نوسانات ارز، تحریم و شیوع کرونا طی دو سال گذشته بر مشکلات موجود در حوزه تولید به خصوص واحدهای تولیدی وابسته به واردات افزوده است، در این شرایط یکی از صنایعی که به دلیل مشکلات مربوط به واردات دستخوش نوسانات زیادی شده صنعت مرغداری است، حدود 70 درصد صنعت مرغداری وابسته به واردات است به دلیل تحریم‌ها و مشکلات ارزی تولیدکنندگان این بخش با کمبود و گرانی نهاده‌های دامی مواجه شدند.

کاهش جوجه‌ریزی، کمبود و گرانی نهاده‌های دامی، نوسانات ارزی، عدم ترخیص به موقع نهاده‌ها از بنادر، تخلف برخی شرکت‌های واردکننده و از همه مهم‌تر نبود یک مدیریت مناسب و منسجم موجب کلاف سردرگم در صنعت مرغداری شده است به همین منظور در گفت وگو با رئیس هیئت ‌مدیره اتحادیه سراسری اتحادیه‌های صنعت مرغداری کشور به واکاوی این موضوع پرداختیم.

  آزاد‌سازی نهاده‌های دامی شوک شدیدی به بازار داد

سیدحسین حسینی‌فاطمی با برشمردن مشکلات صنعت مرغداری ایران به‌ویژه شرکت‌های تازه‌تأسیس شده با بار تجاری اظهار کرد:‌ یک‌سری بی‌برنامگی ‌در بازار مرغ وجود دارد بنابراین موظف هستیم بهترین آینده‌نگری را داشته باشیم، بعد از اعلام قطع ارز چهار هزار و 200 تومانی برای نهاده‌های دامی،‌ یک سردرگمی در بازار به وجود آمد و جوجه‌های یک روزه به فروش نرفت.

وی با بیان اینکه اعلام بدون برنامه آزاد‌سازی شوک شدیدی به بازار داد افزود: این عدم هماهنگی و برنامه‌ریزی موضوع جدیدی نیست بلکه بزرگ‌ترین مشکل تولید در کشور همین لحظه‌گرایی و بدون عاقبت‌اندیشی برخی مسئولان ذی‌ربط است که تاکنون وجود داشته و ادامه دارد.

رئیس هیئت ‌مدیره اتحادیه سراسری اتحادیه‌های صنعت مرغداری کشور با بیان اینکه مسلماً اینگونه مدیریت ناکارآمد سبب آشفتگی و بهم‌ریختگی بازار و در نتیجه آسیب‌های اجتماعی و سیاسی را در پی خواهد داشت که دود آن به چشم تولید‌کننده و مردم خواهد رفت، تصریح کرد: ‌دیدیم که از صادر‌کننده به وارد‌کننده تبدیل شده‌ایم؛ البته سود آن به جیب عده‌ای فرصت‌طلب نیز واریز خواهد شد.

  بی‌برنامگی مسئولان فقط در ‌ارتباط‌ با مرغ و تخم‌مرغ نیست

حسینی‌فاطمی با بیان اینکه بی‌برنامگی مسئولان فقط در ‌ارتباط‌ با مرغ و تخم‌مرغ نیست، ادامه داد: ‌این بی‌برنامگی ‌در گوشت قرمز نیز وجود دارد به طوری که قیمت گوشت از 125 به 175 رسیده است؛ البته فراموش نکنیم که در شرایط پایانی سال هستیم و اعلام نرخ تورم جدید برای سال آتی به نابسامانی بازار در آخر سال نیز دامن خواهد زد.

وی با بیان اینکه ادامه روند فعلی جز با برنامه‌ریزی درست پیمودن همان راه غلط قبل است، اضافه کرد:‌ همان‌گونه که قبلاً پیش‌بینی شده بود مجددا قیمت جوجه یک‌روزه افزایش پیدا کرد و به دو برابر قیمت مصوب رسید‌ و در حال حاضر قیمت جوجه یک‌روزه به 10 هزار تومان افزایش پیدا کرده و سکوت معنادار معاونت امور دام در این مورد عصبانیت مرغداران را به‌دنبال داشته و در بین مرغدار‌ صحبت از عدم جوجه‌ریزی به‌منظور فشار بر تولید‌کنندگان جوجه جهت کاهش قیمت به‌عنوان تنها راه درمیان است.

وی در همین زمینه تأکید کرد: به‌راستی واقعیت موضوع چیست چرا برای مرغ قیمت دستوری وجود دارد ولی برای جوجه قیمت‌گذاری رعایت نمی‌شود و کسی به دادگاه و تعزیرات معرفی نمی‌شود؟ خواسته تمام مرغداران جهت ثبات قیمت جوجه کوتاه کردن دست دلالان با توزیع جوجه توسط تشکل‌هاست ولی این با مخالفت مسئولان مواجه ‌است.

رئیس هیئت ‌مدیره اتحادیه سراسری اتحادیه‌های صنعت مرغداری کشور با بیان اینکه استفاده ابزاری و تبلیغی از جوجه آرین حقایقی را پنهان کرده است، گفت: ما مخالف تولید ملی نیستیم ولی در شرایطی که وارد‌کننده مواد اولیه هستیم نمی‌توانیم تمام سرمایه‌گذاری را بر روی این نژاد که هنوز به اصلاح کامل نرسیده بگذاریم ‌اصلاح یک نژاد حداقل چند سالی را زمان می‌برد که اصلاح این نژاد هم هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است جوجه آرین حداقل 15 درصد مازاد مصرف دان در تولید گوشت در مقایسه با نژادهای مرغوب و موجود در کشور را دارد از طرفی باتوجه به ساختار فیزیکی خیلی مورد استقبال کشتارگاه‌ها نیست و معمولا فروش آن برای مرغدار مشکلاتی را به دنبال داشته که انگیزه جوجه‌ریزی را کمتر کرده ‌ ولی برای انجماد و ذخیره‌سازی در وزن پایین مناسب است.

