چه خبر از اجرای طرح یک میلیارد درخت؟

یک میلیارد درخت به‌عنوان یک شعار سمبلیک انتخاب شده است و به معنای حل مشکل با کاشت این تعداد درخت نیست.
نقی شعبانیان درباره رویکرد دولت چهاردهم به طرح کاشت یک میلیارد درخت اظهار کرد: دولت هنوز به این حوزه وارد نشده است. امیدواریم زودتر رئیس سازمان منابع طبیعی مشخص شود.
وی ادامه داد: مکاتباتی را برای تداوم اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت انجام داده‌ایم. یک میلیارد درخت به عنوان یک شعار سمبلیک انتخاب شده و به معنای حل مشکل با کاشت این تعداد درخت نیست. ما باید میلیاردها درخت بکاریم. ماده 15 قانون افزایش بهره‌وری تولید حدود 10 میلیارد درخت را تکلیف کرده است.
معاون امور جنگل‌ سازمان منابع طبیعی با بیان اینکه رئیس جمهور شهید در دولت قبل دستور کار کاشت یک میلیارد اصله نهال را داد، اذعان کرد: انتقادهای زیادی به این طرح وارد شد و باید تلاش کنیم که این کار به‌درستی انجام شود و اشتباهات به حداقل برسانیم. خوشبختانه در سازمان منابع طبیعی مطالعات خوبی انجام شده است و ما در این طرح از مطالعات بهره برده‌ایم و با بازنگری در آن درباره گونه‌های مناسب برای هر منطقه ونحوه اجرای طرح تصمیم گرفتیم.
شعبانیان درباره همکاری بیشتر دستگاه‌ها برای اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت یادآور شد: سازمان منابع طبیعی درباره طرح یک میلیارد درخت و اقدامات انجام شده در این زمینه مطالعه کرد. این طرح مطرح شد. پس از تصویب در وزارت جهاد کشاورزی، رئیس جمهور شهید بر اجرای آن تأکید کرد و 15 اسفند 1401 مقام معظم رهبری بر کاشت سه نهال توسط هر ایرانی و بر لزوم همکاری همه دستگاه‌ها تأکید کردند تا این کار محقق شود. تأکید ایشان نشان‌دهنده درک شدن ضرورت انجام این کار در بالاترین سطح تصمیم‌گیری است ولی در بدنه همان دولتی که رئیس آن بر لزوم اجرای طرح کاشت یک میلیارد اصله درخت تاکید کرد، خیلی از این طرح حمایت نشد به‌ویژه از نظر اعتباری اصلا مورد حمایت قرار نگرفت.
وی با ابراز اینکه ایران به کاشت بیش از یک میلیارد درخت نیاز دارد، گفت: در سال 89 ماده 15 قانون افزایش بهره‌وری نوشته است. بر اساس آن دولت مکلف است که سرانه فضای سبز را از 1700 مترمربع به 2500 مترمربع افزایش دهد. کارشناسان همان موقع مطالعه کردند و به این نتیجه رسیدند که برای دستیابی به این هدف حدود 10 میلیارد درخت باید تولید کنیم. از سال 89 تا 99 قرار بود این اتفاق بیفتد ولی متأسفانه حتی یک متر به سرانه فضای سبز اضافه نشد البته اقداماتی انجام شد ولی سرعت تخریب بیشتر بود.
معاون امور جنگل‌ سازمان منابع طبیعی ضمن بیان اینکه در ماده 22 قانون هوای پاک به موضوع افزایش فضای سبز اشاره شده است، تأکید کرد: این قوانین پشتوانه کارشناسی دارند ولی در اجرا اتفاق خاصی نمی‌افتد یا اقدامات انجام شده از سرعت تخریب کمتر است؛ بنابراین باید به کاشت درخت هرچه بیشتر توجه کنیم.
