سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : ما انسان‌ها به‌عنوان یکی از هزاران گونه‌های زیستی که روی زمین زندگی می‌کنیم در طول سال‌های گذشته مهمان خوبی برای این کره خاکی نبوده‌ایم. این روزها که با مشکلات فراوان محیط زیستی، مخصوصاً مشکل آب و خشک‌سالی، روبه‌رو هستیم باید بیشتر به محیط زیست و منابع طبیعی برای فرزندان و نسل‌های آینده فکر کنیم زیرا همه‌ ما باید عادت‌های زندگی‌مان را تغییر دهیم تا گام‌های مؤثری در راه حفظ محیط زیست انجام شود؛ بنابراین با اینکه سفر کردن به طبیعت در فصل بهار بنا به شرایط آب و هوایی و رستاخیز طبیعت، یکی از فعالیت‌هایی است که برای سلامتی بسیار مفید است و بسیار توصیه می‌شود، اما حفاظت از محیط زیست ملاحظاتی هم دارد زیرا حضور انسان‌ها در طبیعت می‌تواند آسیب‌هایی نیز داشته باشد. به طوری‌که متأسفانه آلودگی‌ها و تخریب محیط زیست، از پیامد‌های حضور بشر در طبیعت است پس یادمان باشد که محیط زیست متعلق به همه انسان‌ها و آیندگان ماست.

از طرفی حفاظت از محیط زیست، توسعه پایدار است. اما برای حفظ محیط زیست و احترام به آن باید چه کرد؟ چگونه می‌توان ضمن آسیب نزدن به محیط زیست، از حال و هوای طبیعت لذت برد؟ بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا گفت‌وگویی را با دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

مهرداد چراغی؛ مطرح کرد: پیش از ورود به موضوع سفر به طبعیت و الزامات آن در روزهای پایانی سال ذکر چند نکته ضروری است؛ اجرای برخی مراسم‌ها همچون خانه‌تکانی که ریشه در آداب و سنن ما دارد در کنار مزایای فراوان متأسفانه منجر به بروز بسیاری از مشکلات می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر یکی از مشکلات ما در عرصه محیط زیست محدودیت‌های موجود در تأمین آب با توجه به مباحثی همچون تغییر اقلیم و خشک‌سالی است تشریح کرد: بر این اساس وظیفه تک‌تک ما مدیریت استفاده از این منابع حیات‌بخش است.

وی افزود: همگان مطلع‌اند که متأسفانه میزان مصرف سرانه آب حتی در شرایط معمول در کشور ما به‌مراتب بالاتر از استانداردهای جهانی است به طوری‌که سرانه مصرف برای هر فرد طی 24 ساعت 75 تا 100 لیتر اما در کشور ما این رقم بیش از 250 تا 300 لیتر حتی در شرایط معمولی می‌رسد بنابراین این مهم بیانگر یک هشدار جدی است و انتظار می‌رود این وضعیت در سطح ملی مدیریت شود.

  دورریزهای خانه‌تکانی را بازیافت کنید

این دانشیار محیط زیست با تأکید بر اینکه نکته بعدی دورریزهایی است که در پی خانه‌تکانی ممکن است که با انباشت زباله به محیط زیست آسیب برساند، تشریح کرد: انتظار می‌رود تا جایی که امکان دارد مواد قابل بازیافت را از دیگر زباله‌ها جدا کرده و به مراکز بازیافت تعیین‌شده توسط شهرداری تحویل دهند.

*از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنید

چراغی با بیان اینکه به‌منظور حفاظت و احترام به محیط زیست، اقداماتی را می‌توان انجام داد که بدون آسیب رساندن به آن، بتوانیم از طبیعت لذت ببریم اذعان کرد: استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای به جای کیسه‌های پلاستیکی یکی از این الزامات است.

وی ادامه داد: شهروندان باید سعی کنند به جای کیسه‌های پلاستیکی، از ساک‌ها و کیسه‌های پارچه‌ای در اندازه‌های متفاوت و کاربردهای گوناگون استفاده کنند که به این ترتیب زباله کمتری تولید و پلاستیک کمتری وارد چرخه طبیعت می‌شود.

این دوستدار محیط زیست با تأکید بر اینکه استفاده از ظروف تجزیه‌پذیر و قمقمه‌ به جای بطری‌های آب معدنی می‌تواند در این زمینه مثمر ثمر باشد اذعان کرد: علاوه بر این نباید زباله‌ها را در طبیعت رها کرد زیرا زباله‌ها هم موجب تخریب زیبایی بصری طبیعت و هم تجمع موجودات موذی و گسترش بیماری‌ها می‌شوند و به این ترتیب انواع آلودگی محیط زیست را افزایش می‌دهند.

چراغی ادامه داد: علاوه بر این در این باب باید هنگامی که قصد ترک کردن مکانی را دارید، پاکیزه‌تر از قبل باشد البته جمع‌آوری زباله‌ها و نظافت محیط زیست را باید از کودکی به فرزندانمان آموزش دهیم.

وی ادامه داد: علاوه بر این تفکیک زباله‌های تر و خشک، کمک زیادی به حفظ محیط زیست می‌کند. این تفکیک شاید زمان‌بر به‌نظر برسد، اما تنها نیاز است که دو کیسه داشته باشید که زباله‌ها را از هم تفکیک کنید، کار بسیار آسانی است.

این استاد حوزه حفاظت از محیط زیست با بیان اینکه باید از پخت و پز بیش از حد در طبیعت پرهیز کرد تا زباله کمتری تولید شود و مواد غذایی کمتری هدر برود بنابراین پیشنهاد ما این است که غذا‌های محلی بخورید تا هم به اقتصاد آن منطقه کمک کرده باشید و هم از غذا‌های آماده مصرف، میل کنید، ابراز کرد: منابع آب محدود هستند و این فقط مختص شهر شما نیست. صرفه‌جویی در مصرف و حفظ پاکیزگی منابع آب و رودخانه‌ها، وظیفه همه ما است. باز نگذاشتن شیر آب، خودداری از شست‌وشوی بیش از حد، استفاده از ابزار‌هایی جهت کاهش مصرف آب، مواردی هستند که موجب محافظت از منابع آبی می‌شوند علاوه براین در آب رودخانه‌ها، برای شست‌و‌شو از مواد شوینده استفاده نکنید.

  به حریم زندگی حیات وحش نزدیک نشوید

چراغی با بیان اینکه طبیعت محل زندگی جانداران مختلفی است و ما به نوعی وارد حریم زندگی آن‌ها می‌شویم، از این رو باید مواردی را رعایت کنیم تا در روند زندگی آن‌ها خللی وارد نشود اظهارکرد: یکی از این موارد خودداری از آلودگی صوتی است، صداهای غیرعادی مانند پخش آهنگ با صدای زیاد، صدای وسایل نقلیه و همچنین صدای افراد و همهمه‌ها می‌تواند باعث ترساندن موجودات مختلف شود و در نتیجه این ترس، آن‌ها محل زندگی خود را ترک کنند.

وی افزود: این امر باعث به خطر افتادن محیط زیست و جان موجودات مختلف می‌شود. خیلی از موجودات در اثر صداهای بلند و غیرعادی دچار مرگ در اثر استرس می‌شوند و یا از محل زندگی خود فرار می‌کنند که خطرات و مشکلات دیگری برای آن‌ها در پی دارد.

این دانشیار محیط زیست با تأکید بر اینکه محافظت از پوشش گیاهی و درختان یکی دیگر از الزامات ضروری در بهره‌مندی از فضای طبیعی و محیط زیست است ابراز کرد: گیاهان و پوشش گیاهی، عامل تصفیه هوا و کاهش دی‌اکسیدکربن هوا هستند، بنابراین از شکستن شاخه درختان، چیدن گل‌ها، خم کردن نهال‌ها جلوگیری کنید و به دیگران هم آموزش دهیم زیرا جنگل‌ها، ریه‌های زمین هستند و باید از آن‌ها محافظت کنیم.

چراغی با اشاره به چگونگی استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی با بیان اینکه به‌منظور کاهش آلودگی، مصرف سوخت و کاهش هزینه‌ها، خانواده‌ها به جای خودورهای تک‌سرنشین می‌توانند از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند به این ترتیب دود و آسیب کمتری به طبیعت و محیط زیست تحمیل می‌شود ادامه داد: همچنین دوچرخه گزینه مناسبی برای تردد است زیرا استفاده از دوچرخه و یا پیاده‌روی در مسیر‌های کوتاه، هم ورزش است و هم کمکی به حفظ پاکی هوا.

  سبک سفر کنید

وی با تأکید بر اینکه سبک سفر کنید تشریح کرد: جالب است بدانید با افزایش بار خودرو، میزان مصرف سوخت نیز افزایش پیدا می‌کند بنابراین برای کاهش مصرف سوخت، کاهش هزینه‌ها و کاهش آلودگی هوا، از همراه بردن اقلام و وسایل غیر ضروری خودداری کنید. البته سبک سفر کردن می‌تواند آرامش بیشتری برایتان ایجاد کند.

وی با اشاره به دفن کردن پسماند‌های غذا به‌‌عنوان یکی از راهکارهای پیش‌رو در حفاظت از محیط زیست به هنگام حضور در این گونه مناطق گفت: می‌دانیم که بسیاری از مواد در طبیعت تجزیه می‌شوند، برای مثال پسماند‌های غذایی مانند تفاله چای، پوست میوه‌ها، خرده‌های نان، پوست تخم مرغ، پوست آجیل‌ها و غیره معمولاً پس از یک طبیعت‌گردی روی دست ما می‌مانند. درست است که این مواد قابل تجزیه هستند اما نباید آن‌ها را در طبیعت رها کنیم بنابراین اگر در مکان‌های مرطوب مانند جنگل و کوهستان هستید، یک گودال کوچک حفر کرده، پسماند‌های غذایی را درون آن بریزید و با کمی آب آن‌ها را مرطوب کنید، سپس روی تمام پسماند‌ها را با خاک بپوشانید که به این ترتیب به تجزیه سریع‌تر مواد کمک کرده‌اید. همچنین ظاهر طبیعت با پسماند‌های غذایی آلوده و کثیف به‌نظر نمی‌آید.

  قصد ما از سفربه طبیعت آشتی به آن است

این استاد حوزه حفاظت از محیط زیست ادامه داد: به طور کلی باید به یاد داشته باشیم که قصد ما از سفر به طبیعت، آشتی با آن است و این کره خاکی تماماً محیط زیست ما به حساب می‌آید بنابراین وقتی طبیعت را ترک می‌کنید کوچک‌ترین اثری از خود بر جای نگذارید زیرا نظم طبیعت با کوچک‌ترین دخالت ما دچار اختلال می‌شود.

چراغی با اشاره به اینکه روش‌های حفاظت از محیط زیست و کمک به سالم بودن طبیعت، زیاد هستند و اگر کسی دغدغه محافظت از محیط زیست را داشته باشد، قطعاً خودش خوب می‌داند که چگونه می‌تواند در این جهت اقداماتی داشته باشد.

وی در پاسخ به این سؤال که چه زیرساخت‌هایی باید از سوی متولیان امر فراهم شود که درعین بهره‌مندی از محیط زیست این مهم منجر به آسیب و تخریب نشود گفت: از آنجایی که اغلب هدف تفریح در طبیعت بهره‌مندی از فضای سبز است پس یقیناً یکی از راهکارهای پیش رو ایجاد اکوسیستم طبیعی در فضای شهری با امکانات رفاهی است به گونه‌ای که این مهم طبیعت بکر را از گزند دست‌اندازی از سوی مردم مصون بدارد.

وی تأکید کرد: ایجاد مکانی طبیعی با خدماتی همچون اقامتگاه‌های موقت، سرویس بهداشتی و سکوهای نشیمن‌گاهی در این باب می‌تواند راهگشا باشد.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد گویا اصلی‌ترین رکن در بهره‌مندی از فضای‌ها طبیعی احترام به آن است که این مهم را می‌توان از طریق انجام کارهای ساده در سفر به طبیعت به‌عنوان یکی از کنش‌های زندگی اجتماعی انجام داد که به برخی از آن‌ها در بالا اشاره شد، انتظار می‌رود کلیه هموطنانمان در غرب کشور به‌ویژه شهروندان همدانی با توجه به دلبستگی و عِرقی که به این باغ شهر دارند در عین بهره‌مندی از طبیعت بهاری زیبا کمترین آسیب را به این زیست بوم وارد کنند.