وی ادامه داد: تکنسین‌ها برای رسیدن به این هدف ممکن است زندگی خود را با خطر مواجه کرده و انواع عوامل استرس را ازجمله بارکاری بسیار، تلاش برای رسیدن به صحنه حادثه در کمترین زمان ممکن، حقوق ناکافی، عدم ارتقای شغلی و خشونت‌های محل کار را تجربه کنند و در کنار این مسائل مواجهه مکرر و طولانی‌مدت با وقایع تروماتیک یا حوادث بحرانی می‌تواند این گروه از ارائه‌دهندگان مراقبت پیش‌بیمارستانی را در معرض مشکلات روحی، جسمی و روانی ‌قرار دهد.

استادیار دانشکده علوم پزشکی اسدآباد با بیان اینکه نگرانی‌های فزاینده جهانی نیز از آمارهای هشداردهنده فرسودگی شغلی و اختلال سلامت روان تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی حاکی‌ است، گفت: در مطالعه‌ای که به‌منظور بررسی استرس روی عملکرد کارکنان فوریت‌های پزشکی در یک محیط شبیه‌سازی انجام گرفته، مشخص شده مواجهه با شرایطی که از استرس بالایی برخوردار است، باعث افزایش میزان اضطراب و کاهش عملکرد آنان در سناریوهایی از پیش‌ طراحی‌شده و موجب کاهش مستندسازی اطلاعات می‌شود؛ همچنین مشخص شد عملکرد آنان در محاسبه صحیح میزان داروی تجویزشده در شرایط پُراسترس اورژانس پیش‌بیمارستانی به میزان قابل‌توجهی نسبت به شرایط کم‌استرس کاهش پیدا می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه همدان هفدهمین استان پُرجمعیت کشور به‌شمار می‌رود، بیان کرد: این استان دارای 20 پایگاه شهری، 30 پایگاه جاده‌ای و یک پایگاه امداد هوایی اورژانس پیش‌بیمارستانی است و افراد شاغل عملیاتی در پایگاه‌های اورژانس 115 همدان شامل 277 نفر بوده که از این تعداد 63 درصد آن‌ها دارای مدارک کارشناسی و کارشناس‌ ارشد پرستاری و سایر افراد شاغل دارای مدرک تحصیلی کاردانی و کارشناسی تکنسین اورژانس پزشکی، کاردان و کارشناس اتاق عمل و کاردان هوشبری هستند.

خزایی با اشاره به طرح تحقیقاتی خود، اظهار کرد: طرح تحقیقاتی که ما طراحی کردیم به‌عنوان تبیین تجربیات مواجهه با استرسورها در اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی بود که این طرح یک طرح تحقیقاتی و مطالعه ترکیبی محسوب می‌شود و موضوع این مطالعه از اولویت‌های پژوهشی گروه پرستاری مراقبت‌های ویژه، مدیریت دانشکده پرستاری و مامایی تهران و نیز وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران است.

وی با اشاره به هدف از انجام این طرح، تصریح کرد: تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی در مواجهه مکرر و طولانی‌مدت با انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی در معرض مشکلات روحی، جسمی و روانی ازجمله اختلال استرس بعد از حادثه قرار دارند، درحالی‌ که تلاش‌هایی برای شناسایی حوادث تروماتیک در سیستم پیش‌بیمارستانی صورت گرفته، اما تاکنون به بررسی این موضوع به‌صورت کلی پرداخته نشده و در زمینه ماهیت استرس‌زایی انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی تکنسین‌ها که به آن اعزام می‌شوند، اطلاعات اندکی وجود دارد. به همین علت این مطالعه به‌منظور تبیین تجربه استرس پس از مواجهه با اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی در تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی طراحی و اجرا شد.

عضو گروه فوریت‌های پزشکی دانشکده علوم پزشکی اسدآباد با بیان اینکه در بخش اول این مطالعه که یک مطالعه ترکیبی از توضیحی- متوالی است از روش کمی استفاده شد، گفت: بخش اول مطالعه به‌صورت کمی با انتخاب 259 تکنسین فوریت‌های پزشکی سطح استان همدان با روش نمونه‌گیری سرشماری صورت گرفت که در این بخش از پرسشنامه اطلاعات پایه (مشخصات دموگرافیک و تعیین رتبه‌بندی انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی از لحاظ استرس‌زایی) و پرسشنامه بررسی استرس پس از حادثه استفاده شد.

وی افزود: بخش دوم مطالعه به‌صورت کیفی و به‌منظور فهم، بینش بهتر و تبیین استرس پس از مواجهه با انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی بود و انتخاب مشارکت‌کنندگان در مرحله کیفی مطالعه به‌صورت هدفمند و براساس داده‌های بخش کمی بود.

خزایی با اشاره به اینکه با تکنسین‌های دارای شرایط ورود به بخش کیفی مطالعه، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و چهره به چهره انجام و داده‌ها به‌صورت تحلیل محتوای قراردادی تجزیه و تحلیل شد، تصریح کرد: نتایج مرحله کمی نشان داد که از مجموع 259 تکنسین فوریت‌های پزشکی شرکت‌کننده در مطالعه نزدیک به 21 درصد شامل 55 نفر از تکنسین‌ها معیارهای لازم برای تشخیص موقت PTSD (استرس پس از حادثه) را داشتند.

وی با اشاره به اینکه تعداد شیفت در یک ماه مهم‌ترین و مؤثرترین عامل پیش‌بینی‌کننده نمره PTSD این شرکت‌کنندگان بود، ادامه داد: ازنظر تکنسین‌های مورد مطالعه قرار‌گرفته، سه اورژانس پیش‌بیمارستانی پُراسترس شامل قلبی- عروقی با 24.7 درصد، زنان و زایمان 22 درصد و اطفال 20.1 درصد و سه اورژانس‌ کم‌استرس، محیطی 26.3 درصد، رفتاری 17.4 درصد و نرولوژیک 9.7 درصد به‌ترتیب جزء اورژانس‌های کم‌استرس درنظر گرفته شدند.

این پژوهشگر بیان کرد: یافته‌های حاصل از مصاحبه در بخش کیفی مطالعه نیز منجر به ایجاد پنج طبقه اصلی شد که شامل تأثیر فراگیر بحران استرس بر تکنسین‌ها، حلقه‌های مفقوده شبکه‌های ارتباطی در مدیریت حوادث، نقصان‌های حرفه‌ای پیش‌بیمارستانی، بستر پیچیده و چندوجهی اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی استرس‌زا و راهکارهای مدیریت و کنترل استرس در حوزه پیش‌بیمارستانی بود.

وی مطرح کرد: نتایج مطالعه نشان داد که تکنسین‌ها راهکارهایی چون کاهش شیفت کاری، آموزش منظم دوره‌ای ضمن‌ خدمت، بیمه کردن وسایل و تجهیزات آمبولانس، استفاده از روانشناسان در اورژانس 115، حمایت سازمان از کارکنان در برابر موضوعات قانونی و حقوقی، استفاده از نیروی ماما در اورژانس‌های زنان، به‌روزرسانی پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های پروسیجرهای بیمارستانی و ایجاد هماهنگی بین نیروهای امدادی و پلیس‌ راه برای کاهش استرس مواجهه با انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی را در این مطالعه پیشنهاد کردند.

خزایی افزود: همچنین نتایج و یافته‌های کمی و کیفی حاصل‌شده در این مطالعه از تبیین استرس پس از مواجهه با انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی نشان داد که انواع اورژانس پیش‌بیمارستانی اثرات استرسی متفاوتی بر تکنسین‌ها دارد که با اصلاح بعضی از عوامل تعدیل‌کننده استرس و ساختارهای موجود می‌توان به تکنسین‌ها در مدیریت و کنترل استرس پس از مواجهه با انواع اورژانس‌های پیش‌بیمارستانی کمک شایانی داشت.

* به گزارش خبرگزاری ایسنا؛ مطالعه این استادیار دانشکده علوم پزشکی اسدآباد به‌عنوان یکی از طرح‌های تحقیقاتی پایان‌یافته منتخب این دانشکده در 6 ماهه دوم سال 1402 بوده است.