شناسه خبر:59007
1401/5/29 09:52:18

سپهرغرب، گروه گردشگری: سومین فصل از کاوش مشترک باستان‌شناسان ایران و فرانسه در غار «قلعه کرد آوج» در استان قزوین آغاز شد. این غار قدیمی‌ترین سکونتگان انسان در ایران معرفی شده است؛ جایی که دندان شیری یک کودک انسان نئاندرتال به قدمت 155هزار سال در آن کشف شد.

روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، کاوش در غار «قلعه کرد آوج» به سرپرستی سرپرستی مشترک حامد وحدتی‌نسب از دانشگاه تربیت مدرس و ژیل بریون از موزۀ انسان‌شناسی پاریس با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی قلعه‌ کرد آوج در این باره توضیح داد: این غار از زمره مهم‌ترین محوطه‌های پارینه‌سنگی در ایران و خاورمیانه است که قبلاً توسط باستان‌شناسان استان قزوین، شناسایی و مطالعه مقدماتی شده بود.

حامد وحدتی‌نسب افزود: نخستین و دومین فصل کاوش این محوطه در سال‌های 1397 و 1398 توسط هیئت مشترک ایران و فرانسه، در حالی پایان یافت که بیشترین زمان کاوش صرف خواناسازی گودال‌های ایجاد شده توسط حفاران غیرمجاز شد.

وی مهم‌ترین دستاورد فصل دوم کاوش غار قلعه کرد را کشف دندان کودک انسان نئاندرتال با قدمت 155 هزار سال پیش، اعلام کرد و یادآور شد: این دندان هم‌اکنون در موزه قزوین قابل بازدید است.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی قلعه کرد آوج در ادامه گفت: وقفه‌ای سه ساله در کاوش به خاطر وقوع کرونا، این فرصت را به پژوهشگران داد تا مطالعات سن‌سنجی مطلق را با روش‌های متنوعی در این غار انجام دهند.

وحدتی‌نسب این توضیح را اضافه کرد: به دلیل قدمت بالای مواد فرهنگی غار قلعه کُرد، انجام سن‌سنجی به روش معمول کربن 14 که تنها تا گسترۀ 45 هزار سال امکان‌پذیر است، در این غار ممکن نبود، از همین روی از دو روش تشدید چرخش الکترون (ESR) و اورانیوم/توریم استفاده شد.

وی گفت: نتایج مقدماتی حاکی از سنی فراتر از 400 هزار سال برای نهشته‌های فرهنگی این محوطه است که این سن، غار قلعه کُرد را مبدل به قدیمی‌ترین سکونتگاه بشر در ایران کرده است.

وی با بیان این‌که سن یادشده در کنار دست‌افزارهای سنگی به‌دست آمده از این غار، حاکی از این است که غار قلعه کُرد، پیش از انسان نئاندرتال نیز محل سکونت گونه‌های دیگر انسانی همچون انسان «هایدلبرگ» و یا احتمالا نوعی از انسان راست‌قامت بوده است، اظهار کرد: تاکنون دو نوع اسب پیش از تاریخِ منقرض شده، گوزن، خرس قهوه‌ای و کرگدن در بقایای جانوری به‌دست آمده از این محوطه شناسایی شده است.

این باستان‌شناس با اشاره به اینکه بودجه کاوش‌های یادشده توسط ادارۀ کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین تأمین شده است، گفت: سه فصل کاوش در غار قلعه‌کُرد به روشنی حاکی از این امر است که این محوطه حداقل نیازمند 10 سال کاوش مستمر است.

به گفته وحدتی‌نسب انسان نئاندرتال نوعی از انسان است که قبل از ما در این محدوده جغرافیایی زندگی می‌کرده است، این انسان‌ها که از 250 هزار سال تا 40 هزار سال پیش در این منطقه زندگی می‌کردند، شکارچی بودند و در دسته‌های کوچک زندگی می‌کردند و احتمالا بعد از ورود انسان هوشمند منقرض می‌شوند. در بازسازی‌های انجام شده این انسان از نظر حجم بدن و رفتارشناختی شبیه ما بودند و بیش از آنچه که تصور می‌شد به ما شبیه هستند، اما از نظر جمجه با ما تفاوت دارند، از نظر قامتی نیز کوتاه‌تر و عضلاتی‌تر بودند.

شناسه خبر 59007