حسین افشین درباره برنامه معاونت علمی ریاست جمهوری در راستای ساماندهی شرکت‌های دانش‌بنیان در دوره جدید مدیریتی توضیح داد و گفت: بنده شرکت‌های دانش‌بنیان را یک باکس یا جعبه نمی‌دانم که افراد به‌صورت مداوم وارد آن می‌شوند و گرد هم می‌آیند بلکه شرکت‌های دانش‌بنیان را به‌مثابه یک جریان می‌دانم و در این اکوسیستم وقتی شرکت‌ها ورودی دارند، باید خروجی هم داشته باشند. دانش‌بنیانی یک جریان پویا است و نیاز است شرکت‌ها خود را در این جریان به‌روز نگه دارند.
وی افزود: ممکن است محصولاتی که یک شرکت دانش‌بنیان در یک نمایشگاه فناورانه ارائه می‌دهد، امسال عنوان دانش‌بنیانی داشته باشد و سال بعد این‌طور نباشد. وقتی صحبت از شرکت دانش‌بنیان یا محصول دانش‌بنیان به میان می‌آوریم، یعنی صحبت از فناوری خاص است که در دست چند نفر یا چندین شرکت است. به طور مثال اگر چندین شرکت دانش‌بنیان اقدام به تولید محصولی مشترک می‌کنند، آن محصول دیگر از دانش‌بنیانی خارج شده است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور ادامه داد: نگاه ما به شرکت‌های دانش بنیان باید اینگونه باشد که ممکن است یک محصول در سال 1403 دانش‌بنیان باشد ولی دو یا سه سال بعد از نظر فناوری پیشرفتی نداشته باشد و از رده دانش‌بنیانی خارج شود.
افشین با اشاره به تلاش معاونت علمی برای پایش مستمر شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: بر اساس قانون، تأییدیه دانش‌بنیان شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور و شرکت‌های دانش‌بنیان فناور به‌صورت دوره‌ای و هر سه سال یک‌بار ارزیابی می‌شود و برای اینکه شرکت‌ها در مرز دانش حرکت کنند و مانند آب راکد، فعالیت تحقیق و توسعه‌ای شان متوقف نشود، برنامه‌ای برای ساماندهی و ارتقای آن‌ها در نظر گرفته‌ایم.
وی با تأکید بر اینکه در صورتی که شرکت‌های دانش‌بنیان نتوانند سطح خود را ارتقا دهند، سطح‌بندی آن‌ها تنزل خواهد یافت، در این باره توضیح داد و گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان باید بدانند که هر سال باید سطح خود را ارتقا دهند و به‌روز شوند. امسال شرکت‌هایی که دو سال است، در سطح یک دانش‌بنیانی قرار داشتند و تغییری در فناوری محصول خود نداشته‌اند، به سطح دو تنزل پیدا کردند. همین شرکت‌ها اگر باز هم سال بعد تغییری در شرایط خود ایجاد نکنند، باز هم به سطح پایین‌تر می‌روند و در نهایت از شمولیت حمایت‌های معاونت علمی خارج خواهند شد. بنابراین در ارزیابی‌های جدید ممکن است با کاهش شرکت‌های دانش‌بنیان رو به‌رو شویم.
وی ضمن اشاره به اینکه پیام ما به شرکت‌ها این است که اگر می‌خواهند حمایت معاونت علمی دائمی باشد، باید به صورت مستمر پیشرفت داشته باشند، خاطرنشان کرد: برنامه معاونت علمی در دوره جدید افزایش کیفیت شرکت‌های دانش‌بنیان (محصولات) است تا افزایش کمی آن‌ها. ما وقتی صحبت از دانش‌بنیان می‌کنیم، صحبت از کیفیت است نه صحبت از کمیت و وقتی صحبت از اقتصاد دانش‌بنیان به میان می‌آوریم، منظورمان این است که ابتدا باید به کیفیت محصولات تولیدی شرکت‌ها و حرکت در لبه دانش توجه کرد و در مرحله بعد به فکر تیراژ و افزایش کمی شرکت‌ها باشیم.
به گزارش مهر، در بخشی از آیین‌نامه «ارزیابی و حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان» مصوب سال 1402 آمده است؛ با توجه به اینکه فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان به‌صورت دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شود و یکی از شاخص‌های به‌روزرسانی، سطح فناوری کل کشور در هر حوزه است، در صورتی که در این به‌روزرسانی‌ها، کلیه محصولات و خدمات دانش‌بنیان تأیید شده یک شرکت از فهرست خارج شود، آن شرکت به مدت سه سال از زمان آخرین تأیید یا یک سال از زمان آخرین به‌روزرسانی (هرکدام که بیشتر باشد) فرصت دارد تا کالا/ خدمات جدیدی را که در فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان موجود است، برای ارزیابی ارائه کند. در غیر این صورت آن شرکت از فهرست شرکت‌های دانش بنیان خارج خواهد شد.
همچنین در بند دیگری تأکید شده که محصولات ارائه‌شده توسط شرکت‌ها باید در حوزه فناوری‌های برتر باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت یا دانش فنی فرآیند تولید محصول از متوسط سطح فناوری‌های موجود در کشور بالاتر بوده و دستیابی به آن مستلزم انجام تحقیق و توسعه توسط یک تیم فنی خبره باشد.