|
خانواده‌ای که با قرآن مأنوس است، گویی در باغی روحانی قدم می‌زند؛ باغی که در آن هر آیه گل‌هایی از معنویت می‌رویاند و هر سوره، درختی از معرفت است. انس با قرآن در خانواده نه‌تنها سبب آرامش دل‌ها می‌شود، بلکه رشته‌های محبت و همدلی را میان اعضا محکم‌تر می‌کند؛ خواندن قرآن نه‌فقط روح را صیقل می‌دهد، بلکه درس‌های زندگی را در قالب کلماتی جاودان به جان‌ها منتقل می‌کند. در خانواده‌ای که قرآن در آن جاری است، مشکلات آسان‌تر حل می‌شوند، زیرا آیات الهی همچون چراغی فرا روی آن‌ها قرار دارد و راه را نشان می‌دهد.
فرزندان در چنین خانواده‌ای با ارزش‌های اخلاقی و معنوی آشنا می‌شوند و در سایه قرآن، شخصیتی استوار و الهی می‌یابند. والدین نیز با تمسک به این کتاب آسمانی، الگویی عملی برای فرزندان خود می‌شوند و آن‌ها را به سوی زندگی‌ای سرشار از نور هدایت، سوق می‌دهند. انس با قرآن در خانواده، همچون رودی زلال است که از میان خانه‌ها جاری می‌شود و برکاتش را به هر سو می‌پراکند. این انس نه‌تنها زندگی دنیوی را زیبا می‌کند، بلکه سعادت اخروی را نیز تضمین می‌کند. خانواده‌ای که با قرآن زندگی می‌کند، گویی در پناه خداوند است و هیچ طوفانی نمی‌تواند آرامش آن را برهم زند. قران کلامی است که نه‌تنها کتابی آسمانی، بلکه دریایی بی‌کران از معنا و حقیقت است. این گنجینه بی‌پایان نه‌تنها راهنمای زندگی، بلکه مونس روح و مرهم دل‌های تشنه حقیقت است.
انس با قرآن نه یک تکلیف، بلکه یک لذت روحانی است؛ گشودن دروازه‌ای به سوی عالمی که در آن کلمات خداوند با نوری جاودان می‌درخشند و جان‌ها را به سوی آرامش و معرفت رهنمون می‌کنند. در این مسیر هر آیه، آینه‌ای است که رازهای وجود را بازمی‌تاباند و هر سوره، دریایی است که عمق‌های ناشناخته روح را به جست‌وجو می‌خواند. انس با قرآن سفری است به درون خود و به سوی خالق خویش؛ سفری که در آن قلب به نور هدایت روشن می‌شود و جان به آرامش ابدی می‌رسد.
در همین خصوص خبرنگار روزنامه سپهرغرب گفت‌وگویی با مدرس دانشگاه شاخه معارف اسلامی در مورد اهمیت همه‌جانبه انس با قران داشته که به شرح زیر است:
اکبر عروتی‌موفق با اشاره به ماه مبارک رمضان، گفت: درواقع رمضان ماه خداوند است و پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در خطبه شعبانیه آن را «شهرالله» خطاب کرده و بیان فرمودند که در ماه رمضان همه شما به میهمانی خداوند دعوت شده‌اید.
وی افزود: همچنین رمضان را «ماه بهار قرآن» (ربیع‌القرآن) نام‌گذاری کرده‌اند؛ چراکه اوج طراوت و انس و ارتباط با قرآن کریم، در همین ماه است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه انسان متجدد در دنیای کنونی با بحران‌های متعددی مواجه است، گفت: «گنون» کتابی دارد که به زبان فارسی ترجمه شده و عنوان آن «بحران دنیای متجدد» است.
وی با اشاره به بحران‌های متعددی که گریبان بشر را گرفته و بشر امروزه با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند، یکی از این بحران‌ها را اخلاقی و دیگری را روحی و روانی برشمرد.
عروتی‌موفق همچنین افزود: بشر امروز باید این خلأ اخلاقی و روحی و روانی را با مراجعه به کتاب آسمانی یعنی قرآن کریم، شفا ببخشد؛ شفا دادن این بیماری دنیای جدید، تنها از این طریق ممکن است.
