«خرمشهر را خدا آزاد کرد»؛ این جمله کوتاه، چکیده یک جهان‌بینی و یک روایت تاریخی است که در آن، نقش خداوند در تحولات جوامع انسانی از حاشیه به متن می‌آید. جمله‌ای که در سوم خردادماه سال 1361 از زبان فرماندهی مؤمن و متعهد جاری شد، اما پژواک آن تا امروز، در جبهه‌های مقاومت لبنان، در کوچه‌های ستم‌کشیده غزه و در قلب جوانان مؤمن امت اسلامی، طنین‌انداز است.
خرمشهر در خردادماه 61، شاهد یک نبرد نابرابر بود؛ نبردی که در آن دشمن تا بن دندان مسلح بود و پشت‌گرم به پشتیبانی قدرت‌های جهانی. اما در برابرش، جوانانی ایستاده بودند که سرمایه‌ آن‌ها نه سلاح، بلکه ایمان بود، نه دلارهای نفتی، بلکه شب‌زنده‌داری و دعا بود، نه تجربه جنگی، بلکه صداقت نیت و اخلاص قلبی بود.
رزمندگانی که در دل تاریکی شب با مناجات به درگاه رب‌العالمین، دل‌های خود را صفا می‌دادند و با اشک‌های سحرگاهی، برای عملیات صبح آماده می‌شدند. آن‌ها اگرچه از هر آنچه در اختیار داشتند برای دفاع از دین خدا و ایران اسلامی بهره می‌بردند، اما در بحبوحه آتش و خون، نه‌تنها زمین را، بلکه آسمان را فتح کردند. رابطه‌ آن‌ها با خدا، از جنس قرارداد نبود؛ از جنس عشق بود، از جنس «ربّ شهید می‌خواهد» و «إلهی رِضاً برضاک».
* جنگی با محور قلب، نه فقط خاک
آزادی خرمشهر نه صرفاً یک موفقیت نظامی، بلکه یک پیروزی معرفتی بود. جنگ تحمیلی، مدرسه‌ای شد که در آن توحید عملی تمرین شد؛ یعنی دیدن خدا در متن زندگی، نه در حاشیه عبادتگاه. این همان معنایی است که در ادبیات قرآنی از آن با تعبیر «نصر من الله و فتح قریب» یاد شده؛ نصرتی که با تغییر درون انسان‌ها آغاز می‌شود: إنّ الله لا یغیّر ما بقوم حتی یغیّروا ما بأنفسهم.
وقتی مردانی عارف در لباس رزم، دل به خدا سپردند، آن‌گاه که جان را دادند، اما ایمان را نه، آن‌گاه که در خاک جنوب ایران، روح بلند هیهات من الذله حماسه آفرید، خرمشهر آزاد شد. خدا از دریچه همین ایمان‌ها وارد شد، از لابه‌لای همین اشک‌های شبانه و همین سادگی‌های بی‌ادعا.
* تکرار قاعده الهی؛ از ایران تا غزه و لبنان
اما آیا این قاعده منحصر به یک نقطه از تاریخ است؟ هرگز، چراکه این باور برای همیشه زنده‌ است که کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا. این یک حقیقت غیر قابل انکار است که سنت‌های الهی مقطعی نیستند. همان حقیقتی که خرمشهر را آزاد کرد، سال‌ها بعد در جنوب لبنان ظهور کرد. همان اخلاص، همان اعتقاد به وعده الهی، همان فرهنگ عاشورایی که از ایران به جهان اسلام صادر شد، در چهره جوانانی ظاهر شد که در برابر ماشین جنگی رژیم صهیونیستی ایستادند و آن را به زانو درآوردند.
در جنگ 33 روزه لبنان در تابستان 2006، دوباره تحلیل‌گران غربی حیرت کردند: چگونه ممکن است گروهی محدود، اما مؤمن و سازمان‌یافته، چنین ضربه‌ای به ارتشی بزند که خود را شکست‌ناپذیر می‌دانست؟ پاسخ نه در مدل‌های تاکتیکی، بلکه در عمق ایمان مجاهدان حزب‌الله نهفته بود. در سادگی ظاهر، اما پیچیدگی باطنی مردانی که دنیا را کوچک‌تر از آخرت می‌دیدند.
غزه نیز ادامه همین مسیر است. باریکه‌ای کوچک و محصور، اما دارای قلبی به وسعت تمام تاریخ مقاومت. مردم غزه، کودکان و نوجوانانی که در طول سال‌ها با سنگ، در برابر تانک‌ها ایستاده‌اند. زنانی که فرزندانشان را برای شهادت تربیت کرده‌اند و اکنون در جنگی نابرابر با جان در برابر سلاح گرسنگی و بیماری مقاومت می‌کنند.
* از مقاومت خاکی به تمدن ایمانی
مفهوم پیروزی الهی، امروز به نقطه‌ای از بلوغ رسیده که می‌تواند طرح تمدنی ارائه دهد. اگر خرمشهر را خدا آزاد کرد، این خدا می‌تواند قدس را نیز آزاد کند. اگر ایمان، جنگ نابرابر در شلمچه را به نفع مؤمنان پایان داد، این حقیقت متعالی و قدرتمند می‌تواند آینده معادلات ژئوپلتیکی جهان اسلام را نیز دگرگون کند.
جنگ‌های مقاومت، تبدیل به کانون‌هایی از تولید فرهنگ شده‌اند. از ادبیات مقاومت گرفته تا رسانه‌های متعهد، از هنرهای ارزشی تا شبکه‌سازی اجتماعی، همه و همه بر شالوده همان باوری بنا شده‌اند که روزی بر در و دیوار خرمشهر نوشت: ما زنده‌ایم، چون خدا با ماست.
امروز، سوم خردادماه، فقط یادآور یک پیروزی نیست؛ مشق یک مکتب است. مکتبی که می‌گوید تا وقتی دل‌ها به آسمان بند است، زمین فتح‌شدنی است. مکتبی که الگویی برای جوانان غزه، سوریه، یمن و حتی نسل جدید ایران اسلامی شده است و این همان تمدن نوین اسلامی‌ بوده که رهبر فرزانه انقلاب نیز بارها از آن یاد کرده‌اند؛ تمدنی که بر پایه‌ ایمان و عدالت و نه سرمایه و قدرت نظامی، استوار است.
خرمشهر را خدا آزاد کرد، چون مردانی خدا را باور کردند. چون دل‌هایی به آسمان گره خورد و خدا وعده‌اش را وفا کرد. این الگو همچنان زنده است و خواهد ماند. امروز در روزگار هیاهوی رسانه‌ها و بمباران‌های تبلیغاتی، بازگشت به این حقیقت ساده اما ژرف، ضروری‌تر از همیشه است. پیروزی الهی نه آن است که دشمن از ما بترسد، بلکه آن‌ است که ما جز از خدا، نترسیم.