در دنیای پیچیده و پرچالش امروز، زندگی قانون‌مدارانه به عنوان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای ایجاد جامعه‌ای سالم و منظم مطرح می‌شود. این سبک زندگی نه تنها به افراد کمک می‌کند تا در محیطی امن و آرام زندگی کنند، بلکه به تقویت بنیان‌های خانواده و احترام به حقوق یکدیگر نیز می‌انجامد.
اصل قانون گرایی از خانواده سرچشمه می‌گیرد و خانواده و اولین کلاس قانون است و فرزند الفبای آن را در خانه یاد می‌گیرد.
برای آموزش و عادت دادن فرزندان به قانون مداری ابتدا خود والدین باید قانون مداری را پیشه کنند تا کودکان و فرزندان با یادگیری و تمرین آن‌ها بتوانند به عنوان عضوی قانون محور در جامعه حضور یابند.
طبق نظر روانشناسان برای آموزش سبک زندگی قانون مدارانه باید در خانواده احترام به قوانین، مسئولیت‌پذیری، فرهنگ قانون‌مدارای و تقویت روابط اجتماعی را به فرزندان آموزش داد.
در توضیح بیشتر این سبک زندگی باید بگوییم که افراد برای آموزش این اصل ابتدا خودشان باید به قوانین احترام بگذارند و آن را رعایت کنند، چراکه این احترام به قوانین، پایه‌گذار نظم اجتماعی است.
افراد در این سبک زندگی مسئولیت اعمال خود را می‌پذیرند و در قبال رفتارهای خود پاسخگو هستند. این ویژگی به تقویت اعتماد اجتماعی کمک می‌کند.
همچنین افراد به دنبال یادگیری و آگاهی از قوانین و حقوق خود و دیگران هستند. این آگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا در زندگی روزمره خود به درستی عمل کنند.
یکی دیگر از ویژگی‌های سبک زندگی قانون‌گرایی فرهنگ ترویج قانون‌مداری است یعنی فرد سعی ‌کند قانون‌مداری را در خانواده و جامعه ترویج دهند و دیگران را به رعایت قوانین تشویق کنند و در تعاملات اجتماعی خود به این حقوق توجه کنند.
*تبعات مثبت سبک زندگی قانون‌مدارانه
در صورتی که همه افراد خانواده یک سبک زندگی بر اساس قانون را دنبال کنند تاثیرات مثبتی را در آن مشاهده خواهند کرد. تصور کنید خانواده‌ای به قوانین موجود در خانواده درست عمل کنند و نسبت به آن مسئولیت‌پذیر باشند، چه آرامشی در خانواده حکم فرما خواهد شد.
اگر پدر طبق قوانینی که به کمک همسرش برای خانواده وضع کرده است به وظایف خودش آگاه باشد و برای خانه خرید کند، مادر غذا بپزد و به وظایف مادری و همسری‌اش بپردازد و فرزند هم به والدینش کمک کند و تکالیفش را سر وقت انجام دهد و... خانواده در مدار قانون حرکت کرده و زندگی آرامی را تجربه خواهند کرد. حالا همین نظم و انضباط را در جامعه تصور کنید.
از جمله تبعات مثبت جامعه قانون‌مدار، ایجاد جامعه‌ای منظم است؛ با رعایت قوانین، جامعه‌ای منظم و با ثبات شکل می‌گیرد که در آن افراد احساس امنیت و آرامش می‌کنند. این احساس امنیت به تقویت روابط اجتماعی و کاهش تنش‌ها کمک می‌کند.
یکی دیگر از تبعات مثبت کاهش جرم و جنایت است؛ وقتی افراد به قوانین احترام بگذارند، احتمال وقوع جرم و جنایت کاهش می‌یابد و جامعه‌ای امن‌تر ایجاد می‌شود. این موضوع به نوبه خود به افزایش کیفیت زندگی در جامعه کمک می‌کند.
از دیگر تبعات مثبت سبک زندگی بر پایه قانون تقویت روابط اجتماعی است؛ رعایت قوانین و احترام به حقوق دیگران می‌تواند به تقویت روابط اجتماعی و کاهش تنش‌ها کمک کند. این روابط قوی‌تر، جامعه‌ای همبسته و همدل را شکل می‌دهند.
همچنین سبک زندگی قانون‌مدارانه می‌تواند به توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی کمک کند و محیطی مناسب برای رشد و پیشرفت فراهم آورد.
دکتر مهدی محقق، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در این زمینه می‌گوید: «قانون‌مداری در خانواده‌ها به عنوان یک الگوی رفتاری، نه تنها به تقویت بنیان‌های خانواده کمک می‌کند، بلکه به شکل‌گیری یک جامعه قانون‌مدار و منظم نیز منجر می‌شود. اگر والدین به قوانین احترام بگذارند و این احترام را به فرزندان خود منتقل کنند، نسل‌های آینده به راحتی می‌توانند در یک جامعه سالم و قانون‌مدار زندگی کنند.»