این کارشناس معارف اسلامی با بیان اینکه در آیات متعددی گفته شده که به قرآن توجه داشته باشید، ابراز کرد: در روایتی از امام صادق (علیه‌السلام) آمده است که قرآن عهد الهی برای مخلوقاتش است. خداوند عهد و پیمان خود با مخلوقاتش را به‌واسطه قرآن گرفته است؛ بنابراین امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند که شایسته و سزاوار است برای مسلمان که در این عهد الهی نگاه و هر روز حداقل 50 آیه از این عهد الهی را تلاوت کند.
عروتی‌موفق با ابراز تأسف از کم‌توجهی به قرآن کریم، خاطرنشان کرد: همان‌طور که خود قرآن بیان می‌کند، یکی از شاکیان از انسان‌ها در روز قیامت، قرآن است که شکایت می‌کند این انسان‌ها به‌عنوان مسلمان و دیندار، مرا مورد کم‌توجهی و کم‌مهری قرار دادند.
وی با اشاره به اینکه در خود قرآن بیان شده که باید آن را با ترتیل، دقت، تأمل و تدبر بخوانید، افزود: قرآن را باید بزرگ داشت، احترامش را حفظ و با صوت زیبا و لحن حزین آن را تلاوت کرد تا فهمیده و به آن عمل شود.
این مدرس دانشگاه با اشاره به نقش ویژه والدین در ایجاد فرهنگ قرآنی در خانواده، بیان کرد: خانواده‌ها طبیعتاً باید زمینه‌ای را فراهم کنند که انس با قرآن در خانواده نهادینه شود؛ نهادینه کردن این انس، مراحل خاصی دارد؛ یکی از مراحل آن است که قرآن‌هایی را برای خانه‌هایمان تهیه و نگهداری کنیم؛ یعنی کلام‌الله مجید در خانه وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه لازم است قرآنی که برای منزل تهیه می‌کنیم خوش‌خط باشد، افزود: بسیاری از ما به زبان عربی مسلط نیستیم، بنابراین قرآن ترجمه‌دار تهیه شود تا همه اعضای خانواده بتوانند قرآن بخوانند.
عروتی‌موفق با بیان اینکه ترجمه‌های خوب و روانی نیز برای قرآن کریم تهیه شده است، گفت: ترجمه جناب استاد محمدمهدی فولادوند، ترجمه آیت‌الله مکارم شیرازی و ترجمه استاد بهاءالدین خرمشاهی از ترجمه‌های بسیار خوب هستند که برای قرآن کریم نوشته شده‌اند؛ این سه ترجمه به نظر من بسیار روان‌تر و کامل‌تر ترجمه کرده‌اند و توانسته‌اند آیات قرآن را به‌صورت هنرمندانه ترجمه کنند.
وی با بیان اینکه در ماه مبارک رمضان حتی نگاه به خطوط مصحف شریف هم عبادت محسوب می‌شود، اظهار کرد: همان‌طور که در خطبه شعبانیه اشاره شد، پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرمایند که در این ماه خداوند برای روزه‌داران فضائلی قائل شده؛ یکی از این فضایل آن است که هر آیه‌ای از قرآن که تلاوت می‌شود، ثواب یک ختم قرآن برای فرد دارد. نگاه کردن به خطوط قرآن نیز دارای ثواب است و زمینه‌سازی انس با قرآن را فراهم می‌کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نگاه کردن به قرآن بدون تلاوت کردن نیز از مراحل انس با آن محسوب می‌شود، افزود: سکوت هنگام تلاوت قرآن و گوش دادن به آیات و استماع تلاوت، یکی از مسائل بسیار مهم و مراحل اولیه انس با قرآن است.
وی با بیان اینکه انس با قرآن برکات فراوانی برای ما دارد، خاطرنشان کرد: انس با قرآن ایمان ما را افزایش می‌دهد، نورانیت فضای زندگی ما را زیاد می‌کند، موجب بصیرت و آگاهی بیشتر می‌شود و معنویت خاصی به خواننده قرآن عطا می‌کند.
