دولت سیزدهم در تلاش است با افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق شناسایی مودیان جدید و مقابله با فرارهای مالیاتی از اتکای بودجه به نفت بکاهد، اما موضوع مهم این است که بخش تولید آسیب نبیند.

بر اساس این گزارش، برای نخستین‌بار در سازمان امور مالیاتی، میز واکنش سریع برای حل و فصل مسائل فعالان بزرگ اقتصادی و مؤدیان خوش‌حساب مالیاتی ایجاد شده است. در لایحه بودجه 1403 نیز علاوه بر ارائه تخفیف مالیاتی به تولید، معافیت حقوق و معافیت مالیات اصناف نیز بسیار بیشتر از میزان افزایش حقوق افزایش یافته است.

این رویکرد نخست در جهت تحقق بودجه بدون نفت بوده تا بخش مولد اقتصاد به‌عنوان یک شریک مهم و کلیدی برای توسعه اقتصادی کشور از کاهش نرخ مالیاتی و تخفیف مالیاتی برخوردار شود؛ همچنین در جهت کاهش بروکراسی اداری مرتبط با حوزه مالیاتی و تسهیل دریافت تسهیلات کسب و کارها اقداماتی انجام شده است.

بنا بر این گزارش، در کنار موضوع کاهش بار مالیاتی از روی دوش تولید، موضوع تمرکز بر مبارزه با فرار مالیاتی و افزایش مؤدیان مالیاتی در دستور کار قرار دارد؛ در سال جاری اقدامات بسیار مهم و کلیدی در جهت افزایش درآمدهای مالیاتی و اصلاح نظام مالیاتی با تمرکز بر دریافت مالیات از بخش‌هایی که نسبت به پرداخت مالیات تمکین ندارند، انجام شده است.

مالیات عادلانه به این معنا در حال پیگیری است که همان طور که مالیات کارمند و کارگر در پایان هر ماه به‌صورت خودکار از حسابش کسر می‌شود، مشاغل پردرآمد نیز به سهم خودشان از مالیات را بپردازند.

*اخذ مالیات از بخش پنهان و غیر شفاف

کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص لایحه بودجه 1403، اظهار کرد: هدف دولت سیزدهم برای تأمین بودجه از محل درآمدهای مالیاتی خوب است، اما دولت برای این امر کار سختی را در پیش دارد. واقعیت این است که هنوز نتوانسته‌ایم آن طور که شایسته است بر فعالیت‌های سوداگری در کشور مالیات ببندیم و این موضوع باید با جدیت پیگیری شود.

حسین محمودی اصل با تأکید بر اینکه باید سرمایه‌ها را از بخش‌های سوداگری به سمت تولید سوق دهیم، افزود: به‌درستی اصلاح نظام مالیاتی کشور در دستور کار دولت قرار گرفته و مقابله با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید پیگیری می‌شود. دولت باید تا جایی که می‌تواند به سمت اخذ مالیات از بخش پنهان و غیر شفاف حرکت کند.

*حمایت دولت سیزدهم از تولیدکنندگان

وی گفت: دولت اقدام درستی در راستای حمایت از تولیدکنندگان به اجرا گذاشته شد و نرخ مالیات آن‌ها کاهش یافت، اما باید حمایت از تولید همه جانبه باشد. بایستی سیاست‌ها به سمتی باشد که ریسک تولید به حداقل برسد و سودش حداکثر شود.

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: ریسک تولید بالاست اما فعالیت‌های واسطه‌ای، دلالی و سوداگری حاشیه سود بالا و ریسک پایینی دارد که دولت باید این شرایط را تغییر دهد.

محمودی اصل تأکید کرد: احتمالاً در شرایط فعلی افرادی که قصد فرار مالیاتی دارند، به فکر راه‌های جدید برای طفره رفتن از پرداخت مالیات خواهند افتاد. استفاده از تهاتر روشی است که پیش‌بینی می‌شود به آن روی آورند.

**هدف دولت برای مقابله با فرارهای مالیاتی خوب است

در خصوص تمرکز بر مالیات ستانی از مشاغل پردرآمد مانند طلافروشان، آهن‌فروشان، مشاورین املاک، رستوران‌داران و... که بیشترین درآمد و کمترین میزان پرداخت مالیات را دارند، تأکید کرد و گفت: هدف دولت در مقابله با فرار مالیاتی این مشاغل خوب است و باید با استفاده از سامانه‌های نظارتی قوی و به‌روز با فرار مالیاتی مودیان پردرآمد مقابله کنیم.

این کارشناس امور مالیاتی در خصوص به کار انداختن درآمدهای نفتی در بخش‌های پیشران و پروژه‌های عمرانی صنعت نفت و گاز، بیان کرد: از ابتدا هدف این بود که درآمدهای نفتی در حوزه‌های زیرساختی و عمرانی به کار گرفته شود، اما در ادامه این روند برعکس شد و به استفاده از درآمدهای نفتی در هزینه‌های جاری دولت پرداختیم.

**معافیت‌های مالیاتی سامان‌دهی شود

محمودی اصل تصریح کرد: به‌دلیل عدم تحقق درآمدهای مالیاتی دولت، درآمدهای حاصل از فروش نفت تماماً مورد استفاده قرار می‌گرفت و طرح‌های عمرانی، زیرساختی و توسعه‌ای مورد غفلت واقع شد که از طریق سامان دادن به امور مالیاتی کشور می‌توانیم این مشکلات را حل کنیم.

وی گفت: سامان‌دهی معافیت‌های غیرضرور قطعاً می‌تواند در افزایش درآمدهای مالیاتی دولت مؤثر باشد و معافیت‌های مالیاتی بدون منطق باید حذف شود، زیرا محلی برای رانت و فساد است. باید مجموعه‌ای از شاخص‌ها را در موضوع افزایش درآمدهای مالیاتی مدنظر داشته باشیم.