سپهرغرب، گروه سلامت: امید به زندگی در ژاپن با حدود 84 سال، بالاترین میزان در جهان است. این یک خبر خوب برای مردم این کشور بوده، اما سهم قابل توجهی از جمعیت ژاپن پیر است. به‌طور کلی 28 درصد از جمعیت ژاپن بالای 65 سال سن دارند که در مقایسه با آمریکا و آلمان که به‌ترتیب 15 درصد و 21 درصد جمعیتشان عمر بالای 65 سال دارند، پیرتر هستند؛ مردم پیرتر به‌نوبه‌ خود به معنای افزایش هزینه‌های سلامت است. سال قبل دولت این کشور بودجه‌ای معادل 138 میلیارد دلار (برابر با 15 درصد از کل هزینه‌های این کشور) برای مراقبت‌های بهداشتی و پرستاری به‌جز هزینه‌هایی که برای طرح بیمه درمانی عمومی وضع می‌کند، درنظر گرفت. دولت با بدهی عمومی معادل 250 درصد از GDP و همچنین بیشتر از 24 درصد پرداخت‌ها بابت بدهی‌ها درحال جستجو برای راه‌هایی است که بتواند هزینه را کاهش دهد، دولت معتقد بوده که مراقبت در خانه یکی از بهترین گزینه‌های پیش رویش است.

تمام ژاپنی‌ها به‌صورت ماهانه از طریق کارفرما و یا شهرداری محلی خود مبلغی را برای طرح بیمه عمومی پرداخت می‌کنند. در عوض آن‌ها حق دارو و درمان از دکتر‌ها و بیمارستان‌های دولتی و خصوصی را دارند، اگرچه باید بخشی از هزینه درمان را با توجه به پوشش بیمه پرداخت کنند. در سال 2000 ژاپن یک طرح بیمه‌ عمومی جهت مراقبت‌های بلندمدت برای کسانی که بالای 65 سال سن دارند، معرفی کرد که طبق آن مردم باید از سن 40 سالگی شروع به پرداخت حق بیمه کنند، این طرح نیز دقیقاً همان کارکرد را دارد.

حق بیمه‌ها و هزینه‌های پرداختی نزدیک به 60 درصد از هزینه‌های خدمات ارائه‌شده را پوشش می‌دهند و دولت نیز مابقی را پرداخت می‌کند. دولت می‌گوید که میانگین هزینه‌ سالانه مراقبت‌های بهداشتی برای یک فرد بالای 75 سال، برابر با 942 هزار ین است، این درحالی بوده که برای افراد دیگر برابر با 221 هزار ین است.

با توجه به استاندارد‌های کشورهای سالمند، انصافاً ژاپن در کاهش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی خوب عمل کرده است (این را نائوکی اکگامی، از دانشگاه بین‌المللی در توکیو می‌گوید). دولت همچنین برای پایین نگه داشتن هزینه‌ها پاداش‌هایی درنظر گرفته است (اگرچه این کار باعث می‌شود تا ارائه‌دهندگان خدمات برای به‌دست آوردن پول بیشتر به انجام کارهای غیر ضروری متوسل شوند، ژاپن با توجه به جمعیتش در مقایسه با هر کشور دیگری، بیشترین تعداد سی‌تی‌اسکن را دارد). این کشور همچنین استفاده از داروهای عمومی را که ارزان‌تر هم هستند، تحریک کرده است.

      حیات‌بخش اما ورشکست‌کننده

بااین‌حال و با توجه به رتبه‌بندی oecd این کشور در پشت سر فرانسه، آمریکا و بالاتر از ایتالیا و کره جنوبی (دو تا از کشور‌های پیر دیگر) به جایگاه ششم در سهم gdp از هزینه‌های بهداشتی خزیده است. قضیه فقط این نیست که تعداد افراد مسن در این کشور درحال افزایش بوده، به ‌موازات طولانی شدن عمر افراد با بیماری‌هایی همچون آلزایمر و دیابت، هزینه‌ای که بابت هر فرد پرداخت می‌شود نیز افزایش می‌یابد.

ژاپن سال‌هاست که مراقبت در خانه را مورد تشویق قرار داده؛ اما اکنون این کار را جدی‌تر انجام می‌دهد. این سیاست با توجه به میانگین مدت بستری در بیمارستان که در ژاپن و به‌طور مثال در مقایسه با کشوری مثل هلند سه برابر بوده، بسیار سودمند است. وزارت سلامت پیش‌بینی می‌کند در سال 2025 یک میلیون نفر مراقبت بهداشتی را در منزل دریافت خواهند کرد (یک‌ونیم برابر کل فعلی)؛ تعداد واحد‌های پرستاری ویژه صرفاً برای ویزیت در خانه از هفت هزار و 473 عدد در سال 2014 به10 هزار و 418 واحد در سال 2018 افزایش یافته است. سال قبل یک هیئت دولتی پیشنهاد افزایش تعداد پزشکانی که برای ویزیت‌های خانگی و ارائه خدمات مشاوره‌ای از طریق ویدئوکنفرانس حقوق دریافت می‌کنند را مطرح کرد.

این هیئت همچنین پیشنهاد وضع قوانین جدید به‌منظور تشویق به مراقبت در خانه را مطرح کرد. برای مثال بیمارستان‌ها باید موظف شوند زمانی که یک بیمار را مرخص می‌کنند، با خدمات اجتماعی مذاکره داشته باشند. برخی از شهرداری‌ها هم‌اکنون خدمات مراقبتی خوبی را ارائه می‌دهند، اونومیچی که یک شهر ایالتی کوچک و حتی از کشور به‌عنوان یک کل پیرتر بوده، یکی از آن‌هاست. خدمات پزشکی آن یک کنفرانس 15 دقیقه‌ای با پزشکان، پرستاران و اعضای خانواده و حتی دندان‌پزشکان دارد تا توضیح دهد که آن‌ها چگونه از مردم مراقبت خواهند کرد. هیساشی کاتایاما که یک پزشک است، می‌گوید: از آنجایی که سامانه‌ای برای این کار وجود نداشت، برای بیمارستان‌ها سخت بود که به بیمار بگویند به منزل برگردد، اما اکنون شرایط تغییر کرده است.

همچنین مراقبت‌های اجتماعی برای بیماران خاص درحال بهبود است. جنون که درحال حاضر روی پنج میلیون نفر ژاپنی اثر گذاشته (چهار درصد از کل جمعیت ژاپن)، تا سال 2030 بر روی 7-6 درصد جمعیت این کشور اثر خواهد گذاشت. فراتر از ارائه‌ خدمات سازمانی و مداوا، برخی از شهر‌ها مانند ماتسودو در شمال شرقی توکیو کافه‌هایی را برای ارائه خدمات و همراهی و بیان توصیه‌ها به بیماران و مراقبانشان ایجاد کرده‌اند. مراکز روز که به بستگان سالمندان امکان مراقبت از آن‌ها را می‌دهد، بسیار رایج است؛ اگرچه اکثر مردم می‌گویند می‌خواهند در خانه بمیرند، اما فقط 13 درصد مردم ژاپن در خانه می‌میرند. مراقبت در خانه به‌صورت گسترده‌تر برای اینکه خدمات بهداشتی ژاپن را مقرون‌به‌صرفه کند، کافی نخواهد بود.

دولت شینزوآبه می‌خواهد سیستم تأمین اجتماعی را اصلاح کند، چون‌ معتقد است می‌تواند هزینه‌های بهداشتی این کشور را کاهش دهد. برای مثال افزایش سن بازنشستگی، افراد را فعال و سالم نگه خواهد داشت و همچنین باعث می‌شود برای مدت طولانی‌تری مالیات بپردازند. دولت همچنین می‌خواهد تلاش کند تا شیوع بیماری‌هایی که بر افراد مسن تأثیر می‌گذارد اما خاستگاه آن در رفتارهای دوران جوانی است را کاهش دهد.

کازومی نیشی کاوا از وزارت اقتصاد می‌گوید: ما تمایل پیدا کرده‌ایم بر روی پیر‌ها تمرکز کنیم، اما نیاز داریم تا به جوان‌ترها توجه داشته باشیم تا از بیماری‌ها جلوگیری کنیم. او بیشتر بر روی اطلاع‌رسانی درخصوص دلایل دیابت که در ژاپن درحال افزایش بوده و یا ورزش‌هایی که می‌تواند از گسترش جنون جلوگیری کند، تمرکز کرده است.

شیگفومی کاواموتو، مدیرعامل کند پورن «فدراسیون ملی جوامع بیمه سلامت» می‌گوید: همچنین مردم احتمالاً مجبور خواهند بود برای مراقبت‌های بهداشتی هزینه بیشتری بپردازند. پرداخت هزینه‌ها توسط افراد بالای 75 سال نزدیک به 10 درصد بوده، درحالی ‌که برای سایر افراد 30 درصد است؛ دولت باید این میزان را تا 20 درصد افزایش دهد. برخی از افراد سالخورده منابع لازم برای این کار را ندارند، اما خیلی‌ها چنین توانی را دارند؛ دولت می‌تواند برخی از خدمات همچون داروهای بدون نسخه را از پوشش بیمه‌ای خود حذف کند.

منبع: مجله اکونومیست، شماره 9125 ژانویه 2019 ص 48 و 47

ترجمه: مهدی خان‌بابائی نوا