عروتی‌موفق با اشاره به برنامه محفل که در شبکه سیما پخش می‌شود، افزود: در این برنامه موارد فراوانی می‌بینیم که انس با قرآن موجب تحول زندگی و تغییر مسیر آن‌ها شده است؛ کم نیستند انسان‌هایی که در مسیرهای دیگری قدم برمی‌داشتند، اما همین ارتباط با قرآن کریم و انس پیدا کردن با آن، توانسته مسیر زندگی آن‌ها را تغییر دهد.
وی با بیان اینکه ارتباط با قران منشأ تحول جهانی است، خاطرنشان کرد: «جادالله قرآنی» از شخصیت‌های مشهور اینترنت است که یک نوجوان یهودی بر اثر دعوت حکیمانه این پیرمرد که مسلمان مخلص و اهل عمل در فرانسه بوده است، با اسلام آشنا می‌شود، با قرآن انس می‌گیرد و منشأ تحول در کشورهای آفریقایی می‌شود.
این مدرس معارف همچنین با بیان اینکه پروفسور محمد لگنهاوزن نیز یکی دیگر از شخصیت‌های برجسته فلسفی در دنیای ما است، ادامه داد: ایشان بیان می‌کند که وقتی در دانشگاه تگزاس جنوبی تدریس داشته، با دانشجویان مسلمان ارتباط برقرار کرده و کم‌کم با اسلام آشنا شده است. ترجمه‌ای از نهج‌البلاغه و جلد اول تفسیر المیزان در اختیار او بوده؛ وقتی نهج‌البلاغه را مطالعه و تفسیر المیزان را بررسی کرده است، متوجه شده که چقدر می‌تواند با این دین ارتباط برقرار کند.
این مدرس دانشگاه بوعلی‌سینا همدان افزود: همین ارتباط باعث شد که ایشان به ایران مهاجرت کند و اکنون در برخی از مراکز دانشگاهی ایران تدریس می‌کند؛ او در کنفرانس‌ها و سخنرانی‌های متعدد درباره اسلام، قرآن و فلسفه اسلامی، توانسته بسیاری را جذب کند.
وی با اشاره به «ادواردو آنیلی»، بیان کرد: پدر ایشان یکی از سرمایه‌داران بزرگ ایتالیا و صاحب کارخانه‌ها و شرکت‌های متعدد بود؛ او می‌گوید «من در نیویورک در کتابخانه قدم می‌زدم و کتاب‌ها را نگاه می‌کردم. چشمم به کتابی افتاد که توجهم را جلب کرد؛ آن را برداشتم و دیدم کتاب قرآن است که با ترجمه انگلیسی در قفسه کتاب‌ها قرار گرفته بود. آیاتش را وقتی مطالعه کردم، دیدم این‌ها واقعاً کلمات نور هستند و چقدر در من اثر کردند.» همین کلمات قرآن کریم که او در آنجا تلاوت کرد، کم‌کم باعث آشنایی‌اش با قرآن شد و بعد به اسلام ایمان آورد.
عروتی‌موفق با بیان اینکه انس با قرآن زندگی‌ها را تغییر می‌دهد، مسیرها را عوض می‌کند و انسان‌ها را به سمت نور و هدایت سوق می‌دهد، افزود: انس با قرآن مسئله‌ای بسیار مهم است و اثراتی که دارد، عمدتاً براساس همین انس است.
وی با بیان اینکه خانواده‌ها می‌توانند برای انس با قرآن زمینه فراهم کنند، خاطرنشان کرد: این زمینه‌سازی هم برای والدین مهم و مبنایی است و هم برای فرزندانشان؛ اگر در خانواده زمانی را در شبانه‌روز اختصاص به این دهیم که اعضای خانواده دور هم بنشینند و چند آیه از قرآن را باهم بخوانند، این کار بسیار ارزشمند است.
این کارشناس معارف اسلامی با بیان اینکه قرائت یک صفحه از قرآن در روز نیز در برخی خانواده‌ها مرسوم است، افزود: امروزه در بسیاری از مساجد و مراکز قرآنی این مسئله جا افتاده که هر روز یک صفحه از قرآن تلاوت می‌شود؛ در خانه هم اعضای خانواده می‌توانند دور هم بنشینند و یک صفحه از قرآن را تلاوت کنند.
