سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش:

جالب‌تر اینکه حجم محتوای تولیدی درباره هوای پاک در سخنان مسئولان، گزارش‌های رسانه‌ها و حتی در محتوای ارائه‌شده در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی فراوان به چشم می‌خورد و با اینکه برای رفع آلودگی هوا و استقرار هوای پاک گام‌هایی برداشته شده اما هنوز شاهد معضل آلودگی هوا در شهرها هستیم.

شاید اگر به ریشه‌یابی این موضوع بپردازیم، دلیل اولویت نداشتن رسیدگی به معضل آلودگی هوا را بتوان در به رسمیت نشناختن حق برخورداری از هوای پاک به‌عنوان یک حق شهروندی ارزیابی کرد، این در حالی است که قوانین مختلف در کشور ما، به موضوع هوای پاک و حفظ محیط زیست به‌عنوان یک حق بنیادین تأکید دارند و قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست که در 28 خردادماه سال 1353 در مجلس شورای ملی وقت به تصویب رسید و ابلاغ شد، هنوز پایه قوانین زیست‌محیطی بعدی است که در سال‌های بعد وضع شده و در این قانون که در 21 ماده تنظیم شده به تفصیل به حقوق شهروندی مردم در بهره‌مندی از محیط زیستی سالم و پاک پرداخته شده است.

با این تفاسیر گویا شهرداری همدان در یک اقدام قابل تحسین یک گام مؤثر در این زمینه برداشته و با تکمیل شدن سامانه نظارت یکپارچه کشوری قرار است نظارت مکانیزه معاینه فنی خودرو‌های همدان را از شهریورماه آغاز کند.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا دراین‌باره با امیر بهرامی‌شرافت؛ رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان و عادل عربی؛ معاون محیط زیست انسانی اداره‌ کل حفاظت محیط زیست استان همدان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان با بیان اینکه خودروهای فاقد معاینه فنی نقش پررنگ‌تری در آلودگی هوا دارند، گفت: با ثبت پلاک خودروهای دارای برگ معاینه فنی در سیستم یکپارچه کشوری، دوربین‌های سطح شهر (دوربین‌های ثبت تردد و تخلف سرعت، دوربین‌های طرح ترافیک، دوربین‌های محدوده اجرای طرح زوج یا فرد) امکان شناسایی خودورهای فاقد معاینه فنی را دارند.

امیر بهرامی‌شرافت با تأکید بر اینکه اعمال جرایم نداشتن معاینه فنی در پی همکاری شهرداری همدان با پلیس راهنمایی و رانندگی از شهریور آغاز خواهد شد عنوان کرد: این طرح با توجه به مجوزهای دریافت‌شده از شورای همتای استان و تجهیزاتی که توسط سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری همدان نصب و راه‌اندازی شده به‌صورت مکانیزه از ابتدای شهریورماه سال جاری اجرایی می‌شود.

وی یادآورد شد: این طرح در راستای اجرای ارتقای ایمنی تردد خودروهای عبوری و اجرای قوانین هوای پاک پیگیری و اجرایی خواهد شد زیرا امروز آلودگی حاصل از تردد خودورها سهم بسزایی در آلودگی محیط‌های شهری را به خود اختصاص داده است.

وی با تأکید بر اینکه برابر قانون، تردد با وسیله نقلیه‌ای که برگه معاینه فنی معتبر نداشته باشد، ممنوع است، ابراز کرد: همشهریان عزیز به این نکته توجه داشته باشند که رانندگانی که خودروی آن‌ها فاقد معاینه فنی است در جریان کنترل مکانیزه روزانه اعمال قانون خواهند شد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد پیش از فرا رسیدن موعد اجرای قانون نسبت به مراجعه به مراکز معاینه فنی اقدام کرده و انجام این کار را به روزهای پایانی مردادماه موکول نکنند.

این مسئول با تأکید بر اینکه طبق گفته پلیس بالغ بر 200 هزار خودرو در همدان وجود دارد، اذعان کرد: در این بین توجه به این نکته ضروری است که طبق آمار قطعی دریافت‌شده، 25 درصد از خودروهایی که به مراکز فنی مراجعه می‌کنند فاقد استانداردهای لازم هستند، این بدان معنا است که یا آلودگی تولید کرده و یا به لحاظ فنی ایمن نیستند.

در ادامه معاون محیط زیست انسانی اداره ‌کل حفاظت از محیط زیست استان همدان نیز در خصوص اجرایی شدن این طرح، گفت: در گام نخست لازم است که از شهرداری بابت فراهم کردن سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اجرای این طرح تشکر کنم.

