شهرهای امروزی در سراسر جهان با چالش‌های زیست‌محیطی جدی روبه‌رو هستند. گسترش ناپایدار توسعه شهری، به‌ویژه افزایش سطح پوشش بتنی و کاهش فضاهای سبز طبیعی، پیامدهای مخربی برای محیط زیست و زیست‌پذیری شهرها به همراه داشته است. این روند نگران‌کننده، ضرورت جایگزینی ساختارهای بتنی با فضاهای سبز و طبیعی در محیط‌های شهری را بیش‌ازپیش آشکار می‌سازد.
افزایش پوشش بتنی شهرها در نتیجه توسعه گسترده ساختمان‌ها، جاده‌ها و سایر زیرساخت‌ها، موجب افزایش پدیده جزیره گرمایی شهری، کاهش تنوع زیستی و کاهش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی شده است. این تغییرات، کیفیت محیط زیست شهری را به‌شدت تضعیف کرده و بر سلامت و رفاه شهروندان تأثیر منفی گذاشته است. از سوی دیگر، ساختارهای بتنی نقش قابل‌توجهی در افزایش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فرایندهای ساخت‌وساز و نگهداری دارند.
در مقابل، فضاهای سبز و طبیعی در شهرها مزایای زیست‌محیطی چشمگیری را ارائه می‌دهند و با جذب کربن، تصفیه هوا، کاهش اثر جزیره گرمایی و افزایش تنوع زیستی، در مقابله با تغییرات اقلیمی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان نقش کلیدی ایفا می‌کنند. همچنین این فضاها امکان تفریح و استراحت در طبیعت را برای ساکنان فراهم می‌آورند و موجب ارتقای سلامت جسمی و روانی آنها می‌شوند. به همین دلیل، جایگزینی ساختارهای بتنی با فضاهای سبز و طبیعی در محیط‌های شهری، یک ضرورت انکارناپذیر برای دستیابی به توسعه پایدار و تضمین کیفیت زندگی شهروندان است.
*برنامه‌ریزی شهری راهبردی
برنامه‌ریزی شهری باید بر حفظ تعادل بین توسعه املاک و فضاهای سبز تمرکز کند. این امر شامل ادغام عناصر ارتقادهنده سلامت در طراحی‌های شهری و اطمینان از این موضوع است که تراکم بیشتر به کاهش دسترسی به مناطق سبز منجر نمی‌شود. شهرها می‌توانند با برنامه‌ریزی راهبردی، شبکه‌های به‌هم‌پیوسته‌ای از فضاهای سبز را ایجاد کنند که موجب ارتقای تنوع زیستی و ارائه خدمات اکوسیستمی می‌شود.
ادغام راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت همچون بام‌های سبز، باغ‌های عمودی و باغ‌های محلی در محیط‌های شهری می‌تواند تأثیرات گسترش بتن را کاهش دهد. این راه‌حل‌ها نه‌تنها زیبایی‌شناسی را بهبود می‌بخشند، بلکه به تنوع زیستی، بهبود کیفیت هوا و انعطاف‌پذیری در برابر تغییر اقلیم نیز کمک می‌کنند.
*احیای مناطق موجود
شهرها می‌توانند با شناسایی مناطق بتنی مازاد یا کم‌استفاده در مناطق مختلف، ابتکاراتی برای حذف آن‌ها و بازگرداندن طبیعت به این فضاها پیاده‌سازی کنند. پارکلت‌ها و پارک‌های کوچک، فضاهای سبزی هستند که در زمین‌های خالی محیط‌های شهری ایجاد می‌شوند و در مناطق پرجمعیت و فاقد دسترسی به پارک‌های بزرگ بسیار مؤثر واقع می‌شوند. این پارک‌ها به ساکنان محلی امکان استفاده از فضاهای باز و سبز را می‌دهند و به‌عنوان مکان‌هایی برای گردهمایی و تعامل اجتماعی ساکنان عمل می‌کنند.
*باغ‌های عمودی و بام‌های سبز
بام‌های سبز و باغ‌های عمودی که با نام دیوارهای سبز نیز شناخته می‌شوند، به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که با اشغال فضایی اندک از پشت‌بام، دیوار و نمای ساختمان‌ها برای کاشت گیاهان، بتوانند بر محدودیت‌های فضایی شهری غلبه کنند. این باغ‌ها با جذب کربن و آلاینده‌ها و تعرق آب توسط گیاهان، موجب خنک شدن و بهبود کیفیت هوای محیط اطراف می‌شوند. این فضاهای سبز می‌توانند زیستگاه‌هایی برای حیات وحش شهری فراهم کنند، همچنین عملکرد عایق‌بندی ساختمان‌ها را بهبود ببخشند و در نتیجه مصرف انرژی را کاهش دهند.
*جنگل‌کاری شهری
جنگل‌کاری شهری به کاشت درختان در مناطق شهری برای افزایش پوشش تاج درختان اشاره دارد و به‌عنوان بخشی از تلاش‌های توسعه سبز شهری در حال گسترش است. ازجمله مزایای جنگل‌کاری شهری می‌توان به مقابله با آلودگی هوا، ایجاد سایه و خنک‌سازی، افزایش تنوع زیستی و ارتقای زیبایی‌شناسی شهری اشاره کرد.
*مشارکت جامعه و آموزش
مشارکت جوامع محلی در نگهداری و مراقبت از فضاهای سبز، حس مالکیت و مسئولیت‌پذیری را میان اعضا ایجاد می‌کند. برگزاری دوره‌های آموزشی برای ساکنان درباره هرس منظم درختان، روش‌های آبیاری مناسب و مدیریت پسماند می‌تواند به آنها کمک کند تا مزایای فضاهای سبز را درک کنند و نحوه مدیریت مؤثر آن‌ها را بیاموزند. این آموزش‌ها می‌تواند شامل کارگاه‌های عملی و اطلاع رسانی در مورد بهترین شیوه‌ها برای نگهداری و مراقبت از باغ‌ها، پارک‌ها و فضاهای سبز اطراف محل زندگی ساکنان باشد.
با مشارکت فعال جامعه محلی در این زمینه، نه‌تنها مدیریت فضاهای سبز بهبود می‌یابد، بلکه حس تعلق و مالکیت شهروندان نسبت به این مناطق نیز تقویت می‌شود. این امر در نهایت به افزایش حس مسئولیت‌پذیری ساکنان در قبال محیط زیست شهری منجر خواهد شد.