*بی‌قانونی و تأثیرات منفی آن بر جامعه
بی‌قانونی در خانواده می‌تواند تأثیرات جدی بر جامعه داشته باشد و منجر به تضعیف هنجارهای اجتماعی و افزایش رفتارهای مجرمانه شود.
در ادامه مثال‌هایی را برای ملموس‌سازی تاثیرات مخربی که یک بی‌قانونی به نظر ساده در خانواده می‌گذارد را اشاره می‌کنیم.
بی‌احترامی به قوانین: وقتی والدین به قوانین بی‌احترامی می‌کنند، فرزندان ممکن است همین رفتار را یاد بگیرند و در بزرگسالی به رانندگی بی‌احتیاط ادامه دهند.
عادی‌سازی نادرستی: اگر اعضای خانواده به رفتارهای نادرست مانند دروغ گفتن عادت کنند، این رفتارها ممکن است به عنوان یک هنجار در نظر گرفته شوند و در نهایت به تضعیف ارزش‌های اجتماعی منجر شوند.
افزایش خشونت: خانواده‌هایی که یا خودشان خشونت را ترویج می‌دهند و آستانه تحمل پایینی دارند و سریع پرخاشگری می‌کنند می‌توانند به ایجاد فرهنگی از خشونت کمک کنند و این چرخه در جامعه ادامه یابد.
سوء مصرف مواد: خانواده‌هایی که به سوء مصرف مواد دامن می‌زنند، می‌توانند به افزایش نرخ اعتیاد در جامعه کمک کنند. این موضوع نه تنها به سلامت فردی آسیب می‌زند، بلکه به بحران‌های اجتماعی و بهداشتی نیز منجر می‌شود.
*راهکارهایی برای ترویج سبک زندگی قانون‌مدارانه
همانطور که گفتیم خانواده اولین مکتبی است که می‌تواند قانون‌مداری را آموزش دهد؛ والدین باید با رعایت قوانین و اصول اخلاقی، الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشند. این آموزش از سنین پایین می‌تواند تأثیرات عمیقی بر رفتار آینده فرزندان داشته باشد.
دومین راهکار برای ترویج سبک زندگی قانون‌مدارانه برگزاری کارگاه‌های آموزشی است؛ برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی در مدارس و مراکز اجتماعی می‌تواند به افزایش آگاهی افراد از قوانین کمک کند. این کارگاه‌ها می‌توانند به افراد ابزارهای لازم برای رعایت قوانین را ارائه دهند.
مهدی محقق، جامعه‌شناس نیز به چالش‌های موجود در این زمینه اشاره کرده و می‌گوید: «غفلت از فرهنگ‌سازی و آموزش در خانواده‌ها می‌تواند مانع از پذیرش کامل قوانین شود. بنابراین، نیاز است که نهادهای آموزشی و اجتماعی به ترویج فرهنگ قانون‌مداری بپردازند.»
سومین سکوی ترویج قانون‌مداری تشویق به مشارکت اجتماعی است. افراد باید به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی تشویق شوند تا احساس مسئولیت بیشتری نسبت به جامعه خود داشته باشند. این مشارکت می‌تواند به تقویت حس تعلق به جامعه کمک کند و افراد را به رعایت قوانین ترغیب کند.
چهارمین راهکار نیز نظارت بر اجرای قوانین است؛ نهادهای دولتی و قانونی باید نظارت دقیقی بر اجرای قوانین داشته باشند تا افراد به رعایت آن‌ها ترغیب شوند. این نظارت می‌تواند به ایجاد حس اعتماد به سیستم قانونی کمک کند و افراد را به رعایت قوانین تشویق کند.
پنجمین راهکار و‌ مهمترین کار نیز این است که اولین کسانی که قوانین را مورد اطاعت قرار داده و آنها را به اجرا در می‌آورند خود قانونگذاران و دولتمردان باشند تا مردم را با اصول و روح قوانین آشنا کنند.
در پایان باید گفت که قانون‌مداری به عنوان یک اصل اساسی در زندگی اجتماعی، نیازمند توجه و تلاش جمعی است. طبق نظر روانشناسان با حل چالش‌های موجود و ترویج سبک زندگی قانون‌مدارانه می‌توان به سمت ایجاد جامعه‌ای قانون‌مدار و منظم حرکت کرد. این امر نه تنها به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند، بلکه به توسعه پایدار جامعه نیز منجر خواهد شد. با ترویج فرهنگ قانون‌مداری در خانواده‌ها و جامعه، می‌توان به ایجاد یک محیط سالم و امن برای نسل‌های آینده دست یافت.