سپهرغرب، گروه - شهره کرمی :

بحث ثبت جهانی هگمتانه موضوعی است که این روزها اخبار فراوانی حول آن بیان می‌شود. سابقه تاریخی همدان یکی از ظرفیت‌هایی است که باعث شده تا بتوان همدان را به همه جهان معرفی کرد.

وجود قدمت تاریخی و حضور نشانه‌هایی از اعصار مختلف مانند مادها، هخامنشیان و اشکانیان از دیگر مواردی است که محوطه باستانی هگمتانه را منحصر به فرد کرده است، به‌طوری‌که دانستن و کاوش در خصوص اعصار مختلف و دانستن چگونگی تمدن‌ها در گذشته نظر جهانیان را نیز به خود جلب کرده است.

این اتفاق در همین ابتدای امر برای شهر همدان و محوطه باستانی هگمتانه آثار فراوانی داشته است؛ به‌طوری که اگر سری به شهر یا محوطه هگمتانه بزنید خواهید دید که تابلوهایی به دو زبان فارسی و انگلیسی برای معرفی نام همه راسته‌بازارها وکاروانسراها در سطح بازار همدان نصب شده است. همچنین در محوطه باستانی هگمتانه نیز تغییراتی ایجاد و تابلوهایی برای معرفی آثار کشف شده نصب شده است که به حفظ نام آن‌ها برای آیندگان و راهنمایی گردشگران خارجی کمک شایانی خواهد کرد.

معرفی هر شهر و ظرفیت‌های آن به جهان، رونق ظرفیت‌های اقتصادی، فرهنگی، گردشگری، فرهنگی و علمی را برای آن شهر به دنبال خواهد داشت. ظرفیت غنی تاریخی‌ای که در محوطه باستانی هگمتانه همدان وجود دارد باعث شده تا بین‌الملل نیز به دنبال کسب اطلاعات و دیدن آثار به جای‌مانده از تمدن‌های مختلف بشری در آن باشد و در همدان این روزها شاهد اشیای گرانبهایی از گذشته باشیم.

با توجه به آنچه بیان شد خبرنگار سپهرغرب گفت وگویی را با سیدرضا بهادری، مدیر کارگروه ملی گردشگری پایدار و صنایع دستی بنیاد جهانی انرژی ایران ترتیب داده است تا به جوانب مختلف و اهمیت موضوع بپردازد که در ادامه خواهید خواند:

سیدرضا بهادری با اشاره به اینکه موضوع جهانی شدن را نباید با شهر میراث جهانی اشتباه گرفت، اظهار کرد: شهر میراث جهانی که انتخاب آن توسط یونسکو است، موضوعی جداست و جهانی شدن یک پدیده اقتصادی است که مربوط به شهرهای بزرگ دنیاست و مربوط به شهرهای اقتصادی و صنعتی می‌شود.

***یزد نخستین شهر کامل ایران که در فهرست آثار میراث جهانی ثبت شده

وی با عنوان اینکه از سال 96 ما به همه مسئولان و مردم تاکید کرده‌ایم که نگویید یزد جهانی بلکه بگویید یزد میراث جهانی چرا که این دو کلمه با هم متفاوت هستند، افزود: همدان نیز همچون شهر یزد به دنبال میراث جهانی شدن است؛ یزد بعد از 11 سال که پرونده‌اش در کمیته ایکوموس یونسکو تحت بررسی قرار داشت، در 18 تیرماه سال 96 به عنوان نخستین شهر کامل ایران که در فهرست آثار میراث جهانی ثبت شده، انتخاب شد.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه آیا در 6 سال گذشته ما توانسته‌ایم از این ظرفیت‌های شهر میراث جهانی در یزد استفاده کنیم این امر همیشه جای سوال است؟، افزود: ظرفیت‌های بسیار زیادشهر تاریخی یزد که مورد بررسی ارزیابان میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است و باعث شده تا بیش از صد هکتار از بافت تاریخی یزد ثبت میراث جهانی شود؛ عقبه‌ خاص فرهنگی آن منطقه، معماری ویژه و منحصر به فرد، سبک زندگی مردم، هم‌زیستی ادیان از جمله مواردی بوده که مورد توجه ارزیابان یونسکو قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه قرار بود در این سال‌ها از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم، تاکید کرد: نخستین موضوع این است که شهرهایی که ثبت میراث جهانی می‌شوندتنها متعلق به مردم یزد و ایران نیست بلکه متعلق به همه جهان است.

مشاور کمیسیون گردشگری شورای شهر یزد،گفت: سازمان یونسکو زیر نظر سازمان ملل است و برای حفظ این قدمت بشری چه ملموس و چه ناملموس بودجه‌هایی را در نظر می‌گیردکه درخصوص یزد در این سال‌ها خیلی مشخص نیست که این بودجه‌های اختصاص داده شده آیا برای حفظ این میراث استفاده شده است یا نه؟ چرا که گزارش شفافی به مردم در این خصوص ارائه نشده است.

***** ایجاد شبکه جهانی برای شهرهای میراث جهانی

بهادری بابیان اینکه تبادل کارشناسان دیگر موضوع است که برای این شهرها اتفاق می‌افتند، دیگر تاثیرات این موضوع را برشمرد و گفت: مراودات علمی، فرهنگی، اقتصادی، گردشگری با دیگر شهرهای میراث جهانی می‌‌تواند به ایجاد یک شبکه جهانی منجر شود.

وی با عنوان اینکه مشکلی که در یزد وجود دارد بحث برندسازی و تبلیغ است که باید مورد توجه قرار گیرد تا شهر به دنیا معرفی شود، افزود: درخصوص معرفی یزد ما ضعیف عمل کرده‌ایم و نتوانسته‌ایم یزد را آن‌طور که باید به درستی در سطح ملی و بین‌المللی به عنوان تنها شهر میراث جهانی ایران معرفی کنیم.

بهادری با تاکید بر اینکه شهرهایی که در آستانه میراث جهانی شدن هستند باید بعد از اینکه توسط ارزیابان انتخاب شدند، نخستین گامشان تشکیل کمیته تبلیغات و برند سازی باشد، افزود: در ابتدا باید شهر را به مردمی که در آن زندگی می‌کنند معرفی کنندو به بیان شاخصه‌هایی که باعث شده تا شهر آن‌ها در جهان انتخاب شود را برای عموم مردم توضیح دهند.

***شهر میراث جهانی در سطح ملی معرفی شود

وی گام بعدی را معرفی شهر در سطح ملی برشمرد و اظهارکرد: باید برای این موضوع برنامه‌هایی با محوریت شهر میراث جهانی در صداوسیما و شبکه ملی تهیه و پخش شود تا مردم کشور نیز دلیل انتخاب شهرهای ایران از سوی جهان را بدانند.

*** شهر میراث جهانی به جهان معرفی شود

این مدرس دانشگاه گام بعدی را معرفی در سطح بین‌المللی عنوان کرد و افزود: این معرفی تکنیک‌های خاص خود را دارد که با استفاده صحیح از فضای مجازی ظرفیت‌های زیادی که در جاذبه‌های گردشگری کشور وجود دارد را به درستی به جهان معرفی کرد.

*****ظرفیت‌های گردشگری ایران در جهان همچنان ناشناخته است

مدیر کارگروه ملی گردشگری پایدار و صنایع دستی بنیاد جهانی انرژی ایران با اشاره به اینکه متاسفانه در سطح جهانی، ایران همچنان ناشناخته است، تاکید کرد: تجربه افرادی همچون من که در حوزه گردشگری فعال هستند نشان می‌دهد بیش از 95 درصد توریست‌های خارجی شناختی از ایران ندارند و با ذهنیت منفی فکر می‌کنند ایران کشور کویری است و هیچ نوع جاذبه خاص ندارد؛ اما همین افراد بعد از حضور 180 درجه ذهنیتشان تغییر می‌کند.

بهادری در ادامه تصریح کرد: این مسئله به این معناست که ما نتوانسته‌ایم مثل خیلی از کشورهای موفق، ایران را به درستی در سطح جهان معرفی کنیم و به این موضوعات بپردازیم که ایران از نظر فرهنگی،تاریخی و جاذبه‌های گردشگری دارای تنوع بسیاری است.

وی با اشاره به اینکه این یکی از ضعف‌های بزرگ ماکم کاری در معرفی جاذبه‌های گردشگری کشور است که در صورت برنامه ریزی درست، خواهیم توانست از ظرفیت‌های مختلف این شبکه شهر میراث جهانی استفاده کنیم، خاطر نشان کرد: وقتی شبکه میراث جهانی شکل می‌گیرد می‌توان کنفرانس‌ها و اجلاس‌هایی برگزار کرد و مراودات بین شهرها را بیشتر کرد و بین شهرها پیوند خواهر خواندگی ایجاد کرد.

وی در ادامه یادآور شد: این ایجاد خواهرخواندگی باید از سوی شهرداری‌ها و وشوراها پیگیری شود تا شهرهای ثبت میراث جهانی شده در ایران با شهرهای مشابه پیوند خواهر خواندگی خود پیوند خواهرخواندگی ایجاد شود.

**** پیوند خواهرخواندگی افزایش مراودات در حوزه‌های مختلف را برای شهرها با جهان به دنبال خواهد داشت

وی با تاکید بر اینکه امضا شدن پیوند خواهرخواندگی بین شهرها می‌تواند به مراودات بسیار خوبی برای شهرها به دنبال داشته باشد، گفت: با پیگیری این امر می‌توان مراودات اقتصادی، گردشگری، علمی فرهنگی و مسائل مختلف را برای شهرها رغم زد و از ظرفیت‌های دو شهر به نفع مردمان شهر استفاده کرد.

این مدرس دانشگاه خواهرخواندگی برای شهرها مسئله مهمی معرفی کردکه طی سال‌ها ابتر مانده است و افزود: مثلا دو شهر یزد ایران و یاسبرنی در مجارستان حدود 30 سال پیش خواهر خوانده هم شده‌اند و نزدیک یک ماه پیش هیئتی شامل شهردار یاسبرنی و هیئت همراه بعد از چندین سال وقفه به یزد آمدند.

وی ادامه داد و عنوان کرد: حضور این هیئت در یزد خیلی‌خوب بود، آن‌ها از ظرفیت‌های علمی، بازرگانی، اقتصادی و فرهنگی و گردشگری یزد بازدید داشتند و تفاهم‌نامه‌هایی بین دو شهر منعقد شد و قرار شد هیئتی از یزد هم به این شهر سفر کنند.

**موضوع خواهرخواندگی به گسترش موضوعات اقتصادی با وجود تحریم‌ها کمک خواهد کرد

بهادری ضمن بیان اینکه در شرایط کنونی تحریم کشور بحث خواهرخواندگی خیلی به دورزدن و رفع تحریم‌ها کمک خواهد کرد، یادآور شد: فرض کنید شهرداری یزد برای تفکیک زباله به دستگاه‌های خاصی که در اروپا است نیاز داشته باشد که در حالت عادی واردات این دستگاه‌ها امکان پذیر نخواهد بود اما در قالب پیوند خواهر خواندگی این تبادل امکان پذیر خواهد بود.

وی یادآور شد: بحث ظرفیت خواهرخواندگی می‌تواند کمک زیادی به مردم شهرها کند که با توجه به وجود تحریم‌ها این موضوع می‌تواند به گسترش موضوعات اقتصادی و علمی شهرها کمک کند تا علمی، فناوری و گردشگری ارتباط ایجاد کند.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه یزد شهری است که ظرفیت زیادی برای گردشگری دارد، افزود: یکی از خروجی‌های خواهر خواندگی شهرها این است که علاوه بر امضای تفاهم نامه بین شهرها می‌توان پرواز مستقیم بین دو شهر وجود داشته باشد.

بهادری در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به اینکه برگزاری هفته‌های فرهنگی برای معرفی خواهرخواند‌ه‌ها، بسیار مهم هستند، گفت: این موضوع به توسعه گردشگری آن شهر کمک خواهد کرد.

با توجه به آنچه بیان شد معرفی قدمت و ظرفیت محوطه باستانی هگمتانه نیاز به طی مراحل معرفی به همدانی‌ها، ایرانی‌ها و سپس جهان دارد چرا که دیگر این شهر به همه دنیا تعلق دارد. نخستین گام بعد از تایید توسط ارزیابان، تشکیل کمیته تبلیغات و برندسازی است که امید است این کمیته بتواند به طور مستمر به معرفی این مهم در همه سطوح بپردازد و پس از ثبت به فراموشی سپرده نشود.

دیگر موضوعی که بعد از ثبت میراث جهانی شدن برای شهرها مهم است موضوع خواهرخواندگی است که افزایش مراودات در حوزه‌های مختلف را برای شهرها با دیگر شهرهای جهان به ارمغان خواهد آورد. با این تفاسیر پیگیری موضوعاتی مثل معرفی ظرفیت‌های شهر همدان به جهان و موضوع خواهرخواندگی بسته به پیگیری‌های مدیریت شهری، شهردار و اداره میراث فرنگی خواهد داشت.

اگر این موضوعات به عنوان یکی از اهداف در موضوع ثبت جهانی میراث فرهنگی در نظر گرفته شود، علاوه بر معرفی ظرفیت گردشگری آورده‌های اقتصادی مطلوبی نیز به همراه خواهد داشت حال آنکه ایجاد خواهرخواندگی کمک بزرگی به بهبود جنبه‌های مختلف شهرها با توجه به شرایط تحریم در کشور ما به دنبال خواهد داشت همدان نیز طی سال‌های گذشته برای ثبت جهانی آثار تاریخی خود و خواهرخواندگی با برخی شهرها اقداماتی داشته است نخستین پیمان خواهرخواندگی شهر همدان با شهر کولاب تاجیکستان به امضا رسیده وسپس شهرهای اسپارتای ترکیه، بخارای ازبکستان و ارفورت آلمان به جمع خواهرخوانده‌های شهر همدان پیوستند؛ که تا کنون این خواهرخوانده‌ها هیچ سودی برای شهر همدان نداشته است. البته شهر بم نیز نخستین خواهرخوانده وطنی همدان است.

حال سوال اینجاست که آیا مدیران مختلف شهری و میراث فرهنگی استان همدان به دنبال چنین موضوعاتی بوده‌اندیا خیر؟آیا این قراردادها صرفا اقدامات نمایشی بوده یا آورده‎‌ای برای شهر به همراه داشته است؟

نکته حائز اهمیت این است که باید مردم همدان این موضوعات را برای انتخاب افرادی که در شورای شهر تصمیم گیر موضوعات شهری هستند در نظر بگیرند تا بتوان شاهد تغییرات قابل توجهی در همدان بود و بسیاری از جنبه‌های مختلف همانند گردشگری، علمی و اقتصادی را ارتقا داد.