وی با اشاره به برخی از نرم‌افزار‌های قرانی تلفن همراه، بیان کرد: با استفاده از این نرم‌افزارها می‌توان صوت قرآن را پخش کرد و اعضای خانواده هم‌زمان به مصحف شریف نگاه و آیات را دنبال کنند. این کار کمک می‌کند تا با عبارات قرآنی بیشتر آشنا شوند و روحانیت آن‌ها تقویت شود.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه اگر والدین دست فرزندان خود را بگیرند و در جلسات قرانی شرکت کنند بچه‌ها کم‌کم با روخوانی و روان‌خوانی قرآن آشنا می‌شوند، خاطرنشان کرد: مرحله بعد از روخوانی و روان‌خوانی، قرائت زیبای قرآن است. قرائت زیبا و آهنگین قرآن خودش یک مشوق قوی بوده تا نوجوانان و جوانان بیشتری به سمت قرآن جذب شوند؛ آموزش قرائت و یادگیری سبک‌های مختلف تلاوت، می‌تواند علاقه‌مندان بیشتری را به قرآن نزدیک کند.
وی با بیان اینکه تدبر در قرآن نیازمند ابزارهایی است که نخستین و مهم‌ترین آن‌ها ترجمه‌های خوب قرآن است، افزود: یکی از ترجمه‌های معتبر را می‌توان تهیه کرد و در خانه نگه داشت؛ هنگام تلاوت قرآن با توجه به ترجمه آیات، می‌توان به عمق معانی آن پی برد.
عروتی‌موفق با اشاره به راه‌های ارتباط کودکان با قرآن، بیان کرد: کتاب‌هایی نیز درباره قصه‌های قرآن نوشته شده‌اند که اگر خانواده‌ها این کتاب‌ها را خریداری کنند و در مناسبت‌های مختلف به فرزندان خود هدیه دهند، می‌توانند همراه با آن‌ها این قصه‌ها را بخوانند و برای هم تعریف کنند؛ این کار باعث آشنایی بیشتر با محتوای قرآن می‌شود.
وی با بیان اینکه تفاسیر قرآن نیز در سطوح مختلف برای کودکان، نوجوانان، جوانان و اهل علم نوشته شده‌اند، گفت: می‌توان خلاصه‌ای از این تفاسیر را در قالب کتاب یا نرم‌افزار تهیه کرد و هر روز چند دقیقه به مطالعه آن‌ها اختصاص داد. این کار به تدبر و تعمق در قرآن کمک می‌کند.
عروتی‌موفق با بیان اینکه نقش خانواده در نهادینه کردن انس با قرآن در فرزندان بسیار مهم و اساسی است، افزود: اگر خانواده به قرآن توجه نداشته باشد یا قرآن جزء برنامه‌های روزانه آن قرار نگیرد، چگونه می‌توان انتظار داشت که کودکان و نوجوانان به آن علاقه‌مند شوند؟ این علاقه باید ابتدا از سوی بزرگ‌ترها نشان داده شود و سپس با روش‌های جذاب، فضایی فراهم شود تا بچه‌ها دلداده قرآن شوند.
وی با بیان اینکه قرآن کتاب هدایت و انسان‌سازی است و ما آن را نه از روی تفنن بلکه به‌عنوان نسخه‌ای شفابخش برای زندگی خود می‌خوانیم، ادامه داد: خداوند در سوره بقره می‌فرماید «ذَ‌لِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِین؛ این کتابی است که هیچ شک و تردیدی در آن نیست و مایه هدایت پرهیزکاران است.» قرآن به‌عنوان کتاب هدایت معرفی شده و ما نیز باید با همین دید به آن نگاه کنیم. یعنی باید به دنبال این باشیم که هدایت خود را در این دنیای پیچیده و پُر از ابزارهای مشغولیت‌ساز، از طریق آیات قرآن به‌دست آوریم.
این مدرس دانشگاه با اشاره به چگونگی استخراج راه و روش زندگی از قرآن، افزود: هر آیه‌ای از قرآن می‌تواند راهگشای مسیر زندگی ما باشد. این را نه‌تنها خودمان باید درک کنیم، بلکه باید فرزندانمان نیز آن را درک کنند؛ به‌صورت جمعی و در کنار هم، باید فضایی را در خانواده ایجاد کنیم که قرآن به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تبدیل شود.
وی خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی انس با قرآن باید به‌گونه‌ای باشد که از افراط و تفریط دور باشد؛ افراط و تفریط در این مسئله خودش می‌تواند آسیب‌زا باشد.
