کارشناسان معتقدند بحران آب در قرن 21 بسیاری از کشورهای جهان را در بر خواهد گرفت و آب مهم‌ترین چالش کشورها در سده حاضر خواهد شد؛ البته اینطور هم هست و آب‌های مرزی در برخی مناطق به چالشی برای کشورهای همسایه تبدیل شده است.

کمبود آب سالم و قابل شرب در آینده ای نه چندان دور به یکی از مهمترین مشکلات دولت‌ها مطرح خواهد شد و ممکن است به جنگ‌های پرهزینه بین کشورها هم ختم شود.

حالا که وضعیت اینگونه است و کارشناسان نسبت به تغییرات اقلیمی و بحران آب در آینده هشدار می‌دهند، نباید دلخوش به آمارهای گاه و بیگاه افزایشی میزان بارش‌ها بود.

اما بعضی از شهروندان این روزها با همین تصور سالی پربارش و با وجود هشدارهای همیشگی، از آب شرب برای شستن کوچه و ماشین و فرش استفاده می‌کنند؛ موضوعی که در شرایط آب وهوایی چند سال اخیر، دیگر قابل قبول نیست.

***افزایش 34 درصدی بارندگی در کردستان/افت شدید آب‌های زیرزمینی

از ابتدای سال آبی جاری تاکنون 462 میلیمتر بارش در استان کردستان ثبت شده که در مقایسه با سال آبی گذشته 34 درصد بیشتر است. این میزان نسبت به دوره مشابه بلند مدت که 429 میلیمتر بود، هشت درصد افزایش نشان می‌دهد.

حجم فعلی مخازن سدهای کردستان هم یک میلیارد و 719 میلیون مترمکعب است که این میزان در مدت مشابه پارسال یک میلیارد و 580 میلیون مترمکعب بود.

با این وجود، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان گفت: تغییرات اقلیمی، نبود تناسب زمانی و مکانی بارش‌ها، رشد روزافزون مصارف آب به خصوص برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی و افزایش دشت‌های ممنوعه، پشت سر گذاشتن خشکسالی‌های سخت و عدم رعایت الگوی مصرفی صحیح، چالش‌هایی است که گذر از آنها عزم راسخ مردم را می‌طلبد.

آرش آریانژاد ادامه داد: در حال حاضر با توجه به محدودیت منابع آب و افزایش روزافزون تقاضا به علت افزایش جمعیت، زمینه ایجاد بحران‌های جدی در خصوص تأمین آب مورد نیاز در شرب، صنعت و بویژه در کشاورزی فراهم شده است.

او تاکید کرد: در این میان اهتمام جدی مردم به عنوان ذی‌نفعان اصلی و مصرف کنندگان آب، چه در بخش صنعت، شرب و چه در بخش کشاورزی که بیش از 80 درصد آب تولیدی را مصرف می‌کند از همیشه ضروری‌تر است.

***مصرف بیش از 27 میلیون مترمکعب آب در سال جاری

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کردستان هم گفت: طی سه ماهه نخست امسال 27 میلیون و 228 هزار و 748 مترمکعب آب شرب در استان مصرف شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود یک درصد رشد داشته است.

محمد فرهاد بر لزوم حساسیت نسبت به مصرف بهینه آب تاکید کرد و افزود: از آنجا که 30 درصد مصارف خانگی مربوط به استحمام است، استفاده از سردوش‌های کاهنده مصرف و کاهش زمان استحمام می‌تواند ماهیانه در حدود چهار هزار لیتر صرفه‌جویی آب را به همراه داشته باشد.

خودداری از باز نگاه داشتن شیر آب در هنگام مسواک زدن، استفاده از آبیاری قطره‌ای برای گل‌ها و گیاهان خانگی، استفاده از تأثیر هوای آزاد برای خارج شدن مواد غذایی از حالت انجماد به جای استفاده از آب و عدم به کار بردن آب به جای جارو در نظافت حیاط و کوچه از دیگر راهکارهای صرفه جویی در مصرف آب است که او به آن اشاره کرد.

کنترل اتصالات و شیرآلات برای کنترل نشتی، استفاده مناسب و به موقع از ماشین لباسشویی، شستشوی خودرو با یک سطل آب به جای مصرف فراوان آب، نصب کولر در سایه، استفاده از شیرهای اهرمی یا الکترونیکی، دیگر راهکارها صرفه‌جویی در مصرف آب است.

***ضرورت استفاده بهینه از آب

اگر می‌خواهیم در آینده در زمینه تامین آب شرب و کشاورزی مشکل نداشته باشیم، استفاده بهینه از این مایع حیات بخش ضروری است و در این میان مردم در کنار دستگاه باید نسبت به این مهم احساس مسئولیت کنند.

کردستان، استانی کوهستانی و اقلیم آن متاثر از توده‌های هوای گرم و مرطوب مدیترانه‌ای است که موجب بارندگی‌هایی در بهار و ریزش برف در زمستان‌ها می‌شود.

میزان بارندگی سالانه در شرایط عادی اقلیمی معادل 455 میلی‌متر است، بیشترین میزان بارندگی سالیانه مربوط به شهرهای مریوان و بانه با حدود 800 میلی‌متر و کمترین میزان بارندگی در شرق استان حدود 400 میلی‌متر است، میزان بارش در قسمت مرکزی یعنی سنندج نزدیک به 500 میلی متر است.

از حوضه‌های آبریز اصلی استان کردستان می‌توان به خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر و دریاچه ارومیه و حوضه‌های آبریز نیز به سفیدرود شامل رودخانه‌های تلوار و قزل اوزن، مرزی غرب شامل رودخانه‌های سیروان و زاب کوچک، کرخه شامل رودخانه رازآور و دریاچه ارومیه شامل رودخانه‌های زرینه و سیمینه اشاره کرد.

تعداد دشت‌های استان 9 مورد است که پنج دشت آن در نیمه شرقی، 2 دشت در غرب و 2 مورد دیگر در جنوب استان واقع شده است، دشت‌های قروه، دهگلان و چهاردولی در شرق استان جزو دشت‌های ممنوعه محسوب می‌شود.

18 سد در کردستان وجود دارد که از این تعداد مدیریت 12 سد در اختیار استان و بهره‌برداری مابقی سدها در اختیار استان‌های همجوار از جمله آذربایجان‌غربی و کرمانشاه قرار دارد.