عادل عربی با تأکید بر اینکه در ادامه باید از تلاش پلیس راهور که پیگیر انجام این کار در راستای اجرای ماده 6 قانون هوایی پاک است نیز قدرانی کرد، افزود: آنچه مسلم است اینکه نظارت بر معاینه فنی خودروها در حال حاضر نیز انجام می‌شود اما به‌صورت ناقص و اتفاقی و یا اینکه وقتی که صاحب خودرو به مراکز مرتبط با نیروی انتظامی مراجعه می‌کند، مجبور است که نسبت به دریافت معاینه فنی اقدام کند.

وی ادامه داد: درواقع آنچه امروز ازسوی پلیس راهور و شهرداری دنبال می‌شود مکانیزه و هوشمند کردن این موضوع است و دیگر برای انجام این کار نیازی به حضور و دخالت فیزیکی پلیس نیست.

وی با تأکید بر اینکه اهمیت موضوع بدان جهت است که یقیناً توان نیروی انسانی پلیس راهور در شهر بزرگی همچون همدان به حدی نیست که از این طریق کنترل کامل انجام شود، افزود: قطعاً اجرای طرح سیمفا (استعلام معاینه فنی خودرو با پلاک) آثار مثبتی در کنترل آلودگی هوای شهری و ارتقای کیفیت در شهر خواهد داشت.

این مسئول با اشاره به اینکه آثار و نتایج اجرای این طرح را در فصل زمستان شاهد خواهیم بود زیرا در حال حاضر آلاینده‌ها توسط باد جابجا می‌شود اذعان کرد: اگر این طرح استمرار داشته و به‌درستی اجرا شود، اقدام بسیار مثبتی در استان خواهد بود که قابل تقدیر است.

عربی درخصوص سهم انتشار آلاینده‌ها از طریق خودرو در شهر همدان گفت: در این بخش مطالعه‌ای هرچند نیمه‌بند، درخصوص سیاهه‌های انتشار و سهم آلاینده‌ها در آلودگی هوای همدان توسط اداره کل محیط زیست استان انجام شد که طبق آن بیشترین سهم آلودگی بر حسب گازها و ذراتی که در هوا منتشر می‌کنند، مربوط به خودروهای شخصی است و در رتبه‌های بعدی کامیونت‌ها، مینی‌بوس‌های درون شهری و اتوبوس‌ها قرار دارند حال آنکه عمده آلودگی هوای همدان در فصول سرد مربوط به ذرات و وارونگی هواست که عمدتاً از طریق خودروها منتشر می‌شود.

وی با ابراز اینکه اتصال دوربین‌های داخل شهر و کنترل مکانیزه و هوشمند معاینه فنی خود آثار بسیار مثبتی در زیست شهری خواهد داشت، خاطرنشان کرد: امید است با اجرایی شدن این طرح شاهد هوای بهتری در زمستان باشیم.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد کلان‌شهر همدان با توجه به شرایط جغرافیایی در روزهای سرد سال دچار پدیده وارونگی دما می‌شود و همین مسئله، معضلی به‌نام آلودگی هوا را در پی دارد که همه‌ساله مردم شهر را با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند. ذرات معلق، ریزآلاینده اصلی هوای شهر همدان محسوب می‌شوند که خسارات قابل‌ملاحظه‌ای را به مدیریت شهری و سلامت عمومی مردم وارد می‌کنند.

در طول سال‌های اخیر راهکارهای مختلفی برای کنترل و کاهش این آلاینده‌ها و به‌تبع آن آلودگی هوای همدان پیشنهاد شد اما با توجه به بررسی‌های کارشناسی، به‌‌دلیل وابستگی به منابع تأمین مالی دولتی و کمبود این بودجه‌ها، اجرایی نشدند. ازاین‌رو همانطور که گفته شد مسئولان شهری برای کاهش آلودگی هوای همدان، برنامه‌ای تحت عنوان کاهش آلودگی هوا مبتنی بر کنترل معاینه فنی خودروهای سواری و دیزلی‌ها ارائه دادند که امید است این فرایند برای خودروهای دیزلی شهری همچون اتوبوس‌های درون‌شهری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع آلوده‌کننده از سوی مدیریت شهری خود رأسا اعمال شود تا نتیجه مطلوب از اجرای این طرح را در زمستان همدان شاهد باشیم.

طاهره ترابی مهوش