سپهرغرب، گروه سلامت: فشار خون بالا مسئله‌ای شایع در جهان است. یک فرد می‌تواند فشار خون خود را با پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ورزش و پرهیز از سیگار، کاهش دهد.

ابتلا به فشار خون بالا که به‌نام پُرفشاری خون نیز شناخته می‌شود، می‌تواند خطر مواردی مانند نارسایی قلبی، حملات قلبی و سکته‌های مغزی را افزایش دهد. دنبال کردن یک سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند؛ این شامل مصرف یک رژیم غذایی سالم و کم‌نمک، ورزش منظم، حفظ وزن سالم، پرهیز از سیگار و پرهیز یا محدود کردن مصرف الکل می‌شود. برای برخی افراد، پزشک ممکن است به‌منظور کاهش فشار خون دارو تجویز کند.

بنا بر برخی منابع، درمان‌های طبیعی و مکمل‌های غذایی می‌توانند به کاهش پُرفشاری خون کمک کنند؛ اما آیا این مکمل‌ها مؤثر هستند و مصرف آن‌ها خطری به همراه ندارد؟

      آیا مکمل‌ها کار می‌کنند؟

برخی شواهد نشان می‌دهند که بعضی مکمل‌ها می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند. با این وجود بیشتر مطالعات مرتبط در مقیاس‌های کوچک انجام‌ شده و یا از کیفیت لازم برخوردار نبوده‌اند.

پزشکان معمولاً مصرف مکمل‌ها را برای پُرفشاری خون توصیه نمی‌کنند. به گفته انجمن قلب آمریکا یک قرص، ویتامین یا نوشیدنی خاص که بتواند جایگزینی برای داروهای تجویزی و اصلاحات سبک زندگی باشد، وجود ندارد.

انجمن قلب آمریکا مشورت با پزشک پیش از آغاز مصرف هرگونه مکمل برای کاهش فشار خون را توصیه کرده است، زیرا مکمل‌ها ممکن بوده براساس آنچه تبلیغ می‌شود، از کارایی لازم برخوردار نبوده و برخی از آن‌ها حتی می‌توانند موجب افزایش فشار خون شوند.

در ادامه با برخی مکمل‌ها که برای کاهش فشار خون مصرف می‌شوند، بیشتر آشنا می‌شویم.

      پتاسیم

پتاسیم یک ماده معدنی است که نقشی کلیدی در تنظیم فشار خون ایفا می‌کند. نمک یا سدیم بیش‌ازحد در غذا می‌تواند موجب افزایش فشار خون فرد شود، اما پتاسیم به پاک‌سازی سدیم اضافه در بدن کمک می‌کند.

سدیم کلیه‌ها را از دفع کارآمد آب اضافه از بدن بازمی‌دارد که این شرایط موجب افزایش فشار خون می‌شود، حمل آب اضافه می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود.

      پتاسیم به دو روش به کاهش فشار خون کمک می‌کند:

- کمک به بدن برای دفع سدیم بیشتر از طریق ادرار

- با شل کردن دیواره رگ‌های خونی و آرامش بیشتر آن‌ها

نتایج یک بررسی در سال 2017 نشان داد که مکمل‌های پتاسیم می‌توانند به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک کمک کنند.

اثر مصرف مکمل پتاسیم در افرادی که رژیم‌های غذایی پُرسدیم را دنبال می‌کردند، افرادی که تا پیش از این مطالعه به میزان کم پتاسیم مصرف می‌کردند و آن‌هایی که داروی فشار خون مصرف نمی‌کردند، چشمگیرتر بود.

با این وجود مکمل‌های پتاسیم می‌توانند برای افراد مبتلا به اختلالات کلیوی مضر باشند. همانند هر مکمل دیگری، مشورت با پزشک پیش از آغاز مصرف مکمل پتاسیم توصیه شده است.

انجمن قلب آمریکا مصرف غذاهای پُرپتاسیم را برای کمک به مدیریت فشار خون توصیه کرده است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- برگه زردآلو

- اسفناج

- گوجه‌فرنگی

- آووکادو

- قارچ

- آلو یا آب آلو

- ماست یا شیر کم‌چرب یا بدون چربی

      منیزیم

منیزیم یکی دیگر از مواد معدنی مهم و تأثیرگذار در تنظیم فشار خون است. منیزیم از بسیاری فرآیندهای بدن پشتیبانی می‌کند که از آن جمله می‌توان به عملکرد عصبی و عضلانی، سیستم ایمنی و سنتز پروتئین اشاره کرد.

نتایج یک بررسی در سال 2016 پس از تجزیه‌وتحلیل 34 پژوهش نشان داد که مکمل منیزیم می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. به گفته پژوهشگران مصرف 300 میلی‌گرم منیزیم در روز برای یک ماه ممکن است سطوح منیزیم را به اندازه کافی افزایش داده تا فشار خون بالا را کاهش دهد.

مقدار مصرف توصیه‌شده روزانه برای منیزیم برای بزرگ‌سالان 310 تا 420 میلی‌گرم است.

یک رژیم غذایی سرشار از منیزیم نیز ممکن است به کاهش خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و دیابت نوع دو کمک کند.

