فولاد یکی از بخش‌های مهم و ضروری صنعت در هر کشور به‌شمار می‌رود و امروزه زندگی انسان‌ها با آن عجین شده به گونه‌ای که بیشتر اشیاء و لوازم مورد استفاده یا از فولاد ساخته شده است یا اینکه توسط ماشین‌آلات و ابزارهای فولادی ایجاد می‌شود.

افزایش تقاضا برای فولاد، تولید کنسانتره آهن را هم افزایش می‌دهد چراکه ماده اولیه تولید فولاد را سنگ آهن تشکیل داده که بعد از طی مراحلی در واحدهایی تبدیل به کنسانتره می‌شود.

کردستان از لحاظ ذخایر سنگ آهن بر اساس یافته‌ها و اکتشافات انجام‌شده 89 میلیون تن ذخیره قطعی دارد و میزان استخراج اسمی سالانه معادن سنگ آهن استان 4.5 میلیون تن است و از لحاظ ذخیره قطعی سنگ آهن هم رتبه پنجم را در کشور دارد.

بعد از شناسایی وجود سنگ آهن در هر منطقه‌ای، اقدام به حفاری و استخراج آن و سپس انفجار و تبدیل آن به قطعات کوچک تر برای حمل به واحدهای فرآوری می‌شود و در این واحدها مراحل سنگ شکنی و آسیاب و خردایش آن انجام می‌شود و آنگاه به شیوه‌هایی هم چون جدایش مغناطیسی اقدام به جداسازی سنگ آهن می‌کنند و اینگونه کنسانتره ماده معدنی حاصل می‌شود.

این مراحل در واحدهای تولیدی استان کردستان انجام می‌شود به عبارتی تا این حلقه از زنجیره تولید فولاد در استان شکل گرفته است و حلقه‌های بعدی که به ترتیب شامل تولید گندله و آهن اسفنجی است هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده است.

واحدهای گندله‌سازی و آهن اسفنجی در کردستان در حال ساخت است که گندله‌سازی در آستانه بهره برداری است و آهن اسفنجی هم اعلام شده هم‌اکنون 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. تولید 300 هزار تن کنسانتره سنگ آهن در شهرک صنعتی آونگان قروه

یکی از واحدهای تولید کنسانتره سنگ آهن کردستان؛ شرکت سپهر صنعت آرتا است که سال 1398 در زمینی به مساحت 45 هکتار در شهرک صنعتی آونگان شهرستان قروه فعالیت خود را در زمینه تولید کنسانتره سنگ آهن آغاز کرد و برای اطلاع از نحوه تولید کنسانتره از این واحد بازدید کردیم.

چهار سال پیش این واحد تولید کنسانتره سنگ آهن با 18 نفر نیرو کار خود را آغاز کرد و اکنون در مجموع 300 نفر در شرکت سپهر صنعت آرتا مشغول به فعالیت هستند که 160 نفر آنها در کارخانه فرآوری کار می‌کنند.

مدیر امور اداری و منابع انسانی شرکت سپهر صنعت آرتا قروه اظهار کرد: تا دو سال آینده با اجرای طرح توسعه این واحد، 600 نفر به طور مستقیم مشغول به کار خواهند شد.

سجاد امیری با اشاره به اینکه ظرفیت سالانه تولید کنسانتره آهن در این واحد 300 هزار تن است، افزود: سنگ آهن این واحد از مجموعه معادن میمون‌آباد شهرستان دهگلان و معادن اسدآباد چنار در استان همدان تأمین می‌شود.

تا سال گذشته کنسانتره سنگ آهن جزو مواد خام محسوب می‌شود و صادرات آن ممنوع بود و به همین دلیل کنسانتره‌های تولیدی استان به شرکت‌های داخل کشور هم چون فولاد مبارکه ارسال می‌شد ولی از اواخر سال 1401 صادرات آن آزاد شده است. در سه ماهه سال جاری حدود 80 هزار تن کنسانتره سنگ آهن در شرکت سپهر صنعت آرتا تولید شده که این میزان تولید به خارج از کشور صادر شده است.

*سرمایه‌گذاری یک هزار و 800 میلیارد تومان در طرح توسعه

یکی از برنامه‌های توسعه واحد سپهر صنعت آرتا راه‌اندازی خط تولید گندله‌سازی بود که با توجه به اینکه گندله‌سازی در کشور به اشباع رسیده و افزون بر این در کشورهای توسعه‌یافته روش احیای مستقیم ایجاد شده و کنسانتره را به طور مستقیم به آهن اسفنجی تبدیل می‌کنند؛ این واحد هم طرح توسعه خود را به تولید آهن اسفنجی و فولاد تغییر داد.

مدیر امور اداری شرکت سپهر صنعت آرتا قروه با اعلام اینکه تاکنون این شرکت یک هزار میلیارد تومان بدون دریافت تسهیلات بانکی سرمایه‌گذاری کرده است، افزود: برای اجرای طرح توسعه هم یک هزار و 800 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌کنیم که در این رابطه به تسهیلات بانکی نیاز داریم.

امیری با بیان اینکه راه‌اندازی خط تولید آهن اسفنجی و فولاد از سال آینده در این واحد آغاز می‌شود، بیان کرد: در راستای تأکید استاندار کردستان مبنی بر انتقال حساب‌های بانکی شرکت به استان، یکی از حساب‌های اصلی شرکت را به بانک ملت شهرستان قروه انتقال داده‌ایم.

میزان آب مصرفی برای تولید هر تن کنسانتره در این واحد تولیدی، 100 لیتر است که برای صرفه‌جویی در مصرف آب هم اقدام به استفاده چندین مرتبه و بازگشت آن به چرخه تولید می‌کنند.

*تکمیل زنجیره فولاد برای ممانعت از خام‌فروشی مواد معدنی

عملیات اجرایی پروژه بزرگ‌ترین کارخانه کنسانتره غرب کشور با ظرفیت سالانه دو میلیون تن به همت شرکت توسعه معدنی و صنعتی صبا نور 13 تیرماه سال جاری آغاز شد که هفت هزار و 500 میلیارد تومان برای احداث واحد تولید کنسانتره گلالی سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و با بهره‌برداری از آن هم برای 200 نفر به طور مستقیم و یک هزارو 500 نفر به طور غیر مستقیم شغل ایجاد خواهد شد.

استاندار کردستان یکی از رویدادهای مؤثر در توسعه استان را آغاز عملیات اجرایی کارخانه تولید کنسانتره سنگ آهن گلالی قروه خواند و اظهار کرد: کردستان با شتاب خوبی به سمت صنعتی شدن پیش می‌رود.

اسماعیل زارعی‌کوشا یکی از نگرانی‌های مردم و مسئولان استان را خام‌فروشی مواد معدنی خواند و بیان کرد: برای ممانعت از خام‌فروشی در حوزه فرآوری و تکمیل زنجیره ارزش چندین پروژه در استان به مرحله اجرا درآمده است.

وی با تأکید بر اینکه اولویت به‌کارگیری نیرو در پروژه‌های زنجیره فولاد هم باید نیروهای بومی استان باشد، اضافه کرد: افزون بر این از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استان که توانایی برآورده کردن نیازهای واحدهای صنعتی و معدنی را دارند، باید استفاده شود.

**تعریف 17 طرح برای اجرای زنجیره فولاد کردستان

597 میلیون تن ذخیره قطعی مواد معدنی در کردستان است که 89 میلیون تن آن ذخیره قطعی سنگ آهن است که با توجه به اکتشاف 51 تن در منطقه گلالی قروه که یکی از معادن غنی سنگ آهن استان بوده میزان ذخیره قطعی این ماده معدنی در کردستان به 140 میلیون تن افزایش پیدا کرده است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان اظهار کرد: مهم‌ترین طرح‌های پیشران بخش معدن استان تولید ورق گرم فولاد در قروه، آهن اسفنجی در بیجار، تولید گندله توسط شرکت صبانور، تولید آهن اسفنجی توسط واحد ذوب آهن سقز، شمش طلا توسط شرکت توسعه طلای استان سرمایه‌گذاری توسط شستا، فرو منگنز در شهرستان قروه است.

به گفته بختیار خلیقی در طول زنجیره فولاد 17 طرح و پروژه تعریف شده که از این تعداد پنج طرح در حال حاضر 100 درصد پیشرفت فیزیکی دارند و 12 طرح هم 10 تا 70 درصد پیشرفت کردند که با توجه به اولتیماتوم داده شده سرمایه‌گذاران باید سه تا چهار سال آینده نسبت به پایان زنجیره فولاد اقدام کنند.

وی با اشاره به اینکه اشتغال‌زایی سرلوحه برنامه‌های اداره کل صمت استان است، اضافه کرد: با تکمیل زنجیره فولاد در استان شاهد اشتغال‌زایی 6 هزار و 100 نفر خواهیم بود.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان از تهیه بسته سرمایه‌گذاری در زمینه معدن و صنایع معدنی استان خبرداد و گفت: هر متقاضی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی داشته باشد بسته سرمایه‌گذاری تهیه شده در این زمینه در اختیار او قرار داده می‌شود.

356 واحد معدنی در کردستان وجود دارد که از این تعداد 186 واحد فعال، سه واحد در حال تجهیز و 167 واحد غیرفعال است که بیشترواحدهای غیرفعال معدنی را سنگ لاشه تشکیل داده است که این واحدها به دلایلی به‌ویژه نبود بازار کار و فروش تعطیل شدند و در نتیجه پروانه بهره‌برداری آن‌ها هم باطل شده است.

در شهرستان سقز 61 واحد معدنی، شهرستان‌های قروه و سنندج هر کدام 59 واحد معدنی، بیجار 45 واحد، دهگلان 20 واحد، مریوان 14، سروآباد سه واحد، بانه 15 واحد و کامیاران 49 واحد وجود دارد.