیع می‌کردم اذعان کرد: متأسفانه در نبود سرمایه مجبور شدم یکطرفه از قرارداد کنار بکشم.

وی یادآور شد: با توجه به اینکه این پرنده در هر فضایی قابل پرورش بوده، یک‌بار از جهاد کشاورزی که در آن مقطع زمانی آقای نظرپور معاون جهاد استان بود، درخواست کردم که آن را جزو حیوانات خانگی بیاورند تا مشکل مجوز دامپزشکی و و گیر و دار قانونی نداشته باشد و بانوان روستایی به‌ویژه سرپرست خانوار در فضای حیاط 10 یا 20 مترمربعی به‌راحتی بتوانند به‌عنوان مشاغل خانگی نسبت به پرورش و نگهداری این پرنده اقدام کنند و شترمرغ پرورش داده‌شده آن‌ها را شخصاً خریداری کنم.

وی با ابراز اینکه از جهاد کشاورزی درخواست کردم که حمایت‌های لازم را در این رابطه داشته باشد و با پرداخت 100 تا 200 میلیون تومان برای جوانان استان همدان به‌ویژه شهرستان رزن در حوزه پرورش شترمرغ با این تسهیلات اشتغال مناسبی ایجاد کند گفت: با حمایت جهاد کشاورزی و پرداخت تسهیلات مناسب به جوانان و بانوان روستایی، حتی قرار شد آموزش آن‌ها را نیز برعهده گرفته و خرید محصول آن‌ها را بنا به بازار هدف تعریف‌شده در تهران شخصاً تضمین کنم.

این پرورش‌دهنده شترمرغ تصریح کرد: اگر تعداد پرورش افزایش یابد، تناژ تولید جنبه اقتصادی پیدا کرده و سوددهی بالایی خواهد داشت اما متأسفانه با ما همراهی لازم را نداشتند.

حسنی‌پژو با بیان اینکه در حال حاضر تنها یک کارگر بیمه‌شده دارم که به همراه او به امورات مزرعه رسیدگی می‌کنیم گفت: این در حالی است که پیشتر حداقل پنج نفر به‌صورت مستقیم در بخش‌های مختلف برایم کار می‌کردند.

وی ادامه داد: امسال نزدیک به 120 قطعه شترمرغ داشتم که هرکدام حداقل 70 تا 80 کیلو گرم لاشه داشتند اما چون دوره پروار این پرنده طولانی است، در نبود سرمایه در گردش در واحدهای خرد آنگونه که باید صرفه اقتصادی به‌دنبال ندارد.

در ادامه دیگر پرورش‌دهنده شترمرغ با بیان اینکه مزرعه آن‌ها در شهرستان بهار واقع شده و در آن 24 قطعه شترمرغ مولد نگهداری می‌شود، ابراز کرد: البته سالانه بنا به اقتضای بازار و توان مالی نسبت به نگهداری چند قطعه پرواری نیز اقدام می‌کنیم.

بهمن قاسمی با اظهار اینکه متأسفانه به‌دلیل نداشتن پروانه بهره‌برداری، تأمین نهاده یارانه‌دار برایمان دشوار است و به‌ناچار از بازار آزاد نهاده می‌خریم، خاطرنشان کرد: این موضوع هزینه تولید را بالا می‌برد، چراکه پس از گذشت چند سال رفت و آمد و دریافت استعلامات مختلف، جهاد کشاورزی هنوز مجوز تغییر کاربری ما را از کشاورزی به دامداری تأیید نکرده، پس امکان استفاده از حمایت‌های این‌چنینی را نداریم، در حالی که برای مزرعه من حتی مجوز چاه آب شرب و برق صادر شده است.

وی با اشاره به اینکه سال جاری جوجه یک‌ماهه سه میلیون و 500 هزار تومان و جوجه 20 روزه سه میلیون تومان بود مطرح کرد: خوشبختانه وضعیت قیمت خرید نسبت به چند سال متوالی گذشته تغییر محسوسی داشته به نحوی که قیمت هر کیلو پروار زنده، 180 تا 190 هزار تومان بود.

این پرورش‌دهنده شترمرغ قیمت هر کیلو خوراک شترمرغ در بازار آزاد را 23 هزار تومان اعلام کرد و گفت: هر شترمرغ در هر دوره پروار حدود 300 تا 330 کیلو دان می‌خورد.

قاسمی در پاسخ به این سؤال که تولیدات خود را چگونه می‌فروشید؟ اذعان کرد: جوجه را به پرواربندی‌های سطح استان فروخته و اگر خود نیز اقدام به پرواربندی کرده باشیم آن را روانه کشتارگاه کرده و سپس بسته‌بندی و روانه مرغ‌فروشی‌ها و قصابی و بازار استان می‌کنیم.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد؛ به‌نظر می‌رسد در صنعت شترمرغ نیز همچون صنایع دیگر در استان، پای لنگ اعتبارات در عدم حمایت مطرح است، به نحوی که پس از چند سال دوندگی صاحبان این صنایع، چنانکه گفته شد نتوانسته‌اند از سرمایه در گردش برخوردار باشند. از طرفی بازهم در این صنعت نیز پای سختگیری و استعلامات وسط بوده و فعالان را یکی پس از دیگری از گردونه فعالیت خارج می‌کند؛ بنابراین انتظار می‌رود معاونت مطرح جهاد کشاورزی، به‌صورت میدانی در این مزارع حضور یافته و از نزدیک پای صحبت آنان نشسته و راهکار عملیاتی برای مسائل مطرح‌شده، ارائه دهد.