شعبانیان با اشاره به رویکرد برنامه‌های توسعه به کاشت درخت گفت: طی اجرای برنامه اول توسعه یعنی از سال 68 تا 72، 720 میلیون نهال فقط در نهالستان‌های جنگلی در بخش دولتی تولید و کاشته شد و با احتساب تلاش‌های بخش خصوصی به حدود یک میلیارد درخت می‌رسد. این درختان الآن خوشبختانه با موفقیت در کشور مستقر هستند و وجود دارند. انتظار می‌رفت این روند سال به سال تقویت شود ولی متاسفانه برعکس عمل شد و در برنامه دوم توسعه به تولید500 نهال، در برنامه سوم به 300 اصله، در برنامه چهارم به 260 اصله، در برنامه پنجم به 160 اصله، و در برنامه ششم به 140 میلیون اصله درخت کاشت یافت و حدود 30 میلیون درخت کاشته شد، یعنی روند نزولی توجه به درختان داشتیم.
وی اضافه کرد: رتبه ایران هنگام اجرای برنامه نخست توسعه در زمینه تولید گازهای گلخانه‌ای 20 بود ولی الان در این زمینه در رتبه ششم قرار داریم که نشان‌دهنده سیر صعوی مشکلات زیست‌محیطی است. این روند را بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله کشورهای اروپایی دارند. برخی از این کشورها شعارهای زیست‌محیطی خوبی می‌دهند ولی جنگل‌های اروپایی در معرض تخریب هستند. به‌طور کلی در دنیا به جنگل‌ها و کارکردهای آن‌ها کم‌توجهی می‌شود و ما هم همین مشکل را متأسفانه داریم بنابراین باید توجه بیشتری به درختان بکنیم.
وی در ادامه اظهار کرد: از دولت چهاردهم انتظارمان بیشتر است و گروهی که در حال تشکیل است انتظار ما را بیشتر می‌کند که به‌ویژه به منابع طبیعی توجه بیشتری شود چراکه آمارهای منتشر شده درباره وضعیت جنگل‌ها شوخی‌بردار نیست و خطرناک است.
معاون امور جنگل‌ سازمان منابع طبیعی ادامه داد: خوشبختانه تاکنون عملکرد دولت بد نبوده است و کمیسیون برنامه و بودجه فعال شده است و با پیگیری‌های انجام‌شده ربییس سازمان برنامه و بودجه دکتر مسجدی که فرد باتجربه‌ای است را به‌عنوان نماینده ویژه احیای جنگل‌های زاگرس منصوب کرده است البته سال‌های قبلی هم اقداماتی شد ولی امیدوارم این بار نتیجه خوبی بگیریم چون مقداری جدی‌تر به این موضوع پرداخته شده است.
شعبانیان اضافه کرد: از چند استان مانند کردستان، کرمانشاه، ایلام، اصفهان و چهارمحال و بختیاری بازدید کردیم و جلساتی را با استانداری، سازمان برنامه‌ریزی و مدیریت استان‌ها برگزار کردیم. کارشناسان سازمان برنامه و بودجه و نماینده ویژه آقای محمدی؛ رئیس سازمان برنامه و بودجه در این سفرها همراه ما هستند. تاکنون نتیجه عملی این جلسات بد نبوده است و توجه استان‌ها به اداره کل منابع طبیعی بیشتر جلب شده و قرار است بعد از بررسی و آسیب‌شناسی نیازهای استان‌های زاگرسی، جلساتی را با رئیس سازمان برنامه و بودجه و کمیسیون مربوطه در مجلس تشکیل دهیم تا بتوانیم برای احیای جنگل‌های زاگرسی قدمی برداریم. شدت فشار و تخریب بیش از اقدامات انجام شده است. در این شرایط اقدامات باید در سطح وسیع‌تری انجام شوند تا ما بر شدت تخریب غلبه کنیم.
وی در پایان اظهار کرد: کارگروهی را با حضور استانداران تشکیل و همین کار را برای سایر مناطق رویشی مانند هیرکانی و ایرانی – تورانی و... انجام خواهیم داد تا بتوانیم به نتیجه خوبی بگیریم. امیدوارم مردم و سیاستگذاران دست به دست به هم دهند و به این مشکلات غلبه کنند چون اگر درخت از بین برود، همه از بین می‌رویم و نابودی درخت تهدیدی برای کره زمین است چراکه بسیاری از مسائل حیات به درختان بستگی دارد.