عروتی‌موفق با بیان اینکه هدف این است که قرآن نه‌تنها به‌عنوان یک کتاب مقدس بلکه به‌عنوان راهنمای زندگی در قلب و ذهن ما و فرزندانمان جای بگیرد، افزود: این انس و ارتباط با قرآن می‌تواند در شرایط سخت زندگی، راهنمای ما باشد و به ما کمک کند تا در مسیر هدایت و سعادت گام برداریم.
وی با بیان اینکه آموزه‌ها و تعالیم قرآن مجید را می‌توانیم در سه دسته کلی تقسیم‌بندی کنیم گفت: ابتدا آیات اعتقادی هستند؛ این آیات ناظر به مبانی اعتقادی بوده و سعی می‌کنند پایه‌های ایمان و باورهای دینی را مستحکم کنند. دست دوم آیات احکام به‌شمار می‌روند؛ این آیات به فروع عملیه و احکام شرعی می‌پردازند و حدود 500 آیه از قرآن (از مجموع تقریباً 6 هزار و 200 آیه) به احکام اختصاص دارد و مورد آخر به مسائل اخلاقی و تربیتی توجه دارد و راهنمایی‌هایی برای رشد فردی، خانوادگی و اجتماعی ارائه می‌دهد.
عروتی‌موفق با بیان اینکه در بسیاری از آیات قرآن این سه دسته درهم تنیده شده‌اند، اظهار کرد: به‌عنوان مثال در آیه‌ای از سوره بقره که درباره ماه مبارک رمضان است، می‌خوانیم «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما واجب شده است، همان‌گونه که بر پیشینیان شما واجب شد، تا پرهیزگار شوید.» در ابتدای آیه که آمده است «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید»، بحث اعتقادی و ایمان مطرح می‌شود، وقتی می‌گوید «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ؛ روزه بر شما واجب شده است»، بحث احکام شرعی مطرح می‌شود و آنجا که گفته شده «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُون؛ تا پرهیزگار شوید»، بحث اخلاق و تقوا مطرح است.
این مدرس معارف همچنین افزود: این ترکیب زیبا نشان می‌دهد که قرآن کریم در‌عین‌حال که به مسائل اعتقادی و احکام شرعی توجه دارد، همواره اخلاق و تقوا را نیز در کانون توجه قرار می‌دهد؛ حتی در آیات مربوط به احکام، نکات اخلاقی مهمی وجود دارد که هم برای رشد فردی و هم برای رشد اجتماعی و خانوادگی قابل استفاده است.
وی با اشاره به ابعاد مختلف تعالیم قرآن، بیان کرد: قرآن کریم در زمینه‌های مختلف زندگی انسان‌ها همچون اخلاق خانواده، اخلاق اجتماعی، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و تربیت، راهنمایی‌های ارزشمندی ارائه می‌دهد.
عروتی‌موفق با اشاره به نقش اُنس با قرآن در زندگی، بیان کرد: برای بهره‌برداری از این تعالیم، اُنس روزانه با قرآن ضروری است؛ با تهیه منابع معتبر مانند ترجمه‌ها و تفاسیر قرآن، می‌توانیم به عمق معانی آیات پی ببریم. قرائت روزانه قرآن، حتی اگر چند آیه باشد، به‌تدریج زمینه‌های آشنایی بیشتر با مفاهیم آن را فراهم می‌کند.
این استاد دانشگاه همچنین افزود: شرکت در محافل قرآنی، گوش دادن به تلاوت‌های زیبا و مطالعه داستان‌های قرآنی به همراه خانواده، می‌تواند فضایی معنوی و جذاب برای اُنس با قرآن ایجاد کند؛ این کار نه‌تنها باعث تقویت ایمان و اخلاق می‌شود، بلکه راهنمای عملی برای حل مشکلات فردی، خانوادگی و اجتماعی نیز خواهد بود.
وی با بیان اینکه هدف این است که قرآن نه‌تنها به‌عنوان یک کتاب مقدس بلکه به‌عنوان راهنمای زندگی در قلب و ذهن ما جای بگیرد و در تمام ابعاد زندگی ما جاری شود، به سخنان خود پایان داد.
|
