طی چند دهه اخیر رشد روزافزون تعداد خودروها، افزایش بی‌رویه تردد در خیابان‌ها، وابستگی شدید شهروندان به استفاده از خودروی شخصی همه و همه، تبعات زیان‌باری داشته است و لازم بوده مدیران و کارشناسان در این زمینه چاره‌ای بیندیشند، البته پاسخ مسئولان راه‌اندازی سیستم حمل‌ونقل ایمن، پاک، سریع و اقتصادی است که می‌تواند جوابگوی نیاز شهروندان و ایجاد رغبت و انگیزه برای استفاده بیشتر از آن باشد تا شاهد تردد کمتر خودروها در خیابان‌های شهر باشیم.

دراین‌بین امروز به‌جرأت می‌توان گفت مترو کارآمدترین سامانه حمل‌و‌نقل ریلی درون‌شهری است که ویژگی‌هایی همچون سرعت، دقت، ایمنی و ظرفیت بالای جابه‌جایی مسافر باعث شده تا استفاده از آن بیش‌ازپیش مورد توجه قرار بگیرد.

حال آنکه با فرهنگ‌سازی مناسب برای فراگیر شدن استفاده از حمل‌ونقل پاک می‌توان در راستای ارتقای کیفیت زندگی، بهبود وضعیت محیط و تمرکز بر سیاست‌های انسان‌محورانه در توسعه شهرها گام برداشت، چراکه در آینده نزدیک کلان‌شهرها با وضعیت بحرانی‌تری درخصوص جابه‌جایی مسافر مواجه می‌شوند و دراین‌بین داشتن زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی بسیار مهم است.

کرمانشاه نهمین شهر پُرجمعیت و یکی از کلان‌شهرهای ایران بوده که سال‌ها است برای راه‌اندازی سیستم حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری توسط تیم مدیریت شهری آن تلاش‌ شده، اما هنوز به سرانجام نرسیده است.

حال آنکه منطبق بر گفته مسئولان، در شهر کرمانشاه طی سال 81 بیش از یک میلیون نفر سفر در روز با اهداف مختلف روی می‌داد که این میزان در سال 1400 به حدود دو میلیون نفر سفر در روز افزایش خواهد داشت که این اعداد نشان‌دهنده آن است که باید هرچه سریع‌تر برای ایجاد قطار شهری کرمانشاه به‌عنوان پروژه تأثیرگذار تلاش کرد.

البته در این میان براساس آمار مدیریت شهری، این شهر حدود 55 خط اتوبوسرانی با حدود سه هزار و 500 سرویس در روز، حجمی حدود 19 درصد از حمل‌ونقل عمومی شهر را برعهده دارد و در کنار این سیستم مجموعه تاکسیرانی و مینی‌بوسرانی نیز با حدود 45 و 60 درصد سهم، در جابه‌جایی مسافران شهر نقش ایفا می‌کنند و مابقی سفرهای درون‌شهری با شیوه‌های دیگری همچون سواری شخصی و دوچرخه است.

درواقع شهرداری کرمانشاه با راه‌اندازی و بهره‌برداری سیستم حمل‌ونقل ریلی در راستای کاستن از میزان ترافیک شهر، با توجه به اینکه حمل‌ونقل ریلی بیشترین سهم جابه‌جایی مسافر را به خود اختصاص خواهد داد، گام برداشته است؛ چراکه اجرای این طرح در ارتقای حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز تأثیر بسزایی خواهد داشت.

حال آنکه مطالعات اولیه کریدور خط یک قطار شهری کرمانشاه که به خط مونوریل کرمانشاه معروف شد، از سال 1386 آغاز شده است؛ تأسیس خط منوریل 25 اردیبهشت‌ماه 86 در بند دو شصت‌وهفتمین صورت‌جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور به تصویب رسید.

