سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: تنوع اقلیم، آب‌وهوا و پوشش گیاهی در ایران باعث شده‎است تا در هر منطقه‎ای از کشور نژادهایی از گوسفند وجود داشته باشد که برخی از آن‌ها دارای ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد هستند و یکی از خاص‎ترین این نژادها گوسفند مهربان است که زادگاه اصلی آن را می‌توان شهرستان کبودراهنگ دانست.

از برتری‌‌های نژاد گوسفند مهربان می‌توان به تولید گوشت بیشتر در مقایسه با نژادهای دیگر، مرغوبیت گوشت، پشم و شیر، مقاومت در برابر بیماری‌های منطقه، سازگاری با آب‌وهوا، داشتن توان راهپیمایی طولانی و مقاومت در برابر گرسنگی و تشنگی اشاره کرد؛ درعین‌حال بالا بودن درصد باروری، دوقلوزایی و بره‌دهی، کاهش میزان تلفات بره‌ها و افزایش مقدار تبدیل علوفه به گوشت از دیگر ویژگی‌های این نژاد رایج در شهرستان کبودراهنگ است.

اما متأسفانه طی سال‌های اخیر این ظرفیت شاخص تا حدودی زیادی مغفول واقع‌شده و این در حالی است که توسعه و گسترش فعالیت در این بخش می‌تواند بخش اعظمی از عقب‌افتادگی شهرستان کبودراهنگ را به لحاظ اقتصادی جبران کند. بر این اساس بر آن شدیم تا در خصوص فعالیت‌های صورت پذیرفته با محمد نظرپور، معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه در خصوص پرورش نژاد دام مهربان از سال‌های قبل و حتی از 30 سال پیش، طرح‌های به اجرا درآمده، گفت: طرح محوری پرورش قوچ مهربان نخستین رویکردی بوده که از سال‌ها پیش در استان و به‎خصوص شهرستان کبودراهنگ دنبال شده‎است.

محمد نظرپور با اشاره به هدف از اجرای این طرح، اظهار کرد: حفظ خلوص نژاد دام مهربان و جلوگیری از تداخل این نژاد با نژاد‌های دامی دیگر از عمده اهداف دنبال شده در اجرای این طرح است.

وی با تأکید بر اینکه برای اجرای این طرح تعدادی از گله‌های دامی زیر پوشش قرار گرفت و در عین‌ حال خدماتی به آن‌ها ارائه شد، ابراز کرد: تولید قوچ ممتاز در این گله‌ها و قرار دادن آن در دیگر گله‌های دامی رهاورد اجرای این طرح در راستای توسعه این نژاد در استان است.

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه در سال 96 نیز پنج رأس قوچ مهربان بالغ به شهرستان فامنین فرستاده شد تا از کمرنگ شدن این نژاد در سطح استان جلوگیری شود، ادامه داد: در حال حاضر نیز اجرای طرح محوری پرورش قوچ مهربان همچنان از سوی بخش خصوصی در حال انجام است به‌نحوی‌که دیگر این دامداران هستند که به دنبال قوچ مناسب برای پرورش دام مهربان در گله‌هایشان هستند.

نظرپور با بیان اینکه ثبت مشخصات و رکوردگیری دام نیز از دیگر طرح‌هایی بوده که از سوی جهاد کشاورزی استان دنبال می‌شود، عنوان کرد: این پروژه برای دام مهربان هم به اجرا درآمد.

وی با اشاره اینکه این طرح در همه شهرستان‌ها به اجرا درآمد، اذعان کرد: در این طرح نیز تعدادی گله زیرپوشش سازمان قرار می‌گیرد که از این طریق بتوان میزان خلوص نژادی را مشخص و حفظ کرد.

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه چند سالی است اجرای طرح‌های سنتز نژادی، هم‌زمانی زایش و تلقیح مصنوعی نیز دنبال می‌شود عنوان کرد: در حال حاضر نیز از طریق شرکت دانش‌بنیانی که در این حوزه صاحب ایده و نظر است بحث توسعه نژاد مهربان در استان دنبال می‌شود تا از طریق مدیریت تغذیه و اصلاح نژاد در گله‌ها این نژاد حفظ و در عین ‌حال از ظرفیت سنتز نژادی برای بهبود کیفیت این نژاد از طریق تلاقی با نژاد رومانوف بهره ببریم البته این رویکرد به‌صورت کنترل‌شده و در محیط‌های بسته دنبال می‌شود که مبادا زمانی این نژاد را خطری تهدید کند.

نظرپور در پاسخ به این سؤال که آیا نمی‌توان در حوزه برند سازی دام مهربان در شهرستان کبودراهنگ با توجه به قابلیت موجود همچون مشابه دیگرشهرستان‌های ملایر و تویسرکان در بحث انگور و مبل و منبت ورود کرد گفت: شرایط و وضعیت پرورش دام با تولیدات گیاهی و سایر مواد متفاوت است زیرا نژادهای دامی به‌صورت تثبیت‌شده هستند به‌نحوی‌که در خصوص پرورش دام در سطح کشور 24 نژاد به‌صورت ثبت‌شده وجود دارد که یکی از مهم‌ترین این نژادها نژاد مهربان است.

وی با تأکید بر اینکه این نژاد، نژادی قالب در استان همدان است تشریح کرد: این نژاد به لحاظ افزایش وزن روزانه و نیز مقاومتی که در مقابل بی‌آبی‌ها و همچنین وزن کم استخوان‌هایش پس از کشتار به لحاظ تأمین گوشت و نیز بازارپسند بودن در خارج استان از جایگاه ویژه‌ای به لحاظ اقتصادی برخوردار است.

معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان همدان با تأکید بر اینکه از یک‌میلیون و 400 هزار رأس دام سبک استان 60 درصد دارای نژاد مهربان هستند گفت: با توجه به ظرفیت موجود تعاونی گوسفندداران همدان به حمایت از پرورش دام در استان تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه راه‌اندازی انجمن گوسفند مهربان نیز با همکاری دانشگاه بوعلی سینا و مرکز اصلاح نژاد کرج دنبال می‌شود ابراز کرد: این انجمن قرار است تمامی مباحث مرتبط با توسعه نژاد مهربان را در استان دنبال کند.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته به نظر می‌رسد فعالیت‌ها انجام‌شده برای توسعه این نژاد از سوی جهاد کشاورزی استان ستودنی است اما دراین‌بین پای بیان و بازگویی این تلاش‌ها لنگ می‌زند به‌گونه‌ای که علیرغم تلاش‌های صورت گرفته هنوز شهرستان کبودراهنگ به لحاظ مطرح‌شدن در حوزه از جایگاه خاصی برخوردار نیست این در حالی است که 30 سال تلاش برای حفظ خلوص نژاد دام و تولید احسن این نژاد می‌بایست در حال حاضر حداقل بخشی فضای اقتصادی شهرستان را پاسخ و درواقع ناجی اقتصاد این شهرستان می‌شد و حتی با توجه به وجود این ظرفیت صنایع تبدیلی و تکمیلی در حوزه پرورش دام در این شهرستان رونق پیدا می‌کرد اما متأسفانه این‌گونه نیست.