فاطمی تصریح کرد: همه منتظر آزاد‌سازی نرخ ارز هستیم، اما متأسفانه هنوز برنامه مدون و منطقی برای آن پیش‌بینی نشده است چراکه با آزاد‌سازی ارز هزینه تولید به سه تا چهار برابر افزایش پیدا خواهد کرد که هنوز مشخص نشده که این مازاد سرمایه مورد نیاز از چه محلی تأمین خواهد شد برای مثال سرمایه اولیه برای تولید 10 هزار مرغ گوشتی با ارز چهار هزار و 200 حدود 350 میلیون است حال با آزاد‌سازی حداقل سرمایه در گردش جهت تولید به حدود یک میلیارد تومان خواهد رسید که هیچ مرغداری توانایی تأمین آن را در حال حاضر ندارد در نتیجه باعث تعطیلی واحد‌های مرغداری و جایگزینی سرمایه‌ها به جای تولید و اشتغال در ارز و ساختمان و ماشین و طلا و غیره خواهد بود و این یکی از بزرگ‌ترین صدمات به اقتصاد و اشتغال کشور است.

  آمار جوجه‌ریزی 135 میلیون صحیح نیست

وی با بیان اینکه نحوه و ساختار تولید‌ کمتر مورد توجه مسئولان قرار گرفته است، اظهار کرد: ‌برابر آمار فائو در سال 1341، از جمعیت ایران، 75 درصد ساکن روستا‌ و 25 درصد شهرنشین عنوان شده و همین آمار در سال 2018 کاملا برعکس شده و جمعیت شهری 75 درصد و روستای 25 درصد است؛‌ ‌ما در گذشته در پرورش طیور 75 درصد از تولیدمان از پسماند سفره غذایی پرورش ‌یافت که در هر روستا مرغ و تخم مرغ ارگانیک بود مرغی که نیاز به یک گرم ذرت و سویا نداشت در نتیجه نیاز واحد‌های صنعتی یک چهارم امروز بود جالب‌تر اینکه میزان تولید گوشت مرغ در اروپا حدود 18 ملیون تن است که 90 درصد تولید آن به صورت ارگانیک و در واحد‌های مرغداری اصلاحا فامیلی فارم که تعداد مرغ‌های آن زیر 90 قطعه می‌باشد تولید می‌شود که این فارم‌ها نیاز چندانی به نهاده‌های وارداتی آنچنانی نداشته و بیشتر از پسمان‌های غذایی و یا اصطلاحا ته سفر‌ه‌ای تغذیه می‌شوند که قیمت تولید را به‌شدت کاهش می‌دهند و مابقی تولید صنعتی با توجه به نیاز واحد‌های مصرف‌کننده صنعتی و رستورانی محصول خود را تولید می‌کنند‌ که این امر باید مورد توجه مدیران تصمیم‌گیرنده قرار گیرد.

رئیس هیئت ‌مدیره اتحادیه سراسری اتحادیه‌های صنعت مرغداری کشور یکی دیگر از مشکلات صنعت مرغداری را ‌ارائه آمار نادرست عنوان کرد و گفت:‌ دولت سیزدهم ‌‌برای تصمیم‌گیری به آمار درست نیاز دارد، اما وقتی آمار جوجه‌ریزی 135 میلیون عنوان می‌شود این به معنای واقعی نیست چراکه مقداری از آن در ثبت‌نام آمده از طرفی پیش‌بینی 10 درصد تلفات نیز باید در نظر گرفته شود که حدود 14 میلیون کسر خواهد شد و این در حالی است که مشکلات پرورش و بیماری باعث کاهش وزن‌گیری بسیاری از واحد‌های تولیدی می‌شود.

  نیاز کشور به مرغ ‌ ‌دو میلیون و 500 ‌هزار تن در سال است

فاطمی تأکید کرد: نیاز کشور در شرایط معقول دو میلیون و 500 ‌هزار تن در سال است که متأسفانه با حذف مرغ از سفره دهک‌های پایین به علت گرانی شاهد کاهش مصرف هستیم که این در آینده مشکلات دیگری را برای کشور خواهد داشت.

وی تأکید کرد: ‌ ما می‌توانیم با برنامه‌ریزی مدون و کارآمد کاهش ضرر داشته باشیم و این دومین صنعت کشور پس از صنعت نفت را به جایگاه واقعی خود برسانیم؛ امیدواریم دولت با استفاده از نمایندگان واقعی مرغداران و متخصصان، ‌ این بلا‌تکلیفی مرغداران از آینده را روشن کند و این نگرانی سرمایه‌گذاری را از بین ببرد تا از فرار سرمایه از بخش خود‌داری گردد و انگیزه لازم به وجود آید، اگر به‌دنبال تولید بهتر هستیم باید از دانش روز با توجه به شرایط استفاده شود در غیر این صورت منتظر عواقب تلخ سوء مدیریت خواهیم بود.