تربیت فرزند در دنیای امروز همچون دیگر کارها سخت و دشوارتر از گذشته شده البته شاید اگر الآن پدربزرگ و مادربزرگ‌های ما هم بودند، می‌گفتند که کار آن‌ها هم ساده نبوده است اما دنیای تکنولوژی و اینترنت‌زده امروز کار را برای والدینی که تنها خودشان به تربیت کودک نمی‌پردازند، سخت‌تر کرده است. به عبارتی اگر والدین به خیلی مسائل ورود نکنند، حتماً فضای مجازی و دوستان این کار را به جایشان انجام می‌دهند.

تربیت چند فرزند هم سختی‌های خاص خود و هم نیاز به آگاهی بیشتری نسبت به تربیت تک‌فرزندی دارد به طوری‌که اگر پدر و مادر همزمان حواسشان به بچه‌ها نباشد یا از یکی غفلت کنند، ممکن است مسائل جبران‌ناپذیر تربیتی برای آن فرزند اتفاق بیفتد.

کمتر کسی هست که با خواهر یا برادرش دعوا نکرده باشد. در دعوا هم که حلوا خیرات نمی‌کنند یکی مو می‌کشد و دیگری هم جیغ می‌زند و صورت خواهر یا برادرش را می‌خراشد. همه ما این تجربه را چه خودمان در کودکی در قبال برادر و خواهرانمان و هم به عنوان والدینی که دارای چند فرزند هستند، داشته و خواهیم داشت، بنابراین این تجربه را با پوست و گوشت و استخوان درک می‌کنیم اما یک نکته وجود دارد و آن هم رفتار پدر و مادر با دعوای بچه‌ها است.

قطعاً پدر و مادری که نمی‌توانند مساوات را بین بچه‌ها برقرار کنند، مدیریت عاطفه و احساسات بین بچه‌ها داشته و رفتار یکسانی را نتوانند با آن‌ها بکنند، اولین خراش را به آینده و زندگی فرزندشان داده‌اند. چه اینکه شاید ما الآن بزرگ‌سالانی را بشناسیم که هنوز یادشان است پدر یا مادرشان نسبت به آن‌ها کم‌لطفی کرده، محبتش را در جایی نسبت به خواهر یا برادرانش دریغ کرده و یا اینکه او را با دیگر بچه‌ها مقایسه کرده است.

نخستین درس در نوع مدیریت رفتار والدین نسبت به خواهر و برادران دیگر این است که:

1- بچه‌ها را با هم مقایسه نکنید

این خیلی نکته مهمی است که یاد بگیرید به عنوان پدر و مادر به استعدادها و توانایی‌های هر بچه پی برده، نقاط ضعفشان را کشف کنید اما آ‌ن‌ها را با هم مقایسه نکنید.

مثلاً مادری می‌گوید: خواهرت وقتی هم سن تو بود، خیلی باهوش‌تر بود. خیلی حرف‌گوش‌کن بود.

حال شاید این مادر از سر عصبانیت و ناراحتی به خاطر شیطنت فرزندش این حرف را بزند اما ممکن است حسادت و خشم بچه را برانگیزد و همینطور لجبازی او را بیشتر کند. شاید مادر بعد از گفتن این حرف لجاجت بیشتری را از سوی فرزندش ببیند و قطعاً مسبب این لجبازی خود او است، چراکه این بچه قطعاً درک نمی‌کند که مادر در چه شرایط روحی این حرف را زده اما تصور می‌کند که مادرش او را دوست ندارد و یا اینکه خواهر یا برادری که او مقایسه کرده را بیشتر دوست دارد.

2-هیچ وقت پیشنهاد نکنید که بچه‌ها با یکدیگر قهر کنند

اینکه قهر کردن برای بچه‌هاست را همه قبول دارند، ولی اینکه هر وقت دعوا می‌کنند، برای آرامش خودتان بگویید قهر کنند، کم‌لطفی است. این‌طور مسائل تا بزرگ‌سالی روابط بین بچه‌ها را سست می‌کند.

شاید شنیده باشید که اطرافیانتان گفته‌اند فلان مادر همیشه بین بچه‌ها صلح برقرار می‌کند و یا فلانی فتنه برپا می‌کند. اینها واقعیت دارد و بین خواهر و برادرهایی که در بزرگ‌سالی روابط مسالمت‌آمیز و خوب با هم دارند و یا آن‌هایی که رابطه‌های سست و بی‌اساسی دارند، کاملاً مشخص است و اگر در بین والدینشان جستجو کنید قطعاً پدر و مادرهایی هستند که این روابط را تشویق می‌کنند حال چه از نوع مثبت و چه منفی.

پس هر زمان که مشاهده کردید بین بچه‌ها دعوا شده و آن‌ها قهر کرده‌اند، سعی کنید بدون دخالت مستقیم آن‌ها را تشویق به آشتی با هم کنید و از قهر کردن برایشان یک تابوی بد بسازید تا تبدیل به عادت برایشان نشود.

به جای قهر پیشنهاد کنید زمانی که آرام هستند، با هم صحبت کنند و اگر اشتباهی هر کدام مرتکب شده‌اند، عذرخواهی کنند و همدیگر را ببوسند.

3-بچه‌ها را به خشونت تشویق نکنید

-مامان علی منو زد..- تو هم برو بزنش!

این حرف اشتباهی است. اینکه شما احساسات بچه را تأیید کنید و او را تشویق به خشونت کنید.

به جای اینکه او را علیه برادرش بشورانید بهتر است بگویید: -برادرت ماشینتو برداشت؟ الآن ناراحتی؟ برو باهاش حرف بزن و بهش بگو چقدر ناراحتی.

بهترین روش همان‌طور که در مورد قبلی اشاره شد این است که بچه‌ها را بعد از ناراحتی و عصبانیت، تشویق به گفت وگو با هم کنید.

4-زود قضاوت نکنید

خیلی وقت‌ها ممکن است شما دعوای بین بچه‌ها را شاهد نباشید. بنابراین نباید یک مرتبه تصمیم بگیرید و یک نفر را متهم کنید حتی از ناراحتی و عصبانیت یا گریه یکی از بچه‌هایتان هم نباید این کار را بکنید بلکه باید حرف‌های هر دو طرف را بشنوید و بعد تصمیم بگیرید.

بنابراین چشم و هم‌چشمی، دعوا و رقابت بین خواهر و برادرها وجود دارد. اما این نحوه رفتار شما است که می‌تواند اوضاع را بهتر یا بدتر کند.

در نهایت پدر و مادری که بدون توجه به اینکه بین بچه‌ها چه پیش آمده، پدر و مادری که برای آرامش خودشان بچه‌ها را به قهر کردن تشویق می‌کنند، پدر و مادری که رفتار یکسانی با بچه‌هایشان ندارند، والدینی که بچه‌هایشان را به خشونت تشویق می‌کنند، والدینی که احساسات بچه‌هایشان را تأیید نمی‌کنند، نه‌تنها رابطه بین آن‌ها را درست نمی‌کنند که بدترش می‌کنند و این خاطره‌ها تا ابد در ذهن بچه‌ها باقی می‌ماند.

حال می‌توانید فکر کنید ببینید آیا از این دست والدین هستید یا خیر و اینکه در این مواقع چطور رفتار می‌کنید؟