اگرچه ساخت مونوریل کرمانشاه سرانجام اواخر سال 89 و اوایل سال 90 آغاز شد، اما اجرای این پروژه همچنان با اعتراض کارشناسان و برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی همراه بود؛ به‌طوری که در مهرماه 90 موجب شد بار دیگر مترو جایگزین مونوریل شود، براساس مصوبه تبدیل مونوریل به قطار سبک شهری در جلسه شورای عالی ترافیک در خردادماه سال 93، حدود پنج‌ونیم کیلومتر از مسیر این پروژه به شکل تونل، هفت ایستگاه روی زمین و 6 ایستگاه زیرزمینی اجرا می‌شود. بر این اساس در ارتباط با آخرین وضعیت این پروژه بر آن شدیم تا گفت‌وگویی با «امین سرتیپ‌نیا»، سرپرست جدید سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری کرمانشاه داشته‌ باشیم که در ادامه می‌خوانید:

سرپرست جدید سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری کرمانشاه با بیان آنکه این پروژه درمجموع به طول 13 کیلومتر در محدوده میدان معلم تا میدان فردوسی است که به دو فاز تقسیم‌بندی شده است، گفت: فاز نخست پروژه از میدان معلم تا میدان آزادی و فاز دوم از میدان آزادی تا میدان فردوسی را شامل می‌شود.

امین سرتیپ‌نیا ادامه داد: فاز نخست این پروژه به طول 6.8 کیلومتر بوده که پنج کیلومتر آن به‌صورت روگذر و یک‌ونیم کیلومتر آن به‌صورت تونل خواهد بود. امروز جهت تسریع در بهره‌برداری از پروژه، تمرکز بر اتمام فاز نخست است تا مردم بتوانند هرچه سریع‌تر از آن استفاده کنند.

وی با تأکید بر اینکه امسال خوشبختانه شاهد جذب بالایی از اعتبارات برای این پروژه بودیم، گفت: خوشبختانه چیزی حدود 740 میلیارد تومان از محل اعتبارات فروش اوراق و دریافت چند فقره تسهیلات از بانک‌های رفاه و سپه به این پروژه تزریق شده است.

این مقام مسئول با تأکید بر آنکه در فاز نخست این پروژه شاهد پیشرفت قابل توجهی هستیم، خاطرنشان کرد: درواقع به‌جز ایستگاه‌های روکار، در سطح زمین تقریباً شاهد اتمام این فاز هستیم.

سرتیپ‌نیا با اشاره به اینکه تکمیل فاز یک قطار شهری کرمانشاه به‌عنوان یکی از مصوبات سفر رئیس‌جمهور به استان موضوع نامه شماره 4315 تاریخ هشتم اردیبهشت‌ماه 97 آقای نوبخت به‌صورت جدی درحال پیگیری است، ابراز کرد: در این راستا پیگیری‌های مستمر جهت تأمین منابع مالی مورد نیاز ضمن ورود به عملیات طراحی و شروع شیفت اجرایی در بخش‌های مختلف پروژه، صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود در سال 1401 شاهد بهره‌برداری از فاز نخست این پروژه باشیم، اذعان کرد: این فاز از ابتدای خیابان کارمند تا میدان آزادی را شامل می‌شود.

این مقام مسئول با اشاره به آنکه در فاز دوم این پروژه نیز در بخش ساخت تونل در زیر زمین به چهارراه اجاق رسیدیم، اظهار کرد: خوشبختانه ادامه کار با قدرت درحال پیگیری است.

سرپرست جدید سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری کرمانشاه با تأکید بر اینکه میزان اعتبارات امسال چیزی بیش از میزان اعتبارات 10 سال گذشته تزریق‌شده به این پروژه بوده است، خاطرنشان کرد: بازهم تأکید می‌شود فاز نخست این پروژه در سال 1401 افتتاح می‌شود.

سرتیپ‌نیا در پاسخ به این سؤال که آیا از پتانسیل دانشگاه برای اجرای پروژه استفاده کرده‌اید و چه میزان می‌تواند این موضوع تأثیرگذار باشد؟ افزود: سازمان حمل‌ونقل ریلی با دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه تفاهم‌نامه‌ای امضا کرد که در آن همکاری مستقیم دانشگاه و این سازمان پیش‌بینی شده است؛ همچنین این سازمان آمادگی دارد تا با دانشگاه‌ها و واحدهای آموزش عالی استان و نیز سازمان نظام مهندسی همکاری متقابل داشته باشد که موجب بالا رفتن دانش فنی دانشجویان می‌شود و استفاده این سازمان از علم به‌روز، یکی از اولویت‌ها است.