افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها، تمایل مردم به ثبت‌نام و شرکت در قرعه‌کشی خودروسازان را کاهش داده است. این موضوع، خروج برخی خودروها از فروش سهمیه‌ای شرکت‌های خودروساز را به دنبال داشته است.

رشد قابل توجه قیمت کارخانه‌ای خودروها و افت نرخ‌های نجومی بازار، تقاضای شرکت در فرآیند قرعه کشی خودروسازان را کاهش داده و تعداد ثبت نام کنندگان برای خرید خودرو نسبت به قبل کمتر شده است. این موضوع باعث شده تا مردم سرمایه گذاری کمتری در شرکت های خودروساز انجام دهند و در نتیجه تامین مالی از این محل برای خودروسازان کاهش داشته است.

یک مقام مسئول در صنعت خودروسازی در این مورد در گفت و گو با خبرنگار فارس با بیان اینکه ورودی پول از محل ثبت نام های مردم به شرکت های خودروساز کم شده است، گفت: با افزایش قیمت خودرو، استقبال مردم از ثبت نام و پیش خرید خودرو کاهش یافته است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر خودروسازان با مشکل تامین نقدینگی روبرو هستند و کاهش ثبت نام ها نیز این مشکل را تشدید می کند.

کاهش تقاضا برای خرید خودرو از شرکت های خودروساز باعث شده تا خودروسازان نام برخی خودروها را از فهرست قرعه کشی خارج کنند. در این رابطه می توان به حذف دو محصول سایپا 151 و نیسان تک سوز آپشنال از روند قرعه کشی سایپا و عرضه مستقیم این خودروها اشاره کرد.

در این مورد مجید باقری، قائم مقام فروش سایپا می‌گوید: با توجه به اینکه متقاضی برای این دو محصول کمتر از سهمیه در نظر گرفته شده بوده، لذا تمام ثبت‌نام کنندگان این دو محصول بدون قرعه کشی می‌توانند تکمیل وجه کنند.

* رزرو 200 درصدی در قرعه کشی‌ها

در عین حال شاهد افزایش انصرافی ها در خرید خودرو و در نتیجه بازنگری در تعداد رزروهای قرعه کشی خودروسازان نیز هستیم، به طوری که این موضوع باعث شده شرکت‌های خودروساز تعداد افراد رزرو برای جایگزینی برندگان قرعه کشی را افزایش دهند.

قائم مقام سایپا در این مورد می گوید: در قرعه کشی های قبلی برخی از منتخبان به دلایل مختلف از خرید خودرو انصراف می‌دادند و بر همین اساس مجوزی از کمیته خودرو اخذ کردیم تا بتوانیم رزرو منتخبان را به میزان 200 درصد افزایش دهیم.

این در حالی است که در طرح عرضه خودرو با قرعه کشی، تنها به اندازه 10 درصد برندگان، ظرفیت رزرو در نظر گرفته می‌شد و به مروز افزایش یافت.

در پیش فروش آذرماه ایران خودرو 533 هزار و 400 نفر برای حضور در قرعه کشی ثبت نام کردند. این در حالی است که در پیش فروش محصولات این شرکت خودروساز در خردادماه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر ثبت نام کرده بودند. هرچند ظرفیت عرضه محصولات در این دو مرحله قرعه کشی با یکدیگر تفاوت دارد اما نمی توان گفت که مردم توجه زیادی به ظرفیت ها داشته اند و بر اساس آن، میزان ثبت نام ها کاهش یافته است، چرا که غالباً ظرفیت فروش در زمان ثبت نام اعلام نشده است. 

در پیش فروش خرداد ماه محصولات سایپا نیز 243 هزار نفر ثبت نام کردند در حالی که در قرعه کشی پیش فروش دی ماه این خودروساز۱۳۱ هزار و ۹۴۷ نفر ثبت نام کردند.

* قیمت کارخانه در حال نزدیک شدن به نرخ های بازار

کاهش ثبت نام مردم در قرعه کشی خودروسازان در شرایطی اتفاق افتاده که شورای رقابت و خودروسازان با تعیین دستورالعمل جدید برای قیمت گذاری خودروها به دنبال نزدیک کردن قیمت کارخانه ای خودروها به نرخ های بازار هستند.

رضا شیوا، رئیس شورای رقابت در این مورد می گوید: بازار خودرو وضع خوبی دارد، قیمت‌ها رو به کاهش است و اطمینان داریم با افزایش تولید، قیمت خودرو درب کارخانه به قیمت بازار نزدیک شود.

این گفته شیوا برخلاف وعده های قبلی مسئولان وزارت صنعت و خودروسازان است که همواره بر لزوم نزدیک شدن قیمت بازار به نرخ کارخانه تاکید داشتند، حالا ظاهراً قرار است قیمت کارخانه آنقدر بالا رود تا به نرخ بازار نزدیک شود. در این شرایط مشخص نیست که رشد تیراژ تولید خودروسازان چقدر زمان خواهد برد و تا چه اندازه بر تعدیل قیمت بازار اثرگذار خواهد بود؟

طبق مصوبه جدید شورای رقابت، ۵۵ درصد تولید خودروسازان به خودرو‌هایی که اقتصادی‌تر هستند و عامه مردم می‌توانند خرید کنند، اختصاص دارد که آنها از دستور العمل قیمت‌گذاری شورای رقابت تبعیت می‌کنند و 45 درصد خودرو‌ها نیز مشمول فرمول جدید می شوند.

به گفته رئیس شورای رقابت، ۱۸ خودرو مشمول فرمول جدید قیمت گذاری خواهند شد که شامل پژو پارس، پژو ۲۰۷ اتومات، پژو ۲۰۷ دستی، سمند سورن پلاس، رانا پلاس، رانا پلاس TU۵، دنا پلاس توربو شارژ، دنا پلاس توبوشارژ اتومات ، هایما توربو دستی ، هایما توربو اتومات، تارا، ساینا S، کوییک، شاهین، آریا، برلیانس و چانگان می‌شود.

در عین حال، خودروهای با تیراژ تولید بالا نیز با فرمولی قیمت گذاری می شوند که ربطی به نرخ تورم ندارد و بر مبنای رشد تولید، قیمتشان بالاتر می رود.

* توزیع رانت با فرمول جدید شورای رقابت

مسئولان وزارت صنعت اوایل امسال روش قرعه کشی را به منظور مدیریت بازار و کنترل قیمت ها مصوب و اجرایی کردند و قرار بود با این روش شاهد کاهش اختلاف قیمت کارخانه و بازار باشیم اما این هدف محقق نشد و به دلیل عرضه ناچیز خودرو از سوی خودروسازان، به جزء کاهشی که در پی افت نرخ ارز در بازار خودرو اتفاق افتاد، قرعه کشی نتوانست تاثیری در کنترل قیمت‌ها داشته باشد.

در نهایت حالا گران شدن قیمت کارخانه ای خودروها رغبت مردم را به ثبت نام و حضور در فرآیند قرعه کشی کاهش داده است. در عین حال به گفته کارشناسان بازار، فرمول شورای رقابت برای قیمت گذاری خودروها نیز از ایجاد تعادل در بازار خودرو جلوگیری خواهد کرد.

رسول سلیمانی، یک کارشناس بازار خودرو در مورد فرمول جدید شورای رقابت معتقد است: فرمول جدید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودرو باعث توزیع رانت می‌شود و با این دستورالعمل، اختلاف قیمت کارخانه و بازار همچنان ادامه خواهد داشت.

وی می‌گوید: در فرمول جدید شورای رقابت برای قیمت‌گذاری خودرو، توزیع رانت وجود دارد، رانتی که نصیب مصرف کننده واقعی نمی‌شود. 

وی با بیان اینکه طبق دستورالعمل جدید شورای رقابت 45 درصد خودروهای تولیدی در کشور با قیمتی نزدیک به حاشیه بازار فروخته خواهند شد، می گوید: با این وجود، اختلاف قیمت بین بازار و کارخانه باز هم حفظ خواهد شد و این موضوع هم در خودروهای لوکس و هم در خودروهای پرتیراژ ادامه می‌یابد. 

سلیمانی در عین حال می گوید: حاشیه قیمت‌ها در بازار خودرو افزایش نمی‌یابد، زیرا به قدرت خرید مردم وابسته است، اما قیمت جدید کارخانه قدری کمتر از قیمت بازار خواهد بود.

در هر حال، آنچه به نظر می رسد اشباع قیمت ها در بازار خودرو است و در این وضعیت اگر روند طبیعی بازار ادامه داشته باشد، باید شاهد حرکت قیمت های بازار به سمت نرخ های کارخانه باشیم که یکی از علامت‌های آن کاهش رغبت مردم به حضور در قرعه کشی خودروسازان است. قطعا برای عملی شدن این موضوع باید از دستکاری بازار، افزایش مداوم نرخ کارخانه و قیمت گذاری‌های حاوی رانت پرهیز شود.

برخی کاربران سامانه «فارس من» با ثبت سوژه ای با عنوان «چرا خودرو اینقدر گران است؟» نسبت به تصمیم گیری برای افزایش قیمت خودرو در پی رشد تولید معترض شدند.

منبع: خبرگزاری فارس