سپهرغرب، گروه - شهره کرمی : ماه مبارک رمضان، این ضیافت الهی نیازمند رعایت اعمال خاصی است که از زمان سحر آغاز شده و تا افطار ادامه دارد. افراد علاوه‌بر اینکه نباید به خوردن و آشامیدن بپردازند، باید به همه اعضا و جوارح خود مسلط باشند؛ از گوش، چشم و زبان تا اندیشه و هر آنچه که بشر با آن سروکار دارد که اگر رعایت بشود، باعث رشد و تعالی در افراد شده و ارتقای جامعه را نیز به دنبال دارد.

این میهمانی که میزبانش خدا است و سفره رحمتش برای همه گسترده شده، فرصت خوبی است برای اهل معرفت تا با درک آن بتوان علاوه‌بر انجام اعمال، به کسب معرفت و عاقبت‌به‌خیری رسید. این ضیافت الهی علاوه‌بر ایجاد سلامت و پاک‌سازی جسم، با دعاها و اعمالی که به آن‌ها سفارش شده است، به تجلی روح نیز می‌پردازد. با توجه به قرار گرفتن شب‌های قدر در این ماه که سرنوشت‌ساز بشر هستند، اهمیت این ایام بیشتر شده و نیازمند توجه بهتر است؛ بنابراین به‌منظور کسب آگاهی بیشتر درباره این میهمانی الهی، گفت‌وگویی را با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدعلی ارزنده، امام‌جمعه شهرستان بهار تهیه کردیم که در ادامه می‌خوانیم:

   شأن این ماه مبارک چیست؟

با توجه به اینکه ماه رمضان ماه خدا است، باید با ماه‌های دیگر برای ما فرق داشته باشد؛ وقتی ما قرار است میهمان یک فرد عادی باشیم، سعی داریم ازنظر ظاهری خود را پاک کنیم و در آراسته‌ترین حالت ممکن باشیم. بنابراین وقتی بخواهیم به ماه خدا برویم نیز باید شأن این ماه را حفظ کنیم و وقتی میهمان خداوند تبارک و تعالی می‌شویم، خودمان را هم‌سنخ با این میهمانی کنیم.

   با توجه به اینکه گفته شده ماه مبارک رمضان ماه میهمانی خدا بوده، این میهمان خدا بودن به چه معنا است؟

توجه کنید هر کسی که ما میهمانش باشیم، فراخور حال خودش میزبانی می‌کند؛ خداوند تبارک و تعالی هم در بحث میهمانی فراخور شأن و جایگاه خودش میهمانی می‌کند. اگر خداوند بخواهد کسی را در این میهمانی بپذیرد و از ضیافت الهی بهره‌مند شود، این بهره‌مندی چیزی جز کسب معرفت و بخشش گناهان نیست.

   این میهمانی الهی چه تفاوتی با میهمانی‌های دنیایی ما دارد؟

میهمانی خداوند مثل همین میهمانی دنیا است؛ هر کسی به اندازه ظرفش در میهمانی دنیا می‌تواند از چیز‌هایی که توزیع می‌شود، بردارد. در این میهمانی نیز هرکس به اندازه ظرف وجودی خود می‌تواند توشه بردارد. در میهمانی خداوند تبارک و تعالی سفره رحمت خداوند پهن است و پروردگار دریغ ندارد؛ مثل ما نیست که اگر بخواهیم در میهمانی‌هایمان از کسی پذیرایی کنیم، محدود به مکان و وسع مالی باشیم. سفره رحمت خدا پهن است و انواع و اقسام رحمت‌ها و عنایت‌ها بر سر این سفره هست و هر کسی طبق ظرف وجودی خودش می‌تواند بهره‌مند شود؛ اگر اینجا ما موفق نشویم کسی مقصر نیست، زیرا در ضیافت دنیایی عادی شاید بتوان گفت به‌اصطلاح میزبان برای ما کم گذاشته است، اما در میزبانی خداوند هیچ کاستی‌ای نیست، بلکه تماماً رحمت و عنایت و فضل است و مشکل خود ماییم اگر کم برداریم. مثل وقتی که باران می‌بارد، اگر کاسه‌ای برعکس بود، مشکل از بارش باران نیست، ایراد این کاسه است که وارونه قرارگرفته؛ این‌همه باران می‌بارد و به همه‌جا می‌رسد، گیاه و حیوان و انسان از آن بهره‌مند می‌شوند، اما این کاسه چون برعکس قرار گرفته، نمی‌تواند از آن بهره‌مند شود. حال اگر ما مراقبه کنیم و مواظب باشیم، با توبه و اعمال صالح می‌توانیم در مسیر این بارش رحمت خدا قرار بگیریم و موفق خواهیم بود.

   پذیرایی در این ضیافت الهی چگونه است؟

پذیرایی این ضیافت همان‌طور که بیان شد، بسته به ظرف وجودی هر فرد است؛ به‌طور مثال کسی که گناه‌کار بوده، مغفرت و بخشش گناهانش می‌تواند پذیرایی از او باشد. یعنی توفیق توبه داشتن، فردی می‌تواند خود را طوری آماده کند که شب قدر را بفهمد، اما دیگری در همین حد که جزء روزه‌داران باشد و این سپر آتشی بشود برایش در روز قیامت، همه این‌ها بستگی به خود فرد و تلاشش برای بهره‌مندی از این پذیرایی است.

   یک فرد روزه‌دار چه الزاماتی را باید در ماه مبارک رمضان رعایت کند؟

نخستین لازمه بهره‌مندی از این ماه، انجام دادن همه اعمالی بوده که بر گردن ما است؛ مثل ترک محرمات و انجام واجبات. برای مثال اگر دِینی برعهده ما هست آن را ادا کنیم و اگر کینه و کدورتی از کسی داریم این کدورت‌ها را کنار بگذاریم تا ابتدا خودمان را راحت کنیم. یکی از موارد دیگر، خوش‌اخلاقی است؛ روزه گرفتن نباید باعث شود که بداخلاقی بر ما مسلط شود، زیرا این صفتی است که باعث می‌شود انسان نتواند از ماه مبارک رمضان بهره‌مند شود. همچنین کمک کردن به فقرا نیز ازجمله عواملی است که باعث بهره‌مندی ما از این ماه مبارک می‌شود.

شخص روزه‌دار علاوه‌بر احکام شرعی که فقها برایش بیان کرده‌اند، باید ازنظر اخلاقی خودش را آراسته کند و واجبات را انجام دهد و محرمات را ترک کند تا بتواند یک روزه‌دار باشد. مهم‌ترین چیزی که برای ما وجود دارد، عافیت است که به معنای خیر دنیا و آخرت همراه با عاقبت‌به‌خیری بوده؛ بنابراین در شب قدر هم گفته شده است که از خدا عافیت بخواهید، یعنی عزت دنیا و عزت آخرت. زیرا انسان در این دنیا هرچه داشته باشد اما عاقبت‌به‌خیری نداشته باشد، سودی ندارد؛ چون انسان یک سفر طولانی آخرت را دارد که هرچه هست آنجا بوده و اینجا سایه‌ای از آخرت است، اینجا حقیقت معنایی که تصور می‌کنیم نیست، حقیقت واقعی آنجا است.

ماه مبارک رمضان یادآور این است که علاوه‌بر روزه‌داری و حفظ نفس در برابر خوردن و آشامیدن، با تمرین این روش بتوان در سایر روز‌های سال نیز از محرمات جلوگیری کرد و این تمرینی است تا جامعه از همه نظر اصلاح شود؛ اگرچه امروزه کمتر به نتیجه اصلی این ماه پرداخته می‌شود، اما نیاز است تا در مساجد و محافل و حوزه‌های علمیه بیشتر درخصوص اهمیت این خودداری‌ها از خوردن و آشامیدن پرداخته شود تا عموم مردم بتوانند این مهم را درک کرده و جامعه نیز با آگاهی بیشتر و درک صحیح فضایل این ماه اصلاح شود. در ماه مبارک رمضان باید سعی شود دعا‌ها را بیش‌ازپیش قرائت کنیم؛ برخی از دعا‌ها فردی است که بسیار سفارش شده‌اند و برخی دیگر به‌صورت اجتماعی بوده و مرتبط با دعای جمعی است. با توجه به اینکه رهبر جامعه حق بر گردن ما دارد، برای سلامتی مقام معظم رهبری، سلامتی جامعه، حفظ جمهوری اسلامی، سرافرازی کشور و همچنین رفع مشکلات و دفع بیماری‌هایی چون کرونا دعا کنیم تا علاوه‌بر دعای فردی برای خودمان، برای جامعه هم طلب خیر و عاقبت‌به‌خیری کرده باشیم.