گندم محصولی راهبردی در بخش امنیت غذایی جهان بوده و از این رو برای حمایت از گندم کاران دولت‌ها مبادرت به خرید تضمینی این محصول می‌کنند. این امر در ایران مستثنا نبوده و با تعیین قیمت گندم در ابتدای سال زراعی آن (شهریور هر سال) محصولات از سوی دولت خریداری و در بین خبازی‌ها و کارخانجات صنعتی فعال در حوزه تولید محصولاتی مانند انواع کیک و بیسکویت، ماکارونی و… توزیع می‌شود. بخش اعظمی از گندم‌های خریداری شده در بخش پخت نان هزینه شده (9 تا 11 میلیون تن) می‌شود و به دلیل یارانه بالای این بخش بار سنگینی بر دوش دولت‌ها خواهد بود.
امسال با توجه به کسری بودجه دولت و از سوی دیگر نرخ تورم موجود کشور گندم‌کاران خواهان تغییر قیمت گندم پیش از سال زراعی بوده از این رو طی مذاکرات بین گندم‌کاران، نمایندگان خانه ملت و وزارت جهاد کشاورزی، شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی کشاورزی تشکیل و عددی که برای خرید تضمینی قیمت گندم از سوی رئیس شورا اعلام و ابلاغ شد 15 هزار تومان بود. فعالان این حوزه با اعلام نارضایتی خود از قیمت تعیین‌شده عنوان کردند سال آینده محصول دیگری کشت خواهند کرد علاوه بر اینکه محصولات امسال را به دامداران یا دلالان خواهند فروخت. با این وجود دولت هنوز تغییری در قیمت اعلامی نداده است ضمن اینکه برخی کشاورزان عنوان می‌کنند قیمت پرداخت شده برای هر کیلو گندم مبلغ 11 هزار تومان است.
بر اساس گزارش 100 روزه عملیات سراسری خرید گندم از کشاورزان کشور، از اول فروردین تا هفتم تیر سال جاری (پایان هفته گذشته) بیش از پنج میلیون تن گندم در قالب 889 هزار محموله به‌صورت تضمینی از 309 هزار کشاورز در سراسر کشور خریداری شد. به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، میزان خرید گندم در 100 روز آغازین امسال با تحویل پنج میلیون و 15 هزار تن گندم از کشاورزان که نسبت به سال گذشته، یک میلیون و 107 هزار تن افزایش داشته، از رشد بیش از 28 درصدی برخوردار بوده و با واریز 50 هزار و 555 میلیارد تومان پول تحویل گندم به حساب کشاورزان، بیش از 67 درصد از مطالبات گندم‌کاران پرداخت شده است.
در این راستا، به ترتیب استان‌های خوزستان با یک میلیون و 715 هزار تن، فارس با 808 هزار تن، گلستان با 498 هزار تن، ایلام با 290 هزار تن، خراسان رضوی با 252 هزار تن، کرمان با 241 هزار تن و کرمانشاه با 166 هزار تن بیشترین مقدار خرید گندم را داشته‌اند. همچنین به ترتیب استان‌های فارس با 411 هزار تن، خوزستان با 360 هزار تن، ایلام با 118 هزار تن، بوشهر با 102 هزار تن، لرستان با 84 هزار تن و کرمانشاه و کرمان هر یک با 77 هزار تن، بالاترین میزان افزایش خرید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند.
این گزارش می‌افزاید؛ به ترتیب استان‌های بوشهر و یزد هر یک با بیش از 5.5 برابر، لرستان با بیش از 2.5 برابر، کهگیلویه و بویراحمد با حدود 2.5 برابر، فارس با بیش از دو برابر و سیستان و بلوچستان با حدود دو برابر، بیشترین میزان رشد خرید را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته تجربه کرده‌اند.
بنابراین گزارش، در 100 روز نخست امسال، بیش از دوسوم مطالبات کشاورزان سراسر کشور پرداخت شده است که در این میان، به ترتیب کشاورزان استان‌های خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، کرمان، قم، بوشهر، سیستان و بلوچستان، ایلام و گلستان، از 73 تا 77 درصد مطالبات خود را دریافت کرده‌اند.
گفتنی است؛ عملیات خرید تضمینی گندم که در استان‌های غرب و شمال‌غرب کشور به تازگی آغاز شده است، در بسیاری از استان‌های کشور همچنان ادامه دارد و همزمان، فرآیند گسترده واریز مطالبات کشاورزان از طریق مبادی مربوطه در دست پیگیری است تا نسبت به پرداخت پول خرید گندم از این عزیزان در کمترین زمان ممکن اقدام شود.