|
مبلمان شهری بخشی از فضاهای عمومی است که عنصری حیاتی برای شکل‌دهی به تجارب اجتماعی و فرهنگی در شهرها محسوب می‌شود. با توجه به رشد روزافزون جمعیت شهری و چالش‌های ناشی از زندگی در محیط‌های متراکم، نیاز به طراحی و اجرای مبلمان شهری با هدف بهبود کیفیت زندگی، افزایش تعامل اجتماعی و حفظ محیط زیست بیش از پیش احساس می‌شود.
مبلمان شهری به‌طور مستقیم بر زیبایی‌شناسی و کارایی فضاهای عمومی تأثیر دارد و می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تقویت هویت محلی و احساس تعلق به جامعه عمل کند. نیمکت‌های ماژولار، سازه‌های هنری، آلاچیق‌های نشیمن و ایستگاه‌های دوچرخه، هر یک می‌تواند به‌شکل محسوس و مثبت زندگی روزمره ساکنان شهر را ارتقا دهد. ضرورت ایجاد محیط‌های زیست‌محور و متناسب با نیازهای جوامع، اهمیت مسئله طراحی مبلمان شهری را افزایش داده است که می‌توان آن را از چند جنبه کلیدی مورد بررسی قرار داد.
*ارتقای فضاهای عمومی
مبلمان شهری شامل نیمکت‌ها، سطل‌های زباله، پارکینگ‌های دوچرخه و تجهیزات روشنایی و نورپردازی، افزون‌بر اهداف کاربردی، به جنبه‌های زیبایی‌شناسی شهر کمک می‌کند. این عناصر نه‌تنها امکانات ضروری را فراهم می‌کنند بلکه به جذابیت بصری فضاهای عمومی می‌افزایند و برای ساکنان و بازدیدکنندگان جذاب‌تر هستند.
مبلمان شهری با فراهم کردن صندلی‌ها و مکان‌های نشستن راحت و مناطق تجمع، تعامل اجتماعی را میان اعضای جامعه ترویج می‌کند. این امر حس تعلق به جامعه را تقویت می‌کند، زیرا افراد بیشتر تمایل دارند در فضاهای راحت و زیبا وقت بگذرانند.
*افزایش ایمنی، دسترسی و پایداری
طراحی مناسب مبلمان شهری، ایمنی را در مناطق عمومی افزایش می‌دهد. افزون‌بر این، اطمینان از اینکه مبلمان برای همه کاربران از جمله افراد دارای ناتوانی و معلولیت قابل دسترسی باشد، برای ایجاد محیط‌های فراگیر ضروری است. مبلمان شهری همچنین راهی برای حمایت از تلاش‌های پایداری یک شهر است، برای مثال سطل‌های زباله‌ای که در مکان‌های مناسب و با طراحی مناسب پیاده‌سازی شده‌اند، پاکیزگی و احترام به محیط زیست را ترویج می‌کنند و پارکینگ‌های دوچرخه استفاده از روش‌های حمل‌ونقل پایدار را افزایش می‌دهند. مبلمان شهری کارآمد تعامل اجتماعی میان ساکنان را افزایش می‌دهد، ایمنی و دسترسی را ارتقا می‌دهد و از تلاش‌های پایداری حمایت می‌کند.
*تأثیر اقتصادی
فضاهای عمومی به‌خوبی طراحی‌شده که با مبلمان شهری کارآمد تجهیز شده‌اند، می‌توانند با جذب بازدیدکنندگان بیشتر، اقتصاد محلی را تقویت کنند. افراد هنگام حضور در محیط‌های راحت و زیبا، از کسب‌وکارهای موجود در آن محل خرید می‌کنند که منجر به رونق اقتصادی آن مشاغل می‌شود.
*هویت فرهنگی
مبلمان شهری به هویت فرهنگی یک شهر کمک می‌کند. طراحی‌های منحصربه‌فرد می‌تواند نماد شخصیت و تاریخ یک شهر باشد و آن را از سایر مکان‌ها متمایز کند. سازه‌های نمادین می‌تواند هویت یک شهر را به معرض نمایش بگذارد؛ به‌عنوان مثال، باجه‌های تلفن قرمز لندن نمادهای فرهنگی این شهر هستند و علاوه بر زیبایی، هویت شهر را تقویت می‌کنند.
*مبلمان شهری نوین
امروزه طراحان شهری مدل‌های جدیدی از مبلمان شهری از دیوارهای سبز گرفته تا سطل‌های زباله هوشمند را ارائه می‌کنند که می‌تواند مناظر شهری را تغییر دهد. نیمکت‌های ماژولار می‌توانند برای تسهیل تعاملات اجتماعی مختلف جابه‌جا شوند و انعطاف‌پذیری را در فضاهای عمومی فراهم کنند. گنجاندن فضای سبز در مناطق نشیمن نه‌تنها زیبایی فضا را افزایش می‌دهد بلکه کیفیت هوا را در آن فضا بهبود می‌بخشد و با ایجاد سایه شهروندان را به حضور فرامی‌خواند.
پارکینگ‌های دوچرخه و ایستگاه‌های اشتراک دوچرخه به‌طور معمول شامل ویژگی‌هایی نظیر قفل‌های داخلی یا ایستگاه‌های شارژ خورشیدی برای دوچرخه‌های برقی هستند. طراحی این پارکینگ‌ها به شیوه‌ای زیبا و کارآمد، کاربران را به استفاده از این مکان‌ها تشویق می‌کند. ایستگاه‌های مجهز به دوچرخه، حمل‌ونقل پایدار را ترویج می‌کند و ترافیک را کاهش می‌دهند.
زمین‌های بازی مدرن به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که برای کودکان با توانایی‌های مختلف قابل دسترسی باشند و فراگیری را در فضاهای اجتماعی تقویت کنند. مناطق بازی مبتنی بر طبیعت عناصر طبیعی همچون چوب و سنگ را در خود جای می‌دهند و با تشویق بازی‌های تخیلی ارتباط کودکان با طبیعت را افزایش می‌دهند.
سطل‌های زباله هوشمند بر سطح زباله موجود نظارت می‌کنند تا مسئولان را از زمان مناسب برای جمع‌آوری آگاه سازند و به این ترتیب مسیرهای جمع‌آوری را بهینه می‌کنند و به کاهش زباله و بهبود پاکیزگی شهر کمک می‌کنند. سطل‌های بازیافت با علامت‌گذاری واضح نیز دفع صحیح پسماند و آگاهی زیست‌محیطی را میان ساکنان ترویج می‌کنند.
آثار هنری تعاملی توجه عموم را به خود جلب و آنها را به مشارکت و تعامل دعوت می‌کنند و به این ترتیب علاوه‌بر زیبا ساختن محیط‌های شهری، تعاملات اجتماعی را در شهر ارتقا می‌دهند. تبدیل دیوارهای خالی به بوم‌های زنده نقاشی می‌تواند محله‌ها را بازآفرینی کند و حس غرور محلی را میان ساکنان تقویت کند.
زیرساخت‌های سبز ازجمله باغ‌های بارانی که برای مدیریت رواناب‌های طوفانی طراحی شده‌اند، زیستگاهی برای حیات وحش فراهم می‌کنند و زیبایی مناطق شهری را افزایش می‌دهند. دیوارهای سبز باغ‌های عمودی نه‌تنها کیفیت هوا را بهبود می‌بخشند بلکه عایق‌بندی مناسبی برای ساختمان‌ها فراهم می‌کنند که به افزایش بهره‌وری انرژی ساختمان کمک می‌کند.
مناطق انتظار راحت ازجمله ایستگاه‌های مدرن اتوبوس با ارائه اطلاعات حمل‌ونقل به‌روز، تجربه سفرهای شهری در سامانه حمل‌ونقل عمومی را بهبود می‌بخشند و افراد بیشتری را به استفاده از این خدمات فرامی‌خوانند. ایستگاه‌های خورشیدی از جمله مبلمان نوین هستند که از انرژی تجدیدپذیر برای تأمین روشنایی و نمایش‌های اطلاعاتی استفاده می‌کنند و خدمات شارژ لپ‌تاپ و گوشی‌های همراه را برای کاربران فراهم می‌کنند.
*مبلمان شهری خلاق در سراسر جهان
مبلمان خلاق شهری در نقاط مختلف جهان نمونه‌ای از طراحی نوآورانه است که فضاهای عمومی را ارتقا می‌دهد، تعامل اجتماعی را تشویق می‌کند و شخصیت منحصربه‌فرد محیط‌های خود را منعکس می‌سازد. در ادامه به چند نمونه و روند طراحی مبلمان شهری از مناطق مختلف اشاره می‌شود.
*صندلی‌های منحصربه‌فرد، کلگری/ کانادا
محله بریج‌لند در کلگری انواع مبلمان شهری با طراحی خلاقانه و شاداب را ارائه می‌دهد، از جمله صندلی‌های سرگرم‌کننده و یک میز فوتبال که نه‌تنها گزینه‌هایی برای نشستن را در این فضا فراهم می‌کنند بلکه به مکانی دلپذیر برای برگزاری فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی تبدیل شده‌اند. این فضاسازی به ساکنان و بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که از زمان خود به‌طور فعال و مشترک استفاده کنند و در عین حال با محیط زیست خود ارتباط نزدیک‌تری برقرار کنند. این مکان مرکز تجمعی برای جوانان و خانواده‌ها شده است و محیطی مناسب برای گذران وقت و تعاملات اجتماعی فراهم می‌آورد.
*نیمکت‌های هنری، برلین/ آلمان
برلین به نیمکت‌های هنری و عجیبش مشهور شده است که به فضاهای عمومی جلوه‌ای خاص می‌بخشد. نیمکت‌های این شهر به‌طور معمول با رنگ‌های زنده و اشکال غیرمتعارف طراحی شده است که کاربرپسند است و فضای عمومی را جذاب‌تر می‌کند. این نیمکت‌ها و فضاهای نشیمن، به‌عنوان مکان‌هایی برای استراحت و همچنین نقاط شروع گفت‌وگو و تعاملات اجتماعی عمل می‌کنند که نمادی از روح آزادی و خلاقیت برلین است.
*ایستگاه اتوبوس پایدار، کورن‌وال/ انگلستان
ایستگاه‌های اتوبوس در کورن‌وال با طراحی خلاقانه و پایدار به‌چشم می‌خورند که از چوب‌های پایدار و تاب‌آور ساخته شده‌اند و نه‌تنها زیبایی محیطی را افزایش می‌دهند، بلکه به کاهش اثرات زیست‌محیطی نیز کمک می‌کنند. طراحی ماژولار و انعطاف‌پذیر این ایستگاه‌ها به ساکنان این امکان را می‌دهد که در فضایی راحت و دلپذیر منتظر اتوبوس باشند.
*نورپردازی پایدار، کپنهاگ/ دانمارک
طراحی سیستم‌های نورپردازی شهری در کپنهاگ با تمرکز بر راه‌حل‌های پایدار و دوستدار محیط زیست به‌وفور قابل مشاهده است. این سیستم‌ها از مواد تجدیدپذیر و چراغ‌های ال‌ای‌دی کم‌مصرف استفاده می‌کنند که علاوه بر کاهش مصرف انرژی، به زیبایی بصری فضا نیز کمک می‌کند. این چراغ‌های خیابانی به‌صورت هوشمند طراحی شده‌اند تا به‌صورت خودکار بر اساس شرایط نوری محیط تنظیم شوند و از روشنایی بیش از حد جلوگیری کنند. این رویکرد نه‌تنها موجب صرفه‌جویی در انرژی می‌شود، بلکه به ساکنان نیز احساس امنیت و راحتی می‌دهد و فضا را برای گفت‌وگو، تفریح و گردش در شب جذاب‌تر و دلپذیرتر می‌کند.
*طراحی‌های ماژولار شرکت آرتفرم
سیستم‌های مبلمان ماژولار امکان پیکربندی‌های انعطاف‌پذیر را در فضاهای عمومی فراهم می‌کند از جمله جدول‌ها، نیمکت‌ها و ماژول‌های گلدان است که چیدمان آنها می‌تواند برای ایجاد مناطق اجتماعی منحصربه‌فرد طراحی شود. شرکت مبلمان شهری آرتفرم در شهرهای مختلف از جمله لندن و آمستردام فعالیت می‌کند و انواع مختلفی از مبلمان خیابانی را از موادی نظیر فولاد کورتن و چوب‌های پایدار می‌سازد. طراحی‌های خلاقانه و زیبای این شرکت به متحول کردن فضاهای باز کمک می‌کند و به آنها شکل و هویتی جدید می‌بخشد.
نیمکت‌ها و صندلی‌های این شرکت با طراحی‌هایی که هم کاربردی و هم هنری هستند، فضای سبز و پارک‌ها را به مکان‌هایی جذاب و دلپذیر تبدیل می‌کند. این مبلمان نه‌تنها مکمل فضا است، بلکه تعاملات اجتماعی، بازی و استراحت در فضاهای عمومی را ارتقا می‌دهد به‌طوری که افراد می‌توانند احساس راحتی کنند و در محیط اطراف خود به‌راحتی ارتباط برقرار کنند.
|