از مواد غذایی سرشار از منیزیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- بادام

- اسفناج

- بادام هندی

- بادام زمینی

- لوبیا سیاه

- آووکادو

- سیب‌زمینی

- برنج قهوه‌ای

- ماست کم‌چرب یا بدون چربی

      فیبر غذایی

فیبر غذایی برای حفظ سلامت قلب و روده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مصرف فیبر غذایی به میزان کافی می‌تواند به کاهش سطوح کلسترول، فشار خون و خطر بیماری قلبی‌عروقی کمک کند.

یک بررسی در سال 2018 نشان داد که مکمل‌های فیبر غذایی ممکن است به کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک کمک کنند. یک بررسی در سال 2005 نیز نشان داد که تکمیل رژیم غذایی با حدود 12 گرم فیبر در روز، می‌تواند به کاهش اندک فشار خون کمک کند.

سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف 25 گرم فیبر در روز را برای بزرگ‌سالان توصیه کرده است.

افزودن مواد غذایی سرشار از فیبر به رژیم غذایی می‌تواند به تأمین این ماده مغذی به میزان کافی کمک کند و مکمل‌های فیبر نیز جایگزین خوبی هستند.

      اسیدفولیک

فشار خون بالا به‌طور خاص می‌تواند طی دوران بارداری خطرناک باشد که به آن پُرفشاری خون بارداری گفته می‌شود. درصورت عدم رسیدگی و درمان، این شرایط می‌تواند به عوارضی مانند پره‌اکلامپسی، سکته مغزی، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد منجر شود.

مطالعه‌ای در سال 2018 نشان داد که مصرف مکمل‌های حاوی اسیدفولیک می‌تواند خطر پُرفشاری خون بارداری و پره‌اکلامپسی را کاهش دهد.

اسیدفولیک یکی از اعضای خانواده ویتامین B است و مصرف آن به میزان کافی طی دوران بارداری می‌تواند به پیشگیری از ناهنجاری‌های هنگام تولد کمک کند. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا مصرف 400 میکروگرم اسیدفولیک در روز برای زنانی که قصد دارند باردار شوند را توصیه کرده است.

      کوآنزیم Q10

کوآنزیم Q10 یک ماده طبیعی است که در بدن تولید می‌شود و نقش مهمی در شیمی سلولی ایفا می‌کند. این ماده به سلول‌ها در تولید انرژی کمک می‌کند.

برخی دانشمندان بر این باورند که مکمل کوآنزیم Q10 می‌تواند فشار خون را با عمل به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان و پیشگیری از تشکیل رسوبات چربی در سرخرگ‌ها کاهش دهد.

با این وجود پژوهش‌ها در این زمینه اندک و نتایج آن‌ها یکدست نیستند، ازاین‌رو به پژوهش‌های بیشتر برای بررسی فواید کوآنزیم Q10 با هدف کاهش فشار خون و خطر بیماری قلبی نیاز است.

      مکمل‌های دیگر

برخی مکمل‌های دیگر نیز ممکن است به کاهش فشار خون کمک کنند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- کاکائو

- سیر

- بذر کتان

- چای سبز یا سیاه

- پروبیوتیک‌ها

- چای ترش (Hibiscus Sabdariffa)

- روغن ماهی یا موارد دیگر حاوی اسیدهای چرب امگا-3

با این وجود شواهد درباره تأثیر این مکمل‌ها بر فشار خون محدود هستند و ممکن است فشار خون را به میزان کم کاهش داده و یا تأثیری در این زمینه نداشته باشند.

      از چه چیزی پرهیز کنیم؟

مردم باید نسبت به ادعاهایی که درباره توانایی یک مکمل برای کاهش فشار خون مطرح می‌شود، محتاط باشند. به این نکته توجه داشته باشید که کیفیت و محتوای مکمل‌ها می‌تواند متفاوت باشد.

پیش از آغاز مصرف هر نوع مکمل غذایی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. برخی مکمل‌ها می‌توانند با عوارض جانبی همراه بوده و ممکن است با داروهای مصرفی شما ازجمله آن‌هایی که برای فشار خون مصرف می‌کنید، تداخل ایجاد کنند.

پزشک می‌تواند میزان دوز مصرفی، فواید و عوارض جانبی بالقوه یک مکمل را بیان کرده و برندهای معتبر را معرفی کند.

فردی مبتلا به پُرفشاری خون بهتر است از موادی که موجب افزایش فشار خون می‌شوند ازجمله موارد زیر پرهیز کند:

- الکل

- کافئین

- داروهای ضد بارداری خوراکی

- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن

- کورتیکواستروئیدهای سیستمیک

- داروهای ضد افسردگی

- برخی داروهای ضد روان‌پریشی

      جایگزین‌ها

در بیشتر موارد، فشار خون بالا قابل پیشگیری و کنترل است. افراد می‌توانند اغلب به روش‌های زیر فشار خون خود را مدیریت کنند:

- مصرف سدیم کمتر

- مصرف چربی کمتر، به‌ویژه چربی اشباع

- مصرف یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزی‌ها

- فعالیت بدنی به میزان کافی

- پرهیز از سیگار

- درمان آپنه خواب، درصورت ابتلا

اگر این تغییرات کافی نباشند، پزشک ممکن است مصرف دارو را برای کمک به کاهش فشار خون تجویز کند.