یادداشت؛

آموزش بی‌ پرورش و تیغ در دست زنگی مست

حسین صادقیان

سال تحصیلی جاری دو ماه است که آغاز شده و والدین با همراهی دولت، گل‌های سرسبد زندگی خود را با هزار امید به مدارس، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه فرستاده‌اند. قطعاً رسیدن به هدف‌ سعادت‌‌مند شدن از جهت دنیوی و اُخروی و مادی و معنوی، از آرزوهای پدران و مادرانی است که به‌ویژه این‌روزها با به‌اصطلاح هزاران زحمت و به‌اعتباری ازخودگذشتگی، انواع هزینه‌ها را پرداخت کرده و می‌کنند تا نوجوانان و جوانانشان باعث سربلندی و مباهات آنان شوند. حال سؤال این است که چرا عده‌ای با وجود دلسوزی‌ها برای آموزش‌ دیدن آن‌ها، درنهایت به محصولی تبدیل می‌شوند که از جامعه و معلمان گذشته، حتی قدردان مادران و پدران خود هم نیستند؟! گذشته از آثاری که همین اولیا در تربیت نسل جوان در خانواده دارند، فضاهای آموزشی اگر توأم با پرورش یا به تعبیری تربیت با مهارت زندگی و اخلاق پسندیده به معنای درست آن باشند، حتماً ثمره و برون‌داد چیز دیگری خواهد بود.
عواملی از خانواده‌ تا جامعه وجود دارند که یا هدف‌گرا به معنای ارزشمند آن نیستند و یا به‌نوعی درک درستی از میزان اهمیت تزکیه و تربیت مجموعه‌ای در کنار آموزش نداشته و تیغ در دست زنگی مست می‌سازند! شاید از این کلام عده‌ای تکان خورده و خشمگین شوند، اما آیا ما نداریم عده نه‌چندان کمی از به‌اصطلاح درس‌خوانده‌هایی را که بیش از دیگران مانع یا تضییع‌کننده حقوق افراد و جامعه هستند؟ بارها شاهد بوده‌ایم که در بین دارندگان مدارج بالای تحصیلی، بی‌توجهی به قانون و حقوق عمومی به اندازه‌ای است که تعجب دیگران را برمی‌انگیزد و گاهی هم نخبه ارزیابی می‌شوند! تعارف نکنیم برای عده‌ای علم حجاب اکبر است و آموزش بدون تربیت و پرورش، آن‌ها را به جایی رسانده که به‌راحتی حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند؛ آن‌هم با ژست روشنفکری و نخبگی! اگر در تعالیم دینی تزکیه و تربیت را بر آموزش اولی دانسته‌اند، نه اینکه اول باید تربیت شد و سپس تعلیم دید، بلکه به این معنی که آموزش و رشد علمی باید تحت‌الشعاع مهارت و اخلاق حسنه قرار گیرد و آنچه اخلاق انسانی حکم کند، علم را زیبنده و پیشران به معنی صحیح آن می‌کند.
با این اوصاف جا دارد همه به‌خصوص اولیای آگاه و معلمان هوشیار در سطوح مختلف تحصیلی همواره به یاد داشته باشند که غفلت از اخلاق و تربیت علاوه‌بر اینکه زحمات آنان را به باد می‌دهد، بلکه به‌نوعی وبال گردن آنان و لایه‌های مختلف اجتماعی شده و وسایل آزارهای محسوس و نامحسوس را فراهم می‌کند؛ مگر اینکه در اندیشه و رفتار همواره تعلیم را مزین به تربیت صحیح کنیم، إن